“Chuyện đời tôi”: Câu chuyện cuộc đời của nhà văn Andersen

Một tác giả mà chúng ta vô cùng yêu mến, một tâm hồn cách ta mấy thế kỉ nhưng tỏa bóng đến ngày nay và còn nhiều thế hệ sau này: Hans Christian Andersen.

Kể từ thế kỷ XIX đến nay, Andersen đã xuất hiện trên văn đàn thế giới với những tuyển tập truyện thần tiên đầy huyền ảo và nhiệm màu (như “Chú lính chì dũng cảm”, “Chú vịt con xấu xí”, “Bà chúa tuyết”, “Nàng tiên cá”, “Giấc mơ cuối cùng của cây sồi”,…) Truyện cổ Andersen có lẽ là những cuốn truyện đã đi vào năm tháng và gắn liền với tuổi thơ của biết bao thế hệ.

Nhưng cuốn sách mới lần này được giới thiệu không giống những tác phẩm trước, mà chính là cuốn tự truyện về cuộc đời ông… sau khi ông đã kể chuyện về bao nhiêu cuộc đời của những con người, những cái cây, những bông hoa, những loài vật, những đồ vật… 

Năm 1855, khi một hợp tập các tác phẩm của Andersen được xuất bản ở quê hương Đan Mạch, ông đã viết lại tự truyện của mình để đưa vào hợp tập này. Andersen giữ nguyên bản phác thảo ban đầu như đã in ở Đức, rồi chèn thêm chi tiết, bổ sung hồi ức, tư liệu, thư từ, văn trích… vào các phần đã viết, và cập nhật thêm nội dung về quãng đời mười năm kế tiếp.

Bản tự truyện thứ hai này không có bản dịch tiếng Anh riêng biệt, mà được dịch từ nguyên tác tiếng Đan Mạch là "Mit Livs Eventyr". Ấn bản tiếng Việt do dịch giả Đăng Thư dịch từ bản tiếng Anh “The Story of My Life” – nhà xuất bản Hurd & Houghton ấn hành năm 1871.

Với cuốn tự truyện “Chuyện đời tôi”, độc giả Việt Nam có dịp tiếp cận đại văn hào ở đa diện góc nhìn hơn, khi ông xuất hiện ở tư cách một nhà thơ, một kịch tác gia, một tiểu thuyết gia trước khi là một nhà văn chuyên viết truyện thần tiên cho thiếu nhi.

Cũng qua tự truyện này, không chỉ thuật lại những năm tháng tuổi thơ cùng nhiều duyên may định mệnh đã tạo nên bước ngoặt thay đổi đời mình, Andersen còn tiết lộ những chi tiết thú vị về đời sống viết lách phong phú của mình, với chất liệu dồi dào được ông thu thập qua biết bao những chuyến du ký qua nhiều xứ sở châu Âu, những cuộc gặp và tương tác với nhiều nhân vật nổi tiếng, tiêu biểu của thế kỷ XIX ở Đức, Pháp, Ý, Hà Lan, Thụy Điển, Anh, và cả những vùng đất và những công quốc mà giờ đây chỉ còn được chúng ta biết đến qua các tài liệu lịch sử…

Xuyên suốt cuốn sách, nhất là ở phần Hai, ta sẽ thấy Andersen xứng đáng là một phượt thủ, ông sống rất hay được bạn bè ở các nước châu Âu mời đến chơi và sống. Các chi tiết trong các chuyến du hành của Andersen cho chúng ta thấy: Thế kỷ XIX, châu Âu quan tâm đến văn hóa nghệ thuật như thế nào? Bố cục địa chính trị của châu Âu ở thế kỷ XIX? Tầm quan trọng của các công quốc nhỏ nay thuộc Đức ở châu Âu? Kịch có vai trò quan trọng ở châu Âu vào thế kỷ XIX, theo sau đó là tiểu thuyết; vai trò của báo chí của châu Âu. 

Ở phần Ba của tự truyện, Andersen có đưa vào rải rác khoảng chục bài thơ trọn vẹn. Đây là những bài thơ tự tình, ca ngợi phong cảnh, viết tặng bạn… để minh họa cho một sự việc nào đó.

“May mắn và đầy biến cố, đời tôi là một câu chuyện thú vị. Nếu như lúc tôi còn nhỏ, bước vào đời trong cảnh nghèo khó và cô đơn mà có một bà tiên hiện ra bảo rằng: “Bây giờ con hãy chọn đường đời của con, và mục đích con muốn gắng công đạt tới, sau đó, tùy theo sự phát triển trí tuệ của con và khi thấy hợp lý, ta sẽ dẫn dắt và bảo vệ để con đạt được điều ấy,” thì dẫu như vậy, số phận của tôi cũng không thể nào được định hướng sao cho vui vẻ hơn, thận trọng hơn hay tốt đẹp hơn.

Câu chuyện đời tôi sẽ cho mọi người biết điều mà tôi luôn được nhắn nhủ: Có một Đấng Chúa Trời đầy lòng yêu thương sẽ dẫn dắt mọi sự theo hướng tốt đẹp nhất.” (Trích Chương I)

Đầy ắp chi tiết thú vị, chứa đựng gần như toàn vẹn tâm hồn của một tác giả lãng mạn, đầy tình thương yêu dành cho con người, “Chuyện đời tôi” xứng đáng là cuốn sách tiếp theo của Andersen được “gối đầu giường” bên cạnh những tuyển tập truyện thần tiên đã quá nổi tiếng của ông.

Cuốn sách “Chuyện đời tôi” thuộc tủ sách về các nhân vật lịch sử Omega Plus. Andersen là một trong hiếm hoi nhân vật không có xuất thân chính trị. Tuy nhiên, tầm ảnh hưởng của ông đối với thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực văn hóa là không thể phủ nhận. Để đáng nói đây là một cuốn sách đặc sắc, một điểm nhấn của Omega Plus nói chung và tủ sách nhân vật lịch sử đối với bạn đọc nói riêng.

ND