Giải báo chí Quốc gia Lần IX: 12 loại giải và Giải đặc biệt, Giải phụ

(ICTPress) - Thường trực Hội đồng Giải báo chí Quốc gia vừa ban hành văn bản số 412/HD-HĐGBCQG hướng dẫn tuyển chọn tác phẩm báo chí xuất sắc dự Giải báo chí quốc gia Lần thứ IX - năm 2014 gửi các Hội Nhà báo tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Liên chi hội và Chi hội trực thuộc, các cơ quan báo chí.

Lễ trao giải báo chí quốc gia lần thứ VIII (Ảnh: Trần Hải)

Theo đó, cơ cấu Giải báo chí quốc gia Lần thứ IX - năm 2014 gồm 12 loại giải và Giải đặc biệt, Giải phụ do Hội đồng Giải xem xét, như sau:

Báo in có 3 loại giải: Giải Tin, bài phản ánh, phỏng vấn; Giải Xã luận, bình luận, chuyên luận; Giải Phóng sự, phóng sự điều tra, ký báo chí, ghi chép

Báo nói (Phát thanh), có 2 loại giải: Giải Tin, bài phản ánh, phỏng vấn, bình luận, chuyên luận, tọa đàm, Chuyên đề phát thanh tổng hợp; Giải Phóng sự, phóng sự điều tra, bút ký

Báo hình (Truyền hình), có 3 loại giải: Giải Tin, phóng sự, ký sự; Giải Bình luận, giao lưu, tọa đàm; và  Giải Phim tài liệu truyền hình.

Báo điện tử, có 2 loại giải: Giải Tin, bài phản ánh, phỏng vấn, bình luận, tọa đàm, giao lưu trực tuyến; b) Giải Phóng sự, phóng sự điều tra, ký báo chí, ghi chép.

Ảnh báo chí có 2 loại giải: Giải Ảnh đơn và Giải phóng sự ảnh, nhóm ảnh.

Giải đặc biệt và Giải phụ: Do Hội đồng Giải xem xét quyết định, tùy tình hình cụ thể.

Điều kiện dự Giải

Về tác giả:  Là công dân Việt Nam, bao gồm các nhà báo chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp, có tác phẩm báo chí xuất sắc được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng (báo in, đài phát thanh, đài truyền hình, báo điện tử…) do Bộ Văn hoá - Thông tin (trước đây) và nay là Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép.

Tác giả dự Giải không vi phạm các Quy định về đạo đức nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam, không vi phạm Luật Báo chí và luật pháp khác.

Về tác phẩm: Là tác phẩm đã được sử dụng từ ngày 01/01/2014 đến 31/12/2014 trên các phương tiện thông tin đại chúng đã được nêu ở trên.

Những tác phẩm được sử dụng trong thời gian này đã được trao giải thưởng ở các cuộc thi của địa phương, ngành hoặc liên ngành Trung ương vẫn được quyền dự Giải báo chí Quốc gia, nhưng cần ghi rõ mức giải và cuộc thi do đơn vị nào tổ chức.

Những tác phẩm đăng hoặc phát sóng nhiều kỳ, nếu những kỳ đầu được sử dụng trước ngày 01/01/2014 mà chưa tham dự Giải báo chí Quốc gia năm 2013 thì được gộp vào các kỳ sau (đăng từ 01/01/2014 đến 31/12/2014) để thành tác phẩm hoàn chỉnh tham dự Giải 2014.

Tiêu chuẩn xét chọn

Về nội dung:

Bám sát nhiệm vụ chính trị của đất nước, của ngành, của địa phương, phản ánh kịp thời và sâu sắc tình hình thực tế, có tính phát hiện, phục vụ thiết thực sự nghiệp đổi mới, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; phản ánh trung thực đời sống chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước, việc triển khai các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng và Nhà nước trong năm 2014;  khuyến khích các tác phẩm báo chí về các điển hình tiên tiến, nhân tố mới, phê phán chống lại các hành vi tiêu cực, tham nhũng, những quan điểm sai trái của các thế lực thù địch; thông tin chính xác và kịp thời những sự kiện quốc tế quan trọng.

Không xét tác phẩm có yếu tố hư cấu (thơ, tranh vẽ, tiểu phẩm, ký văn học, câu chuyện văn nghệ, truyện ngắn, tạp văn…).

Yêu cầu về chất lượng và hiệu quả xã hội của tác phẩm:

Các yêu cầu bao gồm: Thông tin chính xác, trung thực, khách quan; Nêu được vấn đề mới, có tính phát hiện; Đề cập những vấn đề Đảng, Nhà nước, nhân dân quan tâm, có tính định hướng dư luận cao, thuyết phục, có tác động tích cực đến đời sống xã hội; Tác phẩm biểu dương điển hình tiên tiến, nhân tố mới phải được cơ quan quản lý chuyên ngành xác nhận đã phát huy hiệu quả trong thực tế; Tác phẩm đề cập những vụ việc tiêu cực phải được các cơ quan có thẩm quyền kết luận là đúng sự thật hoặc đã được các tổ chức, cá nhân sai phạm thừa nhận và khắc phục; Tác phẩm đề cập đến lĩnh vực chuyên ngành khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, lịch sử, còn có những ý kiến khác nhau thì phải được cơ quan có thẩm quyền chuyên ngành thẩm định.

Hình thức thể hiện:

Đối với tác phẩm báo in, bao gồm: tin, bài phản ánh, phỏng vấn, bình luận, chuyên luận, phóng sự, điều tra, ký báo chí, ghi chép,… Mỗi tác phẩm là một tin hoặc một loạt tin (không quá 05 tin), một bài hoặc một loạt bài (không quá 05 kỳ) của cùng tác giả hoặc nhóm tác giả cùng đứng tên, về cùng một sự kiện, cùng một đề tài và thực hiện bằng cùng một thể loại báo chí. Không xét loạt bài ghép từ những bài độc lập của các tác giả đứng tên riêng lẻ ở các thời điểm đăng báo khác nhau, không có tên loạt bài.

Đối với tác phẩm phát thanh:

Mỗi tác phẩm phải là một (hoặc một loạt) tin, bài về một chủ đề, một sự kiện hoặc một đối tượng, phát một kỳ hoặc nhiều kỳ, thể hiện được đặc trưng của báo phát thanh là âm thanh rõ ràng, tiếng nói nhân vật, tiếng động, âm nhạc bảo đảm chất lượng, hấp dẫn.

Ở cả hai loại giải phát thanh, thời lượng tác phẩm dài nhất không quá 60 phút.

Đối với tác phẩm truyền hình: Thể hiện được đặc trưng của báo hình là hình ảnh động, Kỹ thuật hình ảnh phải đạt yêu cầu chất lượng. Ở cả ba loại giải báo hình, thời lượng tác phẩm dài nhất không quá 60 phút.

Đối với tác phẩm ảnh báo chí:

Tác phẩm ảnh bao gồm ảnh đơn, nhóm ảnh hoặc phóng sự ảnh, được thể hiện bằng ảnh màu hoặc đen trắng. Đối với nhóm ảnh hoặc phóng sự ảnh về một nội dung đăng báo có nhiều ảnh, chỉ tuyển chọn mỗi nhóm ảnh hoặc phóng sự ảnh không quá 10 ảnh, đăng trên cùng một số báo hoặc cùng thời điểm xuất bản (đối với báo điện tử). Ảnh ghép, ảnh xử lý bằng vi tính, ảnh phong cảnh không được xem xét.

Đối với tác phẩm báo điện tử:

Tác phẩm báo điện tử phải là tác phẩm sáng tạo lần đầu, viết riêng cho báo điện tử; không xét những tác phẩm lấy từ báo in; Thể hiện được đặc trưng của báo điện tử. Mỗi tác phẩm là một tin hoặc một loạt tin (không quá 05 tin), một bài hoặc một loạt bài (không quá 05 kỳ) của cùng tác giả hoặc nhóm tác giả cùng đứng tên, về cùng một sự kiện, cùng một đề tài và thực hiện bằng cùng một thể loại báo chí. Không xét loạt bài ghép từ những bài độc lập của các tác giả đứng tên riêng lẻ ở các thời điểm đăng tải khác nhau, không có tên loạt bài.

 Riêng đối với Ảnh báo chí: Hội đồng Giải báo chí Quốc gia chấp thuận các tác giả có thể tự gửi tác phẩm (đủ điều kiện và tiêu chuẩn nêu ở mục I và II) về Ban Thư ký tổng hợp Giải, không qua Ban tuyển chọn ở cơ sở. Số ảnh này không tính vào chỉ tiêu tác phẩm được gửi dự Giải của cơ sở (quy định tại mục 1 khoản IV dưới đây).

Ngoài ra, Hội đồng giải Báo chí cũng lưu ý các điểm khi tuyển chọn các tác phẩm dự giải:

Tất cả các tác phẩm dự Giải phải ghi rõ:  Họ và tên tác giả (cả tên khai sinh và bút danh nếu có), tên tác phẩm, thể loại báo chí, đơn vị, địa chỉ, điện thoại của tác giả; ngày, tháng, năm đăng báo, tạp chí hoặc phát sóng của tác phẩm. Những hồ sơ không đúng Hướng dẫn sẽ bị loại. Hội đồng Giải sẽ không giải quyết các khiếu nại, đề nghị về việc thay đổi hoặc bổ sung tên tác giả đối với tác phẩm đoạt Giải.

Đối với tác phẩm báo in, báo điện tử phải là bản in chính hoặc sao chụp từ báo in, báo điện tử, nhưng phải sạch, đẹp, rõ ràng. Nếu tác phẩm có sự tiếp nối nhỏ, lẻ, phải cắt dán phần tiếp nối trên giấy trắng khổ A4 hoặc A3 và đánh số trang rõ ràng phần tiếp nối. Tác phẩm viết bằng tiếng nước ngoài, phải có bản dịch ra tiếng Việt. In bằng tiếng dân tộc phải có bản dịch ra tiếng phổ thông.

Đối với tác phẩm phát thanh, phải ghi lên đĩa CD, mỗi đĩa chỉ ghi 01 tác phẩm và trên nhãn đĩa ghi rõ tên đơn vị, tên tác phẩm, tác giả, thể loại, thời lượng và thời gian phát sóng; kèm theo văn bản phần lời của tác phẩm. Nếu là tiếng dân tộc phải có bản dịch ra tiếng phổ thông.

Đối với tác phẩm báo hình, phải ghi lên đĩa VCD hoặc DVD, mỗi đĩa chỉ ghi 01 tác phẩm và trên nhãn đĩa ghi rõ tên đơn vị, tên tác phẩm, tác giả, thể loại, thời lượng và thời gian phát sóng; kèm theo bản thuyết minh. Nếu là truyền hình tiếng dân tộc phải dịch ra tiếng phổ thông.

Đối với tác phẩm ảnh báo chí: Cùng với ảnh đã đăng trên báo, tạp chí… phải kèm theo ảnh phóng trên giấy ảnh cỡ 18cm x 24cm (ảnh đơn) và 12cm x 18cm (đối với ảnh trong nhóm hoặc phóng sự ảnh). Các tác giả gửi thẳng tác phẩm dự giải về Trung ương Hội cũng phải thực hiện đầy đủ quy định này và quy định tại điểm 1 mục V).

Những tác phẩm bị coi là phạm quy (bị loại) là tác phẩm không đáp ứng các quy định đã nêu trong Hướng dẫn này.

Mai Nguyễn