Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Một nhà báo nhạy bén

“Thế giới và trong nước biết Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một nhà quân sự lỗi lạc. Nhưng trước hết, ông là một nhà chính trị, và trong quá trình hơn 70 năm hoạt động cách mạng, ông luôn luôn coi báo chí là một vũ khí đấu tranh cách mạng sắc bén” -  tướng Phạm Hồng Cư, nguyên Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam chia sẻ.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một nhà quân sự lỗi lạc. Ông luôn luôn coi báo chí là một vũ khí đấu tranh cách mạng sắc bén.

Viết báo khi vẫn còn là học sinh

Từng nhiều năm được làm việc, gần gũi với Đại tướng Võ Nguyên Giáp và tự mình đi sưu tầm tư liệu, tìm hiểu về Đại Tướng, Trung Tướng Phạm Hồng Cư đã có cuộc chia sẻ độc quyền một số tư liệu về sự nghiệp làm báo của Đại Tướng với PV Infonet.

Trung Tướng Phạm Hồng Cư cho biết: Bài báo đầu tiên Đại tướng Võ Nguyên Giáp viết khi còn là học sinh trường Quốc học Huế. Trong phong trào đòi thả cụ Phan Bội Châu và để tang cụ Phan Chu Trinh. Bắt đầu từ trường quốc học, Võ Nguyên Giáp viết bài báo nhan đề “Đả đảo tên bạo chúa Trường Quốc Học” viết bằng tiếng Pháp đăng trên tờ “I’Annam” của luật sư Phan Văn Trường xuất bản tại Sài Gòn, một tờ báo dũng cảm công khai đả kích thực dân Pháp.

Sau đó ông vào làm biên tập ở báo Tiếng Dân của cụ Huỳnh Thúc Kháng, một tờ báo lớn ở Trung Kỳ có xu hướng tiến bộ. Đây là giai đoạn học nghề làm báo. Ông viết nhiều thể loại, dưới nhiều bút danh. Đặc biệt có loạt bài tuyên truyền chủ nghĩa Mác dưới dạng phổ thông. Mặc dù đã khôn khéo cân nhắc chữ nghĩa nhưng nhiều lần ông bị nhà cầm quyền Pháp kiểm duyệt, xóa trắng từng cột báo.

Giai đoạn hoạt động báo chí sôi nổi nhất của ông là thời kỳ Mặt trận dân chủ (1936 – 1939). Thời kỳ này Đảng ta triệt để tận dụng mọi khả năng hoạt động công khai của báo chí để đấu tranh đòi dân sinh dân chủ, đòi đặc xá chính trị phạm, ủng hộ Mặt trận bình dân Pháp…

Võ Nguyên Giáp là người khởi xướng ra tờ báo cách mạng công khai đầu tiên, chớp thời cơ, ra sớm nhất. Đó là tờ Hồn trẻ tập mới (mua lại bản quyền của tờ Hồn trẻ của Hướng đạo sinh vì thua lỗ phải ngừng xuất bản) kịp thời ra mắt ngày 6/6/1936 chỉ hai ngày sau khi chính phủ Mặt Trận Bình dân Pháp do Lê- ông Blum làm thủ tướng lên nắm quyền. Báo ra được 5 số thì bị nhà cầm quyền thực dân đóng cửa. Tuy nhiên đây là tiếng chuông báo hiệu phong trào hoạt động báo chí công khai của Mặt trận Dân chủ.

Ông Võ Nguyên Giáp chuyển sang làm báo tiếng Pháp, vì theo đạo luật của chính quyền thực dân, ra báo tiếng Pháp thì phải nộp tờ khai, còn ra báo tiếng Việt thì phải qua nhiều thủ tục phiền phức kéo dài. Ông cộng tác với đồng chí Nguyễn Thế Rục, đảng viên Đảng Cộng sản Pháp, học viên trường Đại học Phương Đông của Quốc tế Cộng sản, xuất bản tờ Le Travail (Lao Động).

Báo ra mắt độc giả ngày 16/9/1936. Le Travail sống được 7 tháng, ra được 30 số, tới ngày 16/4/1937 thì bị nhà cầm quyền đóng cửa. Võ Nguyên Giáp là biên tập viên chính, đảm nhiệm nhiều đề tài. Ông đi sâu vào phản ánh cuộc đầu tranh nông dân, công nhân, điển hình là vụ Cồn Thoi, Cẩm Phả.

Sau khi đồng chí Trường Chinh ra tù, đồng chí Võ Nguyên Giáp tham gia “Ủy ban hành động bản hợp pháp” của Đảng do đồng chí Trường Chinh phụ trách. Ủy ban có trách nhiệm chỉ đạo thực hiện đường lối chính trị của Đảng đối với báo chí công khai. Hàng chục tờ báo của Mặt trận Dân chủ, của các đoàn thể nối tiếp nhau ra đời như “Thời thế, Bạn dân, Tin tức, Đời nay, Ngày mới…Báo tiếng Pháp có Rassemblement (Tập hợp)”.

Ông Võ Nguyên Giáp viết báo tiếng Pháp là chính, đồng thời tham gia viết báo tiếng Việt. Bác Hồ khi ấy ở Trung Quốc gửi nhiều bài dưới bút danh P.C.Lin để bắt liên lạc với Trung ương Đảng và góp ý kiến chỉ đạo phong trào Mặt trận Dân chủ.

Tại Hội nghị báo giới Bắc Kỳ do Xứ ủy lãnh đạo và tổ chức, họp tại Hà Nội ngày 24/4/1937, đồng chí Võ Nguyên Giáp được cử làm Chủ tịch, đồng chí Trần Huy Liệu làm Phó Chủ tịch. Trước đó, ngày 14/3/1937, Võ Nguyên Giáp đại diện báo Rassemblement vào Huế dự Hội nghị báo giới Trung Kỳ.Giai đoạn Mặt Trận Dân chủ đánh dấu sự trưởng thành, nhạy bén, sắc sảo, vững vàng và thạo nghề làm báo của Võ Nguyên Giáp. Ông nói: “Nghề báo là một nghệ thuật đầy hứng thú”. Và sau này khi chuyển qua công tác quân sự, ông thấy làm một số báo giống như tổ chức một trận đánh hiệp đồng.

Những hoạt động báo chí sôi nổi của Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Tháng 9 năm 1939, chiến tranh thế giới lần thứ hai bùng nổ. Giữa năm 1940, đồng chí Võ Nguyên Giáp cùng với đồng chí Phạm Văn Đồng được Đảng cử sang Trung Quốc gặp Bác Hồ ở Côn Minh, rồi đầu năm 1941 theo Bác trở về nước.

Hội nghị Trung ương 8, thành lập Mặt trận Việt Minh, Bác Hồ ra báo Việt Nam độc lập, ông Võ Nguyên Giáp được phân công viết một số bài. Khi Bác Hồ duyệt, ông Võ Nguyên Giáp cảm thấy rõ yêu cầu của Bác: Ngắn gọn, dễ hiểu, súc tích, thiết thực. Chưa bao giờ ông thấy viết báo khó khăn như thời gian làm báo Việt Nam độc lập (Việt lập).

Tháng 12 năm 1944, Bác Hồ giao cho Võ Nguyên Giáp thành lập Đội quân chủ lực đầu tiên, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân. Tờ báo của Đội mang tên “Tiếng súng reo”, khi thống nhất các lực lượng vũ trang của Đảng thành Quân giải phóng Việt Nam, Võ Nguyên Giáp ra báo Quân Giải Phóng.

Tháng 6/1945, thành lập Khu giải phóng Việt Bắc, Võ Nguyên Giáp được cử làm Thường trực Ủy ban giải phóng, ông ra báo “Nước Nam mới”, phát hành được 7 số thì Cách mạng tháng Tám thành công. Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa thành lập, đồng chí Võ Nguyên Giáp được phân công nhiều việc quan trọng, công tác vô cùng bận rộn nhưng ông vẫn viết bài cho các báo “Cờ giải phóng, Cứu Quốc, Sao Vàng”.

Bước vào hai cuộc kháng chiến, ở cương vị Tổng chỉ huy, Tổng chính ủy rồi Tổng tư lệnh, Bí thư Quân ủy Trung ương, ông thường xuyên viết bài cho các báo của Đảng, của Mặt trận, của các đoàn thể và đặc biệt quan tâm đến hoạt động báo chí, xuất bản trong lực lượng vũ trang nhân dân.

Nhà cách mạng lão thành, nhà báo kỳ cựu, vị tướng số 1 của các vị tướng của Quân đội nhân dân Việt Nam nay đã qua đời nhưng tấm gương sáng về ở đời và làm người vì nước, vì dân của Đại tướng vẫn còn thắp sáng mãi đến mai sau. Trung tướng Phạm Hồng Cư chia sẻ.

Nguồn: Infonet

Tin nổi bật