Báo chí và trách nhiệm trước vấn đề “nhạy cảm”

(ICTPress) - Truyền thống, bản lĩnh và trách nhiệm của báo chí đã được đông đảo các nhà quản lý, các nhà báo lão thành, các cơ quan báo chí, phóng viên, biên tập viên trao đổi tại Hội thảo quốc gia do Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông và Hội nhà báo Việt Nam tổ chức sáng nay 18/6, tại Hà Nội.

Ảnh: TTXVN

Đây là hoạt động được tổ chức trước thề kỷ niệm Ngày báo chí cách mạng Việt Nam 21/6/1925 - 21/6/2015.

Trách nhiệm trước vấn đề "nhạy cảm"

Ông Vũ Ngọc Hoàng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương đã có những chia sẻ về vấn đề "nhạy cảm" và trách nhiệm tại Hội thảo.

Theo ông Vũ Ngọc Hoàng, lâu nay chúng ta đã và đang tồn tại một khái niệm, tạm gọi như vậy, về vấn đề “nhạy cảm”. Hễ đụng đến vấn đề “nhạy cảm” thì coi như chạm vào vùng cấm, thường là né tránh, không viết, không nói, kể cả không nghiên cứu, sợ bị quy chụp  quan điểm… không phải bỗng nhiên mọi người lại sợ như vậy mà do thực tế nó cũng có vậy, và chúng ta cũng bảo nhau phải tránh né vấn đề “nhạy cảm”.

Trong đời sống xã hội, những vấn đề “nhạy cảm” thường là những vấn đề không bình thường, nhiều người quan tâm, hoặc do quan niệm như vậy, nó phức tạp hơn và thường là bức xúc – đó là những vấn đề mà cuộc sống đang đòi hỏi phải có câu trả lời. Nếu trả lời đúng, thì xã hội tiến lên, lẩn tránh nó là lẩn tránh thực tế cuộc sống, lẩn tránh trách nhiệm phải trả lời, cũng là biểu hiện của thiếu năng lực, thiếu dũng khí. Mặt khác, giống như sau khi xác định những điểm trọng yếu và nóng bỏng của chiến trường thì lại rút quân ra khỏi khu vực đó, bàn giao cho đối phương; còn ta, do rời xa mặt trận nên năng lực chiến đấu ngày càng yếu kém đi, cũng là lúc chọn con đường rút lui, con đường thua. Đáng lẽ ra xác định vấn đề nhạy cảm là để xông vào, tập trung giải quyết, chứ không phải để tránh xa ra. Cuộc sống của chúng ta là cần như vậy. Tất nhiên việc xông vào ấy không phải chỉ có dũng khí, mà còn cần trí tuệ, các quan điểm đúng đắn và cả một hậu phương vững chắc nữa, ông Hoàng chia sẻ.

Trao đổi tại Hội thảo, ông Vũ Ngọc Hoàng cũng nêu một số thông tin đáng quan tâm. Ông chia sẻ cho biết bên cạnh những thành tựu to lớn nước ta gần 30 năm công nghiệp hóa theo tôi có thể nói là chưa thành công, có nhiều mặt tụt hậu xa hơn. Năng suất lao động quá thấp, chỉ bằng 1/5 so với Thái Lan và Malaysia, 1/10 Hàn Quốc và 1/15 Singapore, hiệu quả đầu tư chỉ bằng một nửa các nước, cũng tức là mất mát hoặc lãng phí quá nhiều. Mức thu nhập bình quân đầu  của Việt Nam còn có quá thấp. Khi kết thúc cơ cấu dân số vàng, thu nhập đầu người của Hàn Quốc là 20.000 USD, Nhật Bản là 30.000 USD. Còn Việt Nam theo dự báo cơ cấu dân số vàng sẽ kết thúc vào năm 2025, sau đó là sang giai đoạn dân số già, và lúc ấy thu nhập đầu người của Việt Nam tối đa chỉ khoảng 3000 USD (tính theo giá 2005). Nói cách khác, trong khi họ còn trẻ đã giàu, còn Việt Nam ta già rồi mà vẫn còn nghèo. Đã già rồi mà vẫn còn thì coi chừng là cả đời vẫn nghèo mãi, không ngóc lên được.

Tiếp tục thông tin, ông Vũ Ngọc Hoàng cho biết trước khi đổi mới, thu nhập bình quân đầu người của Trung Quốc  bằng 1,3 lần so với Việt Nam, đến nay chỉ số ấy đã lên trên 3,5 lần, tức là tiềm lực kinh tế của Trung Quốc mạnh lên gấp bội so với trước đây, từ đó các sức mạnh khác của họ cũng tăng nhiều và họ cảm thấy đã đến lúc đủ sức độc chiếm biển Đông, trong đó có biển của Việt Nam và của một số nước khu vực Đông Nam Á. Khoảng 50 năm trước, Hàn Quốc và Việt Nam có trình độ phát triển tương tự nhau, sau chiến tranh 1953 họ là nước nghèo nhất thế giới, có lúc bị đói phải ăn vỏ thông, vậy mà hiện nay kinh tế Hàn Quốc đã bỏ Việt Nam rất xa đến mức không tưởng tượng nổi. Hiện tại, đến nay đã có hơn 10 vạn người Việt Nam sống ở Hàn Quốc, và hơn 10 vạn người Hàn Quốc sống ở Việt Nam. Nhưng khác một điều: người Hàn Quốc làm ông chủ ở Hàn Quốc và làm ông chủ kể cả ở Việt Nam, còn người Việt Nam thì làm thuê ở cả Hàn Quốc và kể cả ở Việt Nam…

"Những yếu kém và tụt hậu như vậy không thể né tránh, không thể giấu đi, mà phải chỉ rõ và tìm cho ra nguyên nhân, kể cả nguyên nhân trực tiếp và nguyên nhân sâu xa, từ đó mà xác định  các giải pháp hữu hiệu để thoát ra, để thoát lên. Làm được như vậy mới hoàn thành sứ mệnh đối với dân tộc và do đó mới giữ được vai trò lãnh đạo của Đảng. Phải đối mới một cách căn bản và đúng hướng mới giải quyết được tình hình tụt hậu hiện nay, mới chống được tham nhũng, lợi ích nhóm, vượt qua được “bẫy” thu nhập trung bình thấp mà nước ta đang rơi vào và tránh nguy cơ dịch hướng sang Chủ nghĩa tư bản thân hữu, một sự tha hóa nguy hại đất nước và suy đổi văn hóa", Ông Hoàng nêu rõ.

CNTT : làm thay đổi cách thức truyền và tải và tiếp nhận thông tin

Tại Hội thảo, ông Vũ Ngọc Hoàng cũng cho biết trong công cuộc xây dựng nền báo chí nước nhà, với những điều kiện và hoàn cảnh khác nhau, khó khăn và sáng tạo, cầm bút và cầm súng, hiểm nguy và anh dũng, bản lĩnh và khôn ngoan, vinh quang và trách nhiệm, với nước và với dân, với đời và với Đảng, với quá khứ và tương lai, với dân tộc và nhân loại…, chúng ta đã có những thế hệ làm báo mẫu mực và tài ba, để lại nhiều tấm gương sáng cho các thế hệ tiếp sau ngưỡng mộ và noi theo, trong đó, Hồ Chí Minh là tấm gương chiếu sáng nhất, như một vì sao tinh tú dẫn đường. Chúng ta hoàn toàn có quyền tự hào về sự nghiệp báo chí cách mạng, về những người làm báo chân chính, trung với nước, hiếu với dân, có những người đã ngã xuống giữa trận địa đạn bom trong những ngày kháng chiến cứu quốc, vượt qua gian khổ thách thức trong xây dựng hòa bình không kém phần phức tạp. Đất nước và nhân dân không bao giờ quên những người con ưu tú ấy.

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Bắc Son phát biểu tại Hội thảo đã nêu rõ Báo chí nước ta đã có những đóng góp quan trọng vào thành quả chung của công cuộc đổi mới: tích cực phát hiện, đấu tranh kiên quyết với các hành vi tham nhũng, lãng phí, quan liêu, tiêu cực và các tệ nạn, xã hội; tham gia giám sát, phản biện chính sách, phát huy quyền làm chủ của người dân, đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc đấu tranh phản bác thông tin, quan điểm sai trái, thù địch góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa; tích cực tuyên truyền có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an sinh xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế. Báo chí đã trở thành lực lượng hùng hậu, thông tin nhanh nhạy toàn diện về mọi diện biến của đời sống chính trị, kinh tế - xã hội ở trong nước và quốc tế; là diễn đàn thực sự tin cậy của nhân dân.

Ngày nay, trong bối cảnh toàn cầu hóa thông tin và sẽ phát triển mạnh mẽ của truyền thông xã hội, nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới đòi hỏi công tác lãnh đạo, quản lý báo chí phải có sự đổi mới để phù hợp với tình hình thực tiễn. Trên bình diện quốc tế, cuộc cách mạng CNTT đã làm thay đổi cách thức truyền tải và tiếp nhận thông tin trên toàn cầu, đặt ra cho chúng ta nhiều vấn đề trong công tác chỉ đạo, quản lý thông tin, hoàn thiện chính sách, pháp luật để các cơ quan báo chí giữ vài trò chủ đạo trong việc chi phối định hướng dư luận xã hội; là việc tăng cường cung cấp thông tin chính thống cho báo chí, đồng thời có cơ chế mở rộng tiếp cận thông tin và phát huy dân chủ trong thông tin.

HM