Vai trò nào của báo chí khi mạng xã hội đưa tin trước

(ICTPress) - Tin tức về cái chết đột tử của Whitney Houston vào cuối tuần vừa rồi không được truyền hình hay báo chí đăng tải đầu tiên. Thay vào đó, tin này được đăng tải trên Twitter 25 phút trước khi hãng tin AP loan báo.

Vai trò của báo chí hiện nay đang thay đổi cùng với các trang xã hội để đưa tin sốt dẻo

Nguồn tin: Cháu gái của người tạo mẫu tóc cho Houston, cũng biết những tình hình về những giờ nữ danh ca này mất trước khi tin tức được loan báo. Một người sử dụng Twitter thứ hai ở @chilemasgrande  đã thông báo tin tức này gần 30 phút trước AP.

Để cạnh tranh với Twitter về tin sốt dẻo, thách thức với báo chí đang ngày càng lớn. Do đó, vai trò nào cho báo chí khi các tin tức nhiều khi được công chúng loan báo trước?

Có điều phải lưu ý là không phải tin trên Twitter đã nhận được nhiều sự chú ý trước khi AP đưa tin. Ví dụ, người sử dụng Twitter thứ hai kể câu chuyện này, chỉ nhận một retweet (những bình luận (comments) được người khác lặp lại). Một sự khác biệt giữa một tweet (đưa tin ngắn) với AP và @chilemasgrande: Tin cậy (trust). Nó chỉ là từ “tin cậy”, cách khác hẳn mà các công ty truyền thông hàng đầu tiến hành.

Lấy ví dụ, một cái chết gần đây của Joe Paterno, huấn luyện viên bóng đá ở một trường đại học. Ngày 21/1, trang web sinh viên bang Pennsylvania Onward State chạy một tin cho biết Paterno đã qua đời. Thông tin đã được một blog trên CBS Sports lấy lại và lan truyền nhanh chóng trên Twitter. Ngoài việc bài báo đó không chính xác - Paterno đã rơi vào một hoàn cảnh nghiêm trọng nhưng trên thực tế không phải là đã qua đời cho đến một ngày sau khi tin đó được đăng lên.

Các phương tiện truyền thông khác, như Huffington Post đã đăng tải thông tin. Sau đó, Huffington Post đã đính chính rằng tin đó không chính xác - sự chính xác phải đợi đến khi AP đưa tin.

Điều này để nói rằng AP không thể sai được, nhưng hiếm khi các báo đang phải vật lộn với các vấn đề thẩm định tin tức trong kỷ nguyên các mạng xã hội như bây giờ. Trong một kỷ nguyên khi mà người đọc cũng là người đưa tin, các báo đang phải đối mặt với những áp lực gia tăng để đưa tin nhanh nhất - hay gặp phải rủi ro tin “nóng” mà bạn đọc đã biết trước nhiều giờ.

Một số báo vẫn duy trì cách thức truyền thống về việc thẩm định, bởi vì uy tín, thương hiệu của báo có giá trị hơn tin sốt dẻo có thể gây ra lỗi. Một số báo chọn lựa cách “xuất bản trước, cập nhật sau”, thu hút người đọc nhưng độ tin cậy của người đọc sẽ mất nếu tin đưa không chính xác.

Và từ khi chia sẻ tin tức trên các mạng xã hội đang dần trở thành một nguồn tin cho nhiều trang tin, có thể việc tin cậy bị tổn thất sẽ dẫn tới việc người đọc chia sẻ những câu chuyện kém nhiệt tình hơn?

Có lý do để tin rằng những người sử dụng Twitter và Facebook - trong các vai trò mới của mình là những nguồn tin tức trên web - đang trở nên thận trọng về việc chia sẻ tin tức với bạn bè mà không đích thân thẩm định. Khi người sử dụng Facebook Nuno Valente cho biết tin: “Twitter đã nhanh hơn báo chí “truyền thống” trong việc đưa tin về đột tử của Whitney Houston nhưng thường là để trêu cho vui”.

Trong một luồng (thread) Facebook, Mary Luz đưa: “Khi tôi lần đầu nghe tin về Withney Houston, suy nghĩ đầu tiên của tôi về Bon Jovi và cái chết được thông báo, tôi chắc như đinh đóng cột đó chỉ là trò đùa. Không may lại không phải vậy”.

Những trò đùa như vậy khá phổ biến trên Twitter nơi những điều không chính xác có thể lan tỏa nhanh chóng mặt như tin chính xác. Ví dụ về Bon Jovi được Luz trích dẫn tháng 12/2011, nhưng cuối tuần rồi một tin đồn đã xuất hiện trên một trang tin là diễn viên Keanu Reeves đã qua đời. Trong khi tin này nhận được đeo bám trên Twitter, nhưng không có cơ quan tin tức nào đăng lại thông tin sai sự thật này.

Ở đây là vai trò của các cơ quan báo chí trong thời đại mạng xã hội - để thiết lập sự tin cậy, để thẩm định và để bảo đảm sự phán đoán trong cơn lũ thông tin hỗn độn mà chúng ta nhận từ các mạng xã hội. Đôi khi điều đó có nghĩa là tìm kiếm sự khẳng định, nhưng nhiều khi nó đơn giản là phải chữa chạy những thông tin của Twitter và Facebook - để biến chúng thành tin có nghĩa.

Hai khái niệm đó là: “Thẩm định” (Verification) và “Chữa chạy” (Curation) là chìa khóa cho tương lai của tin tức.

Mai Anh

Theo CNN