“Bản đồ ẩm thực Hà Nội” trong lòng công chúng
Gần 700 bài thi trong vòng 6 tháng, ẩm thực Hà Nội với sức hấp dẫn bền bỉ của mình, như lâu nay vẫn vậy, đã chứng minh riêng mình có thể trở thành một “điểm” du lịch của Hà Nội. Cuộc thi “Món ngon Hà Nội” do Báo Thanh Niên tổ chức đã góp phần vẽ nên một bản đồ ẩm thực Hà Nội, với những cảm nhận rất mới về những món ăn vô cùng quen thuộc bấy lâu nay gắn bó với thành phố nghìn năm tuổi này.
Tác giả Tạ Thị Thanh Hải đoạt giải nhất cuộc thi. (Ảnh: Ban tổ chức cung cấp) |
700 bài dự thi từ 20 tỉnh, thành phố, trong đó bài từ Hà Nội chiếm 42%, bài dự thi từ TP Hồ Chí Minh chiếm 38%.
Các bài dự thi đã cho thấy một “bản đồ ẩm thực Hà Nội” trong lòng công chúng. Nhiều món ăn truyền thống nổi tiếng của Hà Nội được nhiều tác giả chọn làm đề tài như: phở, bún ốc, bún thang, bún chả que tre, chả cá, cốm... Nhiều món ăn khác lại mang dấu ấn của đặc sản địa phương với các chỉ dẫn địa lý như: các món ăn từ sấu Hà Nội, bánh dày Quán Gánh, hồng xiêm Xuân Đỉnh, húng Láng, kem Tràng Tiền, nem Phùng, đậu Mơ...
Cũng có những món ăn mới chỉ xuất hiện và thịnh hành trong khoảng chục năm gần đây như: vịt om sấu, ngan cháy tỏi, nem chua rán… Và điểm đặc biệt của cuộc thi này là, nhiều tác giả đoạt giải là người ở địa phương khách, nhưng họ đã cảm nhận về món ăn Hà Nội đầy cảm xúc, chứ không chỉ dừng ở những món ăn no bụng, ngon miệng và đẹp mắt nữa.
Đây là cuộc thi viết thứ hai về đề tài Hà Nội mà Báo Thanh Niên tổ chức. Năm 2021, Báo Thanh Niên cũng đã tổ chức cuộc thi viết "Hà Nội thành phố tôi yêu", thu hút hơn 1.000 bài viết từ các tác giả trong và ngoài nước.
Lễ trao giải cuộc thi diễn ra ngày 18/3 tại Hà Nội. Ban giám khảo cuộc thi gồm nhiều tên tuổi trong làng ẩm thực Hà Nội và các văn nghệ sĩ, chuyên gia trong các lĩnh vực văn hóa, lịch sử.
Chia sẻ về các tác phẩm dự thi, ông Nguyễn Thường Quân, Chủ tịch Hội đầu bếp Việt Nam, thành viên ban giám khảo cuộc thi “Món ngon Hà Nội” bày tỏ: “Tôi cảm giác mình không phải là một người chấm thi nữa mà đang xem một bộ phim về quá khứ của chính mình. Vì những món ăn này rất thân thương với tôi từ lúc bé đến lúc lớn.
Các tác giả viết bằng những cảm xúc của mình, và cả cảm xúc của tôi nữa. Một sự giao hòa giữa cái cũ và cái mới, giữa cái quen và cái lạ, giữa tôi và các tác giả. Lúc đầu, tôi nghĩ chấm 30 bài thi rất lâu, nhưng nhìn lại, tôi cảm thấy rất nhanh. Bởi vì tôi gần như đắm chìm vào một bức tranh tổng thể của Món ngon Hà Nội”.
Tác giả Lê Thị Hà. |
Trong số các tác giả dự thi, Lê Thị Hà là một tác giả đặc biệt. Không phải vì chị đến lễ trao giải trên chiếc xe lăn, do bị tai nạn cách đây 19 năm, mà chị là người gửi đến cuộc thi nhiều bài viết nhất. Và trong số 26 bài gửi dự thi, bài “Món cháo đặc biệt ăn bằng đũa” của chị giành giải Bạn đọc yêu thích nhất với số lượt đọc cao nhất. Chị cũng tự tay làm, chụp ảnh các món ăn để gửi kèm bài viết.
Nói về các bài dự thi, nghệ nhân ẩm thực Phạm Ánh Tuyết chia sẻ: “Tôi thấy các bạn còn trẻ đã yêu truyền thống như thế, đó là một tín hiệu rất tích cực, rất vui. Chúng tôi bây giờ cũng là lứa cao tuổi rồi. Các thế hệ trẻ sau nối tiếp được truyền thống của thế hệ chúng tôi, đó là một điều rất vui”.
Bà Nguyễn Thị Mỹ Linh, Phó Vụ trưởng Vụ Báo chí Xuất bản, Ban Tuyên giáo TƯ; ông Nguyễn Hữu Ngọc, Phó Trưởng ban Tuyên giáo TƯ Đoàn trao giải ba cho các tác giả. |
Một thành viên khác của ban giám khảo, nghệ nhân Vũ Kiều Trang, người đã thực hiện tiệc thết đãi 21 lãnh đạo APEC chia sẻ: “Là một đầu bếp, tôi rất bất ngờ khi đọc những bài viết rất ý nghĩa, rất sâu sắc về các món ăn truyền thống. Thí dụ như bánh tôm hoặc chả cốm hay món nem rán truyền thống của Hà Nội. Đặc biệt, các tác giả cũng không phải đầu bếp chuyên nghiệp, chỉ là nghiệp dư và rất yêu nấu ăn. Nhưng khi viết bài, họ tìm hiểu rất kỹ lưỡng”.
Không chỉ “ngon” từ những món ăn Hà Nội, các bài viết còn mang chất văn khi chất chứa những cảm xúc từ người viết. Không có mặt tại lễ trao giải, nhưng nhà thơ Hữu Việt, thành viên ban giám khảo cũng đã có những chia sẻ về các bài viết dự thi: “Tôi rất ngạc nhiên khi được biết hầu hết người tham gia cuộc thi đều là những người không chuyên nhưng họ đã có những bài viết ngắn gọn thôi nhưng đọc cuốn hút. Có những món ăn lần đầu tiên tôi biết, có những món ăn tôi ăn rồi nhưng dường như tôi đang được thưởng thức lại món ăn đó. Điều đó cho thấy cảm xúc của người đọc chỉ đến khi người viết có những trang viết thật nhiều cảm xúc, thật thuyết phục, thật chính xác khi sử dụng ngôn từ và thật giàu tình cảm dành cho Hà Nội nói chung và món ăn của Hà Nội nói riêng”.
Chính vì thế, bài viết giành giải nhất cuộc thi là bài viết mang đậm cảm xúc nhất, mặc dù chỉ viết về một món ăn hết sức giản dị: Xôi đỗ đen gói trong lá sen già, của Tạ Thị Thanh Hải. Chị Tạ Thị Thanh Hải là một giáo viên dạy văn, và bài viết là những cảm xúc của chị về một tình yêu dang dở, và những cảm xúc trong bài viết là những cảm xúc khi chị được sống ở nơi mình yêu thương, và ăn món ăn ở nơi đó.
Mục tiêu của cuộc thi viết “Món ngon Hà Nội” là góp phần quảng bá, giới thiệu nét độc đáo, tinh tế của ẩm thực và con người Hà Nội, một nét văn hóa Hà Nội. Nhưng không chỉ dừng ở đó, hơn 600 bài viết đã mở ra một thế giới về cảm xúc, trải nghiệm, kỷ niệm và ký ức về món ngon Hà Nội.
Danh sách giải thưởng:
1 giải Nhất: Tác phẩm Xôi đỗ đen gói trong lá sen già của tác giả Tạ Thị Thanh Hải
2 giải Nhì: Tác phẩm Cốm Hà Nội và nỗi lòng người xa xứ (tác giả: Lê Thị Hà) và tác phẩm Kem Tràng Tiền - dư vị tình đầu (tác giả: Cao Thị Nga)
3 giải Ba: Tác phẩm Bún ốc nguội - một nỗi nhớ thương (tác giả Lê Thị Thanh Huyền), tác phẩm Nhớ gánh bún ốc xưa (Chung Chí Thành), Thơm lừng gánh cháo sườn trên phố Hàng Bồ (Lê Thị Ngọc Hà).
5 giải Khuyến khích: Hương xưa bánh vợ bánh chồng (Phạm Thị Thúy), Bánh tôm Hồ Tây ngất ngây ký ức (Mai Đào), Bánh trôi Tàu phố cổ Hà Nội (Nguyễn Thị Giang), Dân dã bánh dày Quán Gánh (Trần Thị Thúy Vân), Bánh chả - tên nghe là lạ mà ăn là mê (Nguyễn Thị Thùy Trang)
Giải Bạn đọc yêu thích: Món cháo đặc biệt ăn bằng đũa (Lê Thị Hà)