Anh Hữu Thọ cũng như thế hệ chúng tôi không ai được đào tạo về nghề báo. Thậm chí trình độ văn hóa không phải ai cũng được học hành cơ bản và liền mạch như các bạn ngày nay. Chúng tôi đang học dở dang thì đi kháng chiến. Trong bối cảnh như vậy, anh Hữu Thọ vào nghề, lăn lộn với nghề, bám sát thực tiễn, tự học và trưởng thành nhanh, nhờ vậy chẳng bao lâu sau làm chủ được ngòi bút của mình.
Tôi còn những những bài viết ban đầu của anh Hữu Thọ đưa lên anh anh Hoàng Tùng, Tổng biên tập báo Nhân dân duyệt, anh đã phải sửa rất nhiều Nhưng chỉ một thời gian sau anh Hữu Thọ đã trở thành một cây bút chủ lực của báo Nhân dân. Về cuối đời, anh Hoàng Tùng đã đánh giá Lê Điền, Hữu Thọ,... là những cây bút nông nghiệp xuất sắc nhất của báo Nhân dân một thời.
Hữu Thọ là một trong số những nhà báo đi đầu ủng hộ đổi mới trong nông nghiệp. Anh lăn lộn khắp nông thôn miền Bắc, phát hiện những điểm sáng hồi ấy gọi là “những nhân tố mới” ở Vĩnh Phúc, ở Hải Phòng... Anh chơi thân với Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Kim Ngọc là một người có nhiều cống hiến cho sự đổi mới công tác nông thôn, với một cái nhìn khác với số đông. Bây giờ nhìn lại một cách khách quan, có thể khẳng định rằng, trong những năm trước đổi mới, báo Nhân Dân dưới sự chỉ đạo của tổng biên tập Hoàng Tùng đã có công phát hiện và giới thiệu nhiều nhân tố mới trong nông nghiệp, xây dựng thành “điển hình tiên tiến", góp phần tạo nên không khí dân chủ ở nông thôn. Trong công lao của tập thể ấy, nổi bật lên Hữu Thọ cây bút xông xáo và sắc sảo.
Những người cùng nghề báo và bản thân tôi vốn kiệm lời khi nói về nhau, nhưng bây giờ anh Hữu Thọ đã nằm xuống, tôi xin quả quyết anh là một cây đại thụ của báo chí Việt Nam đương đại với phong cách riêng, bút pháp riêng. Một cây đại thụ mà từ những ngày đầu còn non xanh đã vươn lên vững chãi, trưởng thành nhanh, và càng về già ngòi bút càng sắc bén, thâm hậu. Từ một phóng viên tập sự, sau một thời gian không lâu lắm trở thành Tổng biên tập báo Nhân dân, rồi tiếp đó đảm nhiệm các trọng trách Trưởng Ban tư tưởng văn hóa Trung ương, trợ lý Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng… Đó là kết quả một sức phấn đấu không hề mệt mỏi, kể cả khi anh đã cao tuổi lại chẳng may gặp tai nạn giao thông, thể lực kém hẳn so với trước.
“Gừng càng già càng cay”, càng cao tuổi thì anh Hữu Thọ càng sắc trong nghề báo, càng nhiệt tình với nghề, với đồng nghiệp, nhất là đồng nghiệp trẻ. Bất kỳ đâu cần là Hữu Thọ sẵn sàng mang hết sức già đóng góp bài viết, ý kiến, trả lời phỏng vấn, giao lưu… Những bài gần đây anh ký bút danh Nhân Nghĩa đều ngắn gọn, súc tích, vẫn giọng văn vẫn sắc sảo và lúc nào cũng chặt chẽ, thận trọng. Trong nghề báo, dao càng dùng càng sắc. Đó chính là trường hợp Hữu Thọ.
Như một linh cảm, sáng nay (13-8), tôi nhận được số báo Nhân dân cuối tuần, mở ra xem, hơi ngạc nhiên không thấy có bài Hữu Thọ. Chiều nay nhận tin buồn, chợt cảm nhận Hữu Thọ đúng là một trong những nhà báo gắn bó với nghề, cống hiến với đời đến hơi thở cuối cùng.
Vĩnh biệt anh, một cây đại thụ của làng báo Việt Nam!
Phan Quang
Nguồn: nguoilambao.vn