Làng cổ Hahoe: nơi lưu giữ nhiều di sản văn hóa của Hàn Quốc

Chúng tôi đến làng cổ Hahoe, di sản Văn hóa thế giới UNESCO, vào những ngày mùa thu đẹp của Hàn Quốc. Cả ngôi làng hiện lên như là một bức tranh tuyệt đẹp với nắng, những cánh đồng, những hàng cây lá vàng rực rỡ và dòng sông uốn lượn, với núi xa xa trong trong khung cảnh yên bình.

Một góc làng cổ Hahoe đẹp như tranh vẽ

Làng cổ Hahoe nằm ở thôn Hahoe, xã Pungsan, thành phố Andong, tỉnh Bắc Gyeongsang. Tên làng Hahoe là từ ghép của hai từ Ha có nghĩa là một con sông và Hoe có nghĩa là quay lại. Con sông Nakdong của làng chảy uốn lượn quanh làng theo hình chữ S tạo nên vẻ đẹp riêng có.

Hahoe là ngôi làng có gia tộc họ Ruy, gia tộc duy nhất định cư tại làng trong suốt 600 năm, là nơi sinh của Ryu Unryong và Ryu Seongryong. Họ là anh em, một người là một học giả Nho giáo vĩ đại của triều đại Joseon, người kia có chức vụ tương đương Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng trong thời kỳ Nhật Bản xâm lược (từ năm 1592 - 1598) và là người có vai trò trong việc đưa đất nước vượt qua khủng hoảng. Hiện tại con cháu trưởng đời thứ 11 của họ Ryu vẫn đang sinh sống ở khu nhà chính.

Trong phiên họp của Ủy ban Di sản thế giới lần thứ 34 tổ chức vào tháng 7/2010 ở Brazil, làng Hahoe cùng với làng Yangdong, Hàn Quốc được vinh danh là di sản thế giới UNESCO. 

Làng cổ Hahoe là di sản thế giới

Ủy ban Di sản thế giới đánh giá làng cổ Hahoe và Yangdong được xem là hai ngôi làng cổ tiêu biểu cho gia tộc của Hàn Quốc bởi những đặc trưng của những kiến trúc của những ngôi nhà theo phong cách thời kỳ Joseon, những tác phẩm văn học, đồ khảo cổ, các thành tựu học thuật vẫn còn được lưu giữ đến ngày nay cùng với những phong tục đời sống truyền thống và người dân sinh sống hài hòa với thiên nhiên.

Những ngôi nhà vẫn giữ được nét truyền thống

Những lớp học, gia trang vẫn giữ được nét truyền thống với mái lá và tường đá. Khác với các ngôi làng khác, sự sắp xếp vị trí ở làng Hahoe khá đặc biệt, đó là tầng lớp thượng lưu sống ở trung tâm khu làng, còn tầng lớp thấp hơn sống bao quanh khu vực đó. Nếu ở các ngôi làng khác nhà được xây hướng về phía Nam thì ở ngôi làng này các ngôi nhà được xây hướng về trung tâm. Trung tâm của ngôi làng là cây đại thụ zelkowa 600 tuổi, với truyền thuyết là nơi cư trú của nữ thần Samsin, phụ trách việc sinh nở, chào đời và sự trưởng thành của các em bé.

Khách viếng thăm ngôi làng thường dừng lại bên cây đại thụ viết lời ước nguyện vào mảnh giấy nhỏ và buộc vào những vòng dây xung quanh cây

Đi vào trong làng, dọc theo những bờ tường đất là những tòa nhà của quý tộc xưa với những cánh cổng lớn. Đây là khu nhà tiêu biểu của phía Bắc làng Hahoe, đã tồn tại gần 400 năm.

Ngôi làng còn bảo tồn được rất nhiều giá trị nghệ thuật mà những nơi khác đã thất truyền như mặt nạ Hahoe. Mặt nạ Hahoe là một trong những giá trị quan trọng được bảo tồn ở làng. Đây là loại mặt nạ duy nhất được công nhận là bảo vật quốc gia của Hàn Quốc, mà điển hình là mặt nạ Gaksi - mặt nạ truyền thống duy nhất còn lại của Hàn Quốc. Từ thời cổ đại người ta tin rằng mặt nạ Hahoe có quyền năng tâm linh.

Đến với làng Hahoe, bạn không thể không thưởng thức múa mặt nạ dân gian Hahoe. Hình thức múa mặt nạ xuất hiện trong nghi thức Shaman giáo ở làng Hahoe, để cầu sự bình yên cho dân làng. Theo các biểu tượng và các đặc điểm khuôn mặt (nhận thức) của mỗi mặt nạ đặc biệt, chúng ta có thể nhận ra ai là ai.

Rất đông khách du lịch thưởng thức múa mặt nạ dân gian Hahoe

Chúng tôi đã được thưởng thức các điệu múa mặt nạ như Baekj Madang (hoạt cảnh người đồ tể), Halmi madang (hoạt cảnh về một bà cụ), pagyeseung madang (hoạt cảnh thầy tu bội giáo), và hoạt cảnh Yangban và Seonbi. Hoạt cảnh Yangban và Seonbi với nhân vật Yangban dường như xảo quyệt trong khi Seonbi trông kiêu ngạo và bướng bỉnh. Với các nhân vật đa dạng của các tầng lớp xã hội khác nhau, mặt nạ Hahoe cho chúng ta thấy những người bình thường từ thời cổ đại đã sử dụng các điệu múa mặt nạ để trực tiếp chỉ trích và châm biếm các tầng lớp thống trị thông qua những trò đùa, nói giỡn. Ý nghĩa, nội dung của điệu múa, hoạt cảnh được hiển thị trên màn hình lớn ở sân khấu bằng cả tiếng Hàn, tiếng Anh để người xem tiện theo dõi.

Ngoài ra, ngôi làng vẫn bảo tồn được nhiều di sản như lễ trừ tà Byeolsi, quần thể Jangseung, tượng gỗ tượng trưng cho vị thần bảo vệ ngôi làng, được tạc theo mặt nạ truyền thống Gaksi của làng Hahoe ở gần cổng làng.

Nếu có thời gian du khách cũng nên ghé qua bảo tàng mặt nạ Hahoe, nơi lưu giữ vẻ đẹp làng quê truyền thống của Hàn, măt nạ Hàn Quốc mà còn có mặt nạ từ rât nhiều quốc gia trên thế giới.

Cây linh sam Hàn Quốc được Nữ hoàng Anh Elizabeth đệ nhị trồng tại làng cổ Hahoe đã 20 năm tuổi

Làng cổ Hahoe, di sản UNESCO đã được nhiều chính khách thế giới đến thăm như Nữ hoàng Anh Elizabeth đệ nhị, Tổng thống Bush cha và con… Đặc biệt, Nữ hoàng Anh Elizabeth đã trồng một cây linh sam Hàn Quốc tại làng cổ Hahoe khi đến thăm nơi này vào ngày 21/4/1999. Hạt của cây này hướng lên trời và tan ra khi rơi xuống đất, tỏa ra mùi hương ngọt ngào. Cây linh sam Hàn Quốc biểu tượng cho tinh thần bàn tay sắt trong găng tay nhung, một trong những đặc tính của người dân Hàn Quốc là bền chí trong thời tiết khắc nghiệt.

Với những đặc trưng, những giá trị văn hóa lâu đời, làng cổ Hahoe là một điểm đến trong hành trình đến với đất nước Hàn Quốc.

Lan Phương