Biển Đông: Từ Đảo Cô Lin hồi tưởng trận chiến ở Trường Sa năm 1988

Câu chuyện về con tàu HQ 505 do Thuyền trưởng Vũ Huy Lễ chỉ huy đã ủi bãi, dưới mưa đạn của kẻ địch và bảo vệ thành công đảo Cô Lin sẽ còn được kể mãi như một huyền thoại không thể nào quên - Huyền thoại đảo Cô Lin.

Lá cờ đỏ sao vàng ngạo nghễ tung bay trên đảo Cô Lin ngày giông gió (Ảnh Hồng Chuyên)

Bước chân đến đảo Cô Lin nhìn thấy lá cờ Tổ quốc tung bay trên đảo, chúng tôi thấy tự hào và rưng rưng như muốn khóc. Phải hiểu về trận chiến Gạc Ma, về con tàu dũng cảm ủi bãi bảo vệ thành công chủ quyền đảo Cô Lin mới hiểu được cảm giác của chúng tôi lúc bấy giờ. Và càng xúc động hơn khi được chứng kiến lễ thắp hương giản dị của đoàn công tác trên đảo Cô Lin, tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh trận chiến Gạc Ma (ngày 14/3/1988).

Trưởng đoàn công tác Đại tá Nguyễn Văn Thắng, Chính ủy Lữ đoàn 146 cùng đoàn công tác thắp hương tưởng nhớ liệt sĩ hy sinh trong trận chiến Gạc Ma (Ảnh Hồng Chuyên)

Trong khói hương nghi ngút linh thiêng, trầm mặc và tôn kính, chúng tôi nguyện cầu cho các anh an giấc và tự nhủ thầm: “Chúng tôi sẽ không quên các anh, Tổ quốc và nhân dân sẽ luôn luôn ghi tạc công ơn các anh”. Hình ảnh về trận chiến Gạc Ma năm xưa, hình ảnh về con tàu lao lên thềm đá san hô để giữ vững chủ quyền Cô Lin (thuộc quần đảo Trường Sa) lại tái hiện trong ký ức rõ mồn một.

Tàu HQ 505 và chiến tích anh hùng

Chấp hành chỉ thị của Bộ Tư lệnh Hải quân về việc thực hiện nhiệm vụ CQ88, ngày 13-3-1988 tàu HQ 505 do đồng chí Vũ Huy Lễ làm thuyền trưởng đã đến đảo Cô Lin đưa vật liệu lên đảo làm nhà đóng giữ đảo.

Thuyền Trưởng Vũ Huy Lễ (hàng đầu bên trái) cùng thủy thủ đoàn và tàu HQ 505 anh hùng

Đúng 6h30’ ngày 14/3/1988, ta cắm hai lá cờ Tổ quốc trên đảo Cô Lin. Lúc này phía bên ngoài, đối phương dùng một số tàu chiến được trang bị vũ khí hiện đại khiêu khích, ngăn cản hoạt động của bộ đội ta. Nhưng cán bộ, chiến sỹ đảo và các tàu kiên quyết giữ vững đối sách, không mắc mưu địch. Nhưng đối phương ngang nhiên dùng vũ lực tấn công lực lượng của ta làm tàu HQ 505 bị hỏng máy chính.

Trước tình thế nguy cấp không thể do dự, 8 giờ 19 phút ngày 14-3-1988 đồng chí Vũ Huy Lễ thuyền trưởng đã lệnh cho tàu HQ 505 ủi lên bãi cạn. 2 phần 3 thân tàu bị bốc cháy, bộ đội trên tàu vừa dập lửa cứu tàu vừa giữ đảo, cuộc chiến đấu bảo vệ đảo giữa ta và địch không cân sức, song cán bộ, chiến sỹ trên đảo vẫn bình tĩnh, mưu trí, dũng cảm, kiên cường bảo vệ đảo với tinh thần “còn người còn đảo”.

Gương chiến đấu dũng cảm, kiên cường, quyết đoán, chỉ huy hiệp đồng chặt chẽ của đồng chí Vũ Huy Lễ trong chiến đấu bảo vệ đảo Cô Lin đã được Đảng và Nhà nước tặng danh hiệu cao quý: Anh hùng LLVTND vào tháng 1/1989.

Khi chúng tôi đến đây, dấu tích về con tàu anh hùng HQ 505 đã hòa vào sóng biển. Mặt biển xanh trong, hiền hòa trên bãi san hô. Ai biết rằng nơi đây đã có ngày ngập máu, lửa và tiếng súng. Ai biết rằng: Nơi đây, dã tâm, tham vọng của kẻ địch đã bị chặn đứng bằng sự dũng cảm mưu trí của các anh - người lính Trường Sa.

Phỏng vấn các chiến sĩ trên tàu 505, con tàu mặc dù đã bị quân Trung Quốc xâm lược bắn cháy vẫn lao lên đảo Co Lin giữ đảo, khẳng định chủ quyền của Việt Nam. Ảnh Nguyễn Vinh Quang (cựu phóng viên Báo Ảnh Việt Nam) chụp năm 1988

Ngay sau chuyến công tác Trường Sa, tôi may mắn được gặp cựu chiến binh Lê Hữu Thảo (người sống sót sau trận Gạc Ma, quê Hương Thủy, Hương Khê, Hà Tĩnh) ngay tại Hà Nội, với tư cách là một nhân chứng sống. Hôm đó, cánh báo chí vây lấy anh hỏi han, chia sẻ về chuyện đã qua. Ai cũng như muốn khóc.

Khóe mắt đỏ hoe, người cựu chiến binh Trường Sa nghẹn ngào kể lại trận chiến Gạc Ma. Hôm đó, anh là người một tay ôm liệt sĩ Nguyễn Văn Phương, cùng AHLLVT Nguyễn Văn Lanh kiên quyết giữ lá cờ trên đảo Gạc Ma. Những người chiến sĩ đã nắm tay nhau thành vòng tròn bất tử trước họng súng của địch. Lực lượng quân sự Trung Quốc đã không thắng nổi ý chí kiên cường của các anh, họ đã lên tàu và xả súng vào các anh. Nhiều đồng đội của anh hy sinh và bị thương. Sau đó anh Lê Hữu Thảo cùng đồng đội xé áo nút xuồng bị Trung Quốc bắn thủng đưa được liệt sĩ Nguyễn Văn Phương và một số anh em khác về đảo Cô Lin.

Cựu chiến binh Lê Hữu Thảo trở về từ Gạc Ma đang kể chuyện (Ảnh Hồng Chuyên)

Đảo Cô Lin, cờ đỏ sao vàng vẫn mãi tung bay

Đảo Cô Lin nằm cách bán đảo Cam Ranh 313 hải lý, ở  9⁰ 45’ 00” vĩ độ Bắc, 114⁰ 15’ 19” kinh độ Đông, cách đảo Sinh Tồn 8 hải lý về phía Đông Bắc, cách đảo Len Đao 7 hải lý về phía Tây Nam, phía Nam cách đảo Gạc Ma 4 hải lý.

Khi thủy triều xuống thấp nhất, độ cao của đảo so với mực nước biển 1m, xung quanh đảo có thềm san hô hình elip theo hướng Bắc Nam, dài 1,8km, rộng 1,2km, mặt bãi cạn tương đối bằng phẳng. Là đảo chìm nên việc tăng gia trồng rau xanh, chăn nuôi của cán bộ, chiến sĩ gặp rất nhiều khó khăn. Khác với các đảo nổi, ở đây nguồn nước ngọt dùng cho sinh hoạt được khai thác chủ yếu từ nước mưa. Những năm gần đây do được trang bị hệ thống bể chứa nên đảo đã chủ động bảo đảm được 100% nhu cầu nước sinh hoạt.

Để tổ chức tăng gia trồng rau xanh lực lượng hải quân phải vận chuyển từ đất liền ra từng bao đất nhỏ. Mặc dù nguồn nước ngọt khan hiếm, song nhờ các biện pháp sử dụng nước ngọt tiết kiệm khoa học và phù hợp trong sinh hoạt cán bộ chiến sỹ đảo Cô Lin đã thực hiện tốt công tác trồng rau xanh và chăn nuôi đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cũng như đảm bảo yêu cầu về sức khỏe.

Đàn vịt bơi lội ở đảo Cô Lin (Ảnh Hồng Chuyên)

Khi chúng tôi đến thăm, Cô Lin đang xây dựng gia cố thêm công trình, những vật liệu xây dựng còn ngổn ngang nhưng cũng hứa hẹn một ngày Cô Lin sẽ đẹp đẽ khang trang hơn nữa.

Lính công binh hải quân sống trên nhà tạm để xây dựng công trình đảo Cô Lin (Ảnh Hồng Chuyên)

Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân và sự ủng hộ của đồng bào cả nước cho đến nay đảo đã được xây dựng nhà lâu bền khang trang, sạch đẹp, có hệ thống năng lượng gió, năng lượng mặt trời góp phần nâng cao đời sống sinh hoạt và phục vụ huấn luyện, công tác, đưa cán bộ, chiến sỹ trên đảo về gần đất liền thân yêu hơn nữa.

Hiện nay đời sống vật chất tinh thần của cán bộ, chiến sỹ đảo Cô Lin từng bước được cải thiện. Đảo được trang bị tivi, hệ thống karaoke kỹ thuật số hiện đại. Trạm thu phát tín hiệu vệ tinh của Đài Truyền hình Việt Nam đã giúp cho cán bộ, chiến sỹ trên đảo cập nhật kịp thời những thông tin trong nước và thế giới. Trên đảo có tủ sách, báo với gần 1.000 đầu sách và trên 20 đầu báo các loại, 1 tủ sách pháp luật... qua đó nâng cao nhận thức..

Phát huy truyền thống “Chiến đấu anh dũng, đoàn kết chủ động, khắc phục khó khăn, giữ vững chủ quyền” của Đoàn Trường Sa anh hùng. Trong hơn 25 năm xây dựng và trưởng thành lớp lớp cán bộ, chiến sỹ đảo Cô Lin kế tiếp nhau và đoàn kết một lòng, vượt qua mọi khó khăn gian khổ, luôn cảnh giác , vững tay súng sẵn sàng chiến đấu cao, hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.

Năm 1989, cán bộ, chiến sỹ đảo Cô Lin, được Chủ tịch Nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Hai. Từ năm 2000 đến năm 2004 cán bộ, chiến sỹ đảo Cô Lin luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được Lữ đoàn tặng bằng khen. Năm 2004, 2005 và 2008 và 2012, Đảo được Bộ quốc phòng tặng Bằng khen; Năm 2005, 2006, 2008, 2010, 2011, 2012 với những nỗ lực vượt bậc của cán bộ, chiến sỹ đảo đã vinh dự được Bộ Tư lệnh Hải quân tặng danh hiệu “Đơn vị quyết thắng”. Các năm 1996, 1997, 2000, 2001 và 2009 đảo được Bộ tư lệnh vùng 4 tặng bằng khen và giấy khen.

Nhìn ngôi nhà kiên cố trên đảo, nhìn lá cờ đỏ sao vàng phấp phới tung bay, nhìn bia chủ quyền mang tên đảo Cô Lin, ai cũng tự hào về chiến sĩ Trường Sa hôm qua và chiến sĩ Trường Sa hôm nay. Để giữ được lá cờ tung bay trên đảo Cô Lin, người lính Trường Sa đã không tiếc máu xương của mình giữ vững chủ quyền lãnh thổ quốc gia. Câu chuyện con tàu ủi bãi giữ thành công đảo Cô Lin sẽ là huyền thoại minh chứng hùng hồn cho sự anh hùng quả cảm ấy.

Hồng Chuyên - Lại Hà (ghi)

Infonet