Chuyện dọc đường

Tiếp theo cuốn sách "Thế chiến thứ hai" của sử gia Antony Beevor; Omega+ hợp tác NXB Chính trị Quốc gia tái bản cuốn sách về sự kiện này, cuốn sách "Nạn đói năm 1945 ở Việt Nam: Những chứng tích lịch sử".

Điều đặc biệt, cuốn sách do hai học giả, một người Việt và một người Nhật cùng viết: GS. Văn Tạo và GS. Furuta Motoo, dựa trên lượng tư liệu đồ sộ và các phân tích khoa học - như một cử chỉ "bắt tay" trong hiện tại để cùng bình tĩnh nhìn lại quá khứ. Một quá khứ không giữ để hận thù nhưng cũng không thể cứ thế mà quên lãng.

Một công trình khoa học được thực hiện công phu, nghiêm túc

Năm 1945, nạn đói khủng khiếp đã xảy ra ở miền Bắc Việt Nam từ tỉnh Quảng Trị trở ra. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng so sánh nạn đói năm 1945 ở Việt Nam với tổn thất của cuộc chiến tranh Pháp- Đức, Người viết “Nạn đói kém nguy hiểm hơn nạn chiến tranh. Thí dụ, trong 6 năm chiến tranh, nước Pháp chỉ chết 1 triệu người, nước Đức chỉ chết chừng 3 triệu người. Thế mà, nạn đói nửa năm ở Bắc Bộ ta đã chết hơn 2 triệu người…” (Trích Hồ Chủ Tịch hô hào chống nạn đói năm 1945).

Cho đến nay, đã hơn 70 năm đã trôi qua, nhưng trong ký ức của nhân dân Việt Nam, nạn chết đói năm 1945 vẫn còn là một cơn ác mộng, một nỗi đau nhức nhối, khó quên. Ở đâu người ta cũng nhìn thấy xác người chết đói. Trong 70 năm qua, những hố chôn người tập thể vẫn là nỗi đau đớn, ám ảnh khôn nguôi của biết bao thế hệ. Trong ký ức của nhiều người vẫn còn giữ lại hình ảnh những chiếc xe bò chở xác người trên những phố Hà Nội buổi sáng sớm, hình ảnh người nằm chết la liệt ở khắp các con đường, hình ảnh những người kiệt sức, còng queo xếp hàng dài nối nhau đi xin ăn…

Bức tranh lịch sử của Việt Nam ở thời điểm đen tối nhất này sẽ được phân tích rất rõ trong cuốn sách "Nạn đói năm 1945 ở Việt Nam: Những chứng tích lịch sử". Đây là một công trình khoa học được thực hiện công phu, nghiêm túc, là kết quả của ba đợt điều tra và khảo sát thực tế có quy mô lớn vào các năm 1992, 1993 - 1994, 1994 - 1995 ở 23 điểm thuộc 21 tỉnh, thành phố từ tỉnh Quảng Trị trở ra.

Các tác giả đã nghiên cứu và khảo cứu công phu, tìm hiểu chi tiết các tư liệu lịch sử, khảo sát trực tiếp những địa điểm xảy ra nạn đói, phỏng vấn những nhân chứng lịch sử để dựng lại khá toàn diện bức tranh về nạn đói năm 1945 ở Việt Nam; đã làm rõ số lượng hơn 2 triệu người chết đói; nguyên nhân dẫn đến nạn đói. Tác phẩm nhằm cung cấp cho độc giả một cách toàn diện, đầy đủ và có hệ thống những chứng tích về sự mất mát, đau thương mà nhân dân Việt Nam phải gánh chịu trong lịch sử.

Những câu chuyện xúc động trong sách

Theo con số ghi chép từ cuốn sách "Nạn đói năm 1945 ở Việt Nam: Những chứng tích lịch sử" của GS. Văn Tạo và GS. Furuta Moto, ở xã Tây Lương (thuộc Tiền Hải- Thái Bình) nơi nạn đói diễn ra kinh khủng nhất, 66,66 % số dân của xã chết đói, trong đó rất nhiều gia đình chết cả nhà, nhiều dòng họ chết cả họ.

Về thảm trạng chết đói: Dưới đây là bức thư của Vespy tháng 4-1945, viết về cảnh chết đói mà ông được chứng kiến: "Họ đi thành rặng dài bất tuyệt gồm cả gia đình, già lão có, trẻ con có, đàn ông có, đàn bà có, người nào người ấy rúm người dưới sự nghèo khổ, toàn thân lõa lồ, gầy guộc giơ xương ra run rẩy, ngay cả đến những thiếu nữ đã đến tuổi dậy thì, đáng lẽ hết sức e thẹn cũng thế. Thỉnh thoảng họ dừng lại để vuốt mắt cho một người trong bọn họ đã ngã và không bao giờ dậy được nữa, hay để lột miếng giẻ rách không biết gọi là gì cho đúng hãy còn che thân người đó. Nhìn những hình người xấu hơn con vật xấu nhất, nhìn thấy những xác chết nằm co quắp cạnh đường chỉ có vài nhành rơm vừa làm quần áo, vừa làm vải liệm, người ta thực lấy làm xấu hổ thay cho cái kiếp con người".

Còn về con số người chết đói ở các địa phương thì trong 50 năm qua có khá nhiều đến nỗi tới nay vẫn chưa tìm hết được. Người ta đọc được khá nhiều trên báo chí công khai thời đó. Đơn cử một lượng tin khá cập nhật bấy giờ mà nhiều người biết đến.

Trên báo Thanh Nghị số 110 ra ngày 25-5-1945, tác giả bài báo, ký tên là Phạm Gia Xích viết: "... Riêng một làng Thượng Cẩm, thuộc phủ Thái Ninh, tỉnh Nam Định, năm ngoái có 900 suất đinh thì tính đến hôm 29-5 năm nay, chết chỉ còn 400, và tính cả nam, phụ, lão, ấu thì trong làng ngót 4.000 người, chết đói mất 2.000 người..."

Dựa trên khối tư liệu đồ sộ được xử lý nghiêm túc hiếm có, công trình vừa dựng lại thảm trạng chết đói của người Việt, vừa phân tích cặn kẽ tội ác của phát xít Nhật. Với sự hợp tác của đội ngũ tri thức từ cả hai nước, đây là công trình công phu độc nhất có cái nhìn khách quan thấu suốt vào sự thật lịch sử nạn đói năm 1945 ở Việt Nam. Công bố lần đầu vào năm 1995, đến nay đã gần 30 năm, cuốn sách "Nạn đói năm 1945 ở Việt Nam: Những chứng tích lịch sử" vẫn còn nguyên giá trị.

Việc tìm hiểu, nghiên cứu về nạn đói năm 1945 ở Việt Nam và những hậu quả của nó có ý nghĩa không chỉ đối với các nhà nghiên cứu lịch sử để tìm hiểu về hiện thực lịch sử đã diễn ra mà còn có tác dụng đối với việc lên án những tội ác của chủ nghĩa phátxít, sự tàn bạo của chiến tranh và tăng cường củng cố hòa bình, hữu nghị giữa các quốc gia, dân tộc trên toàn thế giới, nhất là trong bối cảnh Việt Nam thực hiện chính sách đối ngoại độc lập tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, góp phần vào sự nghiệp hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới.

Về tác giả

GS. VĂN TẠO: Viện trưởng Viện Sử học Việt Nam từ năm 1980 đến năm 1989. Trong hơn nửa thế kỷ làm công tác nghiên cứu lịch sử, Giáo sư Văn Tạo đã để lại một sự nghiệp khoa học khá đồ sộ với gần một trăm cuốn sách do ông biên soạn, chủ biên hay tham gia biên soạn, hơn 200 bài viết công bố trên nhiều tạp chí, trong các hội thảo khoa học trong nước và quốc tế.

GS. FURUTA MOTOO: Viện trưởng Viện Cao học Văn hóa tổng hợp kiêm Hiệu trưởng Trường ̣Đại cương, Đại học Tokyo; Phó Giám đốc Thường trực Đại học Tokyo; Giám đốc Thư viện, Đại học Tokyo; Phó Chủ tịch Hội Hữu nghị Nhật - Việt; Chủ tịch Hội Nhật Bản nghiên cứu Đông Nam Á. Các giải thưởng mà ông nhận được gồm: Huy chương Hữu nghị (năm 1980); Giải thưởng Nhà nước về khoa học công nghệ (năm 2012); Huân chương Hữu nghị (năm 2013)./.

Đô thị cổ Hội An (Quảng Nam) tiếp tục tạo ấn tượng với du khách thế giới khi mới đây, tạp chí du lịch nổi tiếng Travel+Leisure của Mỹ vừa công bố Hội An trong top những thành phố tốt nhất thế giới năm 2022.

Đô thị cổ Hội An nằm trong danh sách 25 thành phố tốt nhất thế giới của Travel + Leisure (Ảnh: DUY HẬU)

 Với 88,9221/100 điểm, Hội An đứng thứ 20 trong danh sách 25 thành phố được du khách bình chọn nhiều nhất.

https://nhandan.vn/hoi-an-thuoc-25-thanh-pho-tot-nhat-the-gioi-cua-travel-leisure-post706063.html

Ẩm thực Việt Nam là một trong 10 nền ẩm thực ngon nhất thế giới do độc giả của tạp chí du lịch nổi tiếng The Travel (Canada) bình chọn.

Ẩm thực Việt Nam là một trong 10 nền ẩm thực ngon nhất thế giới. (Ảnh: Internet)

Bài đăng trên tạp chí The Travel ngày 16/7 cho rằng, không có gì lạ khi mọi người đi du lịch chỉ để thưởng thức món ăn của một quốc gia khác. Trên thực tế, ẩm thực là một trong những lý do khiến nhiều người đi du lịch. Mặc dù mỗi quốc gia trên khắp thế giới đều có những món ăn độc đáo, nhưng ẩm thực của một số quốc gia khác lại nổi bật và thường được coi là ngon nhất. Thực tế, biết được món ăn của quốc gia nào là ngon nhất không phải là một việc dễ dàng. Đôi khi, việc xác định ẩm thực ngon nhất thế giới có thể không chính xác vì kết luận có thể đến từ một người duy nhất. Nhưng khi đến từ nhiều người, kết luận này có sức thuyết phục và lôi cuốn. Vì thế, dựa trên đánh giá của độc giả, The Travel đã lựa chọn được 10 quốc gia có nền ẩm thực ngon nhất thế giới. Trong đó, ẩm thực của Việt Nam đứng thứ 5 trên 10 trong danh sách này.

Bánh mỳ Việt Nam được du khách nước ngoài đặc biệt yêu thích

Theo The Travel, là một quốc gia ven biển, có nhiều làng chài, hải sản là một thực phẩm phổ biến ở Việt Nam. Nhưng ẩm thực Việt Nam không chỉ toàn là hải sản. Trên thực tế, sự đa dạng của các món ăn của Việt Nam sẽ có thể khiến du khách bối rối. Giống như nhiều nước châu Á, món mỳ nước khá phổ biến ở Việt Nam, và sẽ thật tuyệt vời để khám phá ẩm thực của Việt Nam từ món nước nổi tiếng. Món nước nổi tiếng ở Việt Nam là phở (phở gà và phở bò). Ngoài phở, du khách nên thử các món ăn nổi tiếng khác như nem và bánh mỳ. Du khách khi đến Việt Nam cũng nên thử các loại cơm khác nhau khi ăn kèm với thịt gà, thịt bò hoặc thịt lợn.

Cùng với Việt Nam, độc giả của The Travel đã lựa chọn 9 nền ẩm thực ngon nhất thế giới khác là Italia, Thái Lan, Hy Lạp, Mexico, Tây Ban Nha, Ấn Độ, Philippines, Đức và Mỹ.

Ẩm thực Mỹ rất phong phú, đa dạng

Độc giả của The Travel đánh giá ẩm thực của Mỹ đứng ở vị trí thứ nhất. Mỹ là một trong những quốc gia có sự đa dạng nhất trên thế giới và do vậy ẩm thực của Mỹ cũng vô cùng phong phú. Ẩm thực của mỗi vùng đất ở Mỹ mang đặc trưng của thực phẩm chủ yếu của vùng. Thí dụ, Texas nổi tiếng với thịt bò vì đây là nơi sản xuất thịt bò lớn trong khi ở Idaho, khoai tây là một thực phẩm chủ yếu. Một số nơi như Georgia và New Orleans có một bức tranh ẩm thực độc đáo được tạo ra từ sự kết hợp của các nền văn hóa khác nhau trên thế giới. Một số điểm đến ẩm thực tốt nhất ở Mỹ bao gồm New Orleans, New York, Miami, Savannah và New York.

Món Sauerbraten nổi tiếng của Đức

Đứng thứ 2 trong danh sách này là ẩm thực của Đức. Bia không phải là thứ duy nhất khiến ẩm thực Đức nổi tiếng. Đất nước này cũng có một số món ăn ngon nhất thế giới. Ngoài sự phong phú của món xúc xích, ẩm thực Đức còn phong phú với các món từ thịt. Đầu tiên là Sauerbraten. Món này bao gồm thịt, giấm, rượu và các loại thảo mộc và thường được phục vụ với bắp cải tím và khoai tây nghiền. Đối với những người yêu thích đồ ăn nhẹ, có hàng chục món ăn nhanh ngon trên khắp các con phố khiến du khách không thể cầm lòng. Kartoffelpuffer - một loại bánh kếp chiên là một món ăn nhẹ tuyệt vời không thể bỏ qua khi tới Đức.

Silog có nhiều công thức chế biến khác nhau

Theo đánh giá của độc giả của The Travel, Philippines là quốc gia có nền ẩm thực ngon thứ 3 thế giới. Đồ ăn ở Philippines không chỉ ngon mà còn có giá cả phải chăng. Người ta có thể thưởng thức ẩm thực theo ý thích chỉ với một vài đô la. Ở Philippines, món silog là bữa sáng yêu thích của người dân nước này. Đây là một món ăn làm từ gạo chủ yếu bao gồm cơm rang, trứng rán và các loại thực phẩm khác tùy thuộc vào loại silog được chế biến.

Ấn Độ có nền ẩm thực độc đáo

Cuộc đời của Michelangelo Buonarroti (1475 - 1564), điêu khắc gia, họa sĩ, kiến trúc sư và thi sĩ, đem đến một cuộc khám phá quan trọng về một thời kỳ độc đáo trong lịch sử nghệ thuật - Thịnh Phục Hưng ở Ý.

Nhiều sự thật chưa từng tiết lộ về Michelangelo 

Chúng ta biết được nhiều điều về thời kỳ này qua con người nghệ sĩ Michelangelo và khối lượng công việc đáng kể của ông. Chúng ta biết thêm về bản thân con người Michelangelo qua những gì ông tiết lộ trong các lá thư viết cho gia đình, bạn bè và các nhà bảo trợ.

Ngoài ra, thơ ông cho ta một cái nhìn sâu sắc về những suy nghĩ thầm kín của một con người vĩ đại. Hơn 300 bài thơ còn sót lại. Chúng ta được biết Michelangelo tôn kính thi sĩ người Florence Dante Alighieri (1265–1321), và một số bài sonnet của chính ông, cũng như bức bích họa đầy kịch tính Ngày phán xử cuối cùng (Last Judgement; 1536 - 1541) của ông trong Nhà nguyện Sistine, đều được truyền cảm hứng từ văn xuôi của Dante.

Và nhiều sự thật chưa từng tiết lộ về Michelangelo đang chờ bạn khám phá qua cuốn sách “Michelangelo: Cuộc đời và tác phẩm qua 500 hình ảnh” của tác giả Rosalind Ormiston. Nhờ đâu mà tính cách “khó gần” cùng nhiều yêu cầu đòi hỏi của ông vẫn mang lại những đơn đặt hàng? Tại sao nhờ có Michelangelo mà vị thế của giới nghệ sĩ lại được nâng lên một tầm mới? Vì lý do gì mà Michelangelo là người nghệ sĩ phương Tây đầu tiên có tiểu sử được xuất bản khi còn sống dẫu cho vẫn tồn tại những vĩ nhân khác trước và cùng thời với ông? Tất cả sẽ được trả lời trong cuốn sách này!

Công trình nghiên cứu đồ sộ và toàn diện về Michelangelo

“Michelangelo: Cuộc đời và tác phẩm qua 500 hình ảnh” là công trình nghiên cứu đồ sộ và toàn diện nhất bằng hình ảnh về Michelangelo, được giới thiệu và dẫn dắt một cách sinh động trong sách với kết cấu đan xen diễn giải và tranh ảnh màu phong phú. Cuốn sách gồm 2 phần chính, khám phá di sản và ảnh hưởng to lớn của Michelangelo đối với các lĩnh vực đa dạng như nghệ thuật, điêu khắc, văn thơ,…

Phần 1: Michelangelo - Cuộc đời và thời đại: Bối cảnh gia đình khi Michelangelo được sinh ra cùng những chuyển biến trong xã hội và chính trị Ý khi lớn lên đã định hình tính cách và sự nghiệp của ông, khiến ông hiểu rõ rằng mong muốn của bản thân là trở thành một nhà điêu khắc. Một trong những dấu mốc lớn tạo cơ hội và thúc đẩy tài năng của ông chính là khi được đến nhà Medici, trở thành một thành viên của gia tộc này dưới sự bảo trợ của Lorenzo Vĩ Đại.

Danh tiếng của ông với tư cách một điêu khắc gia, họa sĩ và kiến trúc sư được củng cố ở Florence và Rome. Cuộc sống thời trẻ của ông tại triều đại Florence của gia tộc Medici đã cho ông quen biết các vương công và giáo hoàng tương lai, và cho ông biết về Chủ nghĩa Nhân văn và Chủ nghĩa Tân Plato. Những kiến thức này, kết hợp với các niềm tin Cơ Đốc giáo của mình, có ảnh hưởng đến công việc của ông. Tài năng điêu khắc của Michelangelo được công nhận khi ông tạo ra bức tượng cẩm thạch Đức Mẹ Sầu bi (1498–1500) tuyệt đẹp tại Rome và bức tượng khổng lồ David (1501–1504) tại Florence. Các bức bích họa của ông trên vòm trần của Nhà nguyện Sistine ở Vatican (1508–1512) đã khẳng định tài năng đặc biệt của ông. Ông được ca ngợi là thiên tài, một vinh dự mà ông rất xứng đáng được nhận.

Phần 2: Bộ sưu tập hình ảnh: Nhiều mối quan hệ mới của ông được hình thành, ông cũng tiếp nhận nền giáo dục với chủ nghĩa Nhân văn và tư tưởng Tân Plato. Và chính những mối quan hệ này, cùng với tài năng không thể phủ nhận của ông, trong suốt cuộc đời đã mang lại vô số đơn đặt hàng từ nhiều gia tộc đứng đầu các thành bang và các giáo hoàng, với những tác phẩm để đời nâng địa vị của điêu khắc gia nói riêng, và của giới nghệ sĩ nói chung lên một vị thế quan trọng trong xã hội Phục Hưng Ý.

Bộ sưu tập hình ảnh được chia thành bốn phần: điêu khắc, hội họa, kiến trúc và các hình họa. Việc xem xét kỹ càng từng nhánh làm nổi bật những kỹ năng nghệ thuật độc đáo, được xác định rõ ràng trong một con người vô cùng tài năng, đầy tham vọng.

Cuốn sách “Michelangelo: Cuộc đời và tác phẩm qua 500 hình ảnh” được minh họa tuyệt đẹp với các bức tranh, tác phẩm nổi tiếng của Michelangelo, cùng tranh ảnh tư liệu trong và sau thời đại mà ông sống. Tất cả đều được in màu rõ nét với chất lượng cao, giúp bạn đọc cảm nhận rõ nhất cái đẹp và dụng ý nghệ thuật mà người nghệ sĩ muốn gửi gắm. Chứa đựng khối lượng thông tin lớn cùng kho tàng hình ảnh đồ sộ, nhưng mỗi cuốn sách vẫn rất thuận tiện cho việc tra cứu do cách phân bổ tư liệu hợp lý. Đây là cuốn sách thích hợp để tìm kiếm, tham khảo thông tin một cách linh hoạt và nhanh chóng.

ND

Lịch sử hình thành và những biến cố của nhà nước Israel có lẽ là một trong những câu chuyện kịch tính nhất về lập quốc và kiến quốc trong thời hiện đại, với nhiều bài học mà bất cứ quốc gia, dân tộc nào khác cũng có thể tham khảo.

Toàn bộ quá trình này từ những xuất phát điểm manh nha đầu tiên cho tới tình thế hiện tại đã được tác giả Daniel Gordis tái hiện sống động trong cuốn sách "Lịch sử Israel: câu chuyện về sự hồi sinh của một dân tộc".

Một đất nước phi thường

Đại sứ nhà nước Israel tại Việt Nam Nadav Eshcar đã viết trong lời giới thiệu cho ấn bản tiếng Việt của cuốn sách này: "Nhà nước Israel là một quốc gia nhỏ, nằm ở rìa phía tây của lục địa châu Á. Xét về nhiều khía cạnh, Israel cũng giống như bất kỳ quốc gia nào khác, song lịch sử quốc gia này lại là một câu chuyện phi thường".

Chia sẻ thêm tại buổi ra mắt sách ngày 10/7 tại Hà Nội, Đại sứ Nadav Eshcar cho biết mỗi quốc gia đều đặc biệt và khác biệt. Israel là quốc gia nhỏ cả về diện tích và dân số, nằm ở phía tây của lục địa châu Á. Lịch sử hình thành, những biến cố của nhà nước Israel là một trong những câu chuyện về lập quốc và kiến quốc trong thời hiện đại.

Đại sứ Israel Nadav Eshcar (phải), PGS. TS Hoàng Anh Tuấn (giữa) và ông Vũ Trọng Đại chia sẻ về cuốn sách và đất nước Israel

Ấn tượng về đất nước Israel, PGS. TS Hoàng Anh Tuấn, nguyên Phó Tổng Thư ký ASEAN, lại cho rằng người Việt Nam biết về người Do Thái từ lâu. Bằng chứng là từ xưa tới nay, trong một nhóm bạn cùng chơi, ông để ý thấy, nếu có người thông minh sẽ gọi là người "có đầu óc Do Thái".

PGS. TS Hoàng Anh Tuấn biết tới Israel khá muộn. Ông cho biết, thời điểm còn học ở Mỹ từ năm 1997, trong 9 năm, đã thấy phong trào vận động của người Israel ở Mỹ mạnh. Khi nghiên cứu về biển Đông, ông ngạc nhiên bởi một trong những cuốn sách đầu tiên viết về xung đột tại biển Đông lại là của một học giả người Do Thái tại New York.

"Nếu khuyên mọi người nên đi 3 quốc gia, tôi khuyên mọi người nên đi, tìm hiểu về Singapore, Anh và Israel", ông nói. PGS. TS Hoàng Anh Tuấn đã có dịp thăm Israel 8 lần và là một trong những người Việt đầu tiên tới Israel.

Còn ông Vũ Trọng Đại, Chủ tịch HĐQT Omega Plus chia sẻ, cách đây 20 năm, khi còn là sinh viên ngành lịch sử thế giới, ông tò mò lịch sử về Israel, có nhiều thắc mắc về đất nước có ảnh hưởng sâu rộng trên thế giới nên đã làm tiểu luận lịch sử Do Thái. Tuy nhiên, khi tìm những tư liệu phục vụ cho bài tiểu luận, ông đi khắp thư viện Hà Nội, dành nhiều thời gian ở thư viện Quốc gia nhưng vẫn thấy khó khăn trong việc tìm các thông tin về dân tộc Do Thái cũng như về Israel.

Ông Vũ Trọng Đại cho biết: "Tôi chỉ có thể tìm thấy số ít sách được xuất bản trước năm 1975, có những nghiên cứu nhưng không đủ để nhìn thấy bức tranh tổng thể về quá trình lập quốc, hình thành quốc gia của nhà nước Israel. Trong 10 năm trở lại đây, thông tin về Israel mới càng nhiều, nở rộ tại Việt Nam, giúp độc giả Việt Nam hiểu hơn về lịch sử người Do Thái. Tiếp tục đóng góp cho việc kho tàng chuyện về Israel, Omega Plus cho ra mắt sách mới, để cung cấp thêm kiến thức cho độc giả Việt Nam".

Việt Nam và Israel có rất nhiều điểm tương đồng

Qua cuốn sách, độc giả sẽ biết thêm những câu chuyện chưa kể về Israel, khi tác giả đi sâu vào phân tích những dấu mốc, sự kiện, vấn đề lớn của người Do Thái nói chung và đất nước Israel nói riêng, từ khi có những ý tưởng manh nha về việc phục quốc đến khi họ thực sự tập hợp lại ở cố hương Jerusalem. Câu chuyện về đất nước Israel là câu chuyện phức tạp, vừa kịch tính vừa đáng buồn, một câu chuyện kỳ diệu và đầy cảm hứng, tác động đến thế giới của chúng ta ở hầu hết mọi khía cạnh.

Daniel Gordis khởi đầu cuốn sách (các chương từ 1 - 7) từ gốc rễ phong trào Zionist với mục tiêu tối hậu là tạo lập cho người Do Thái một không gian sinh tồn độc lập nơi họ có thể tự do phát triển với các giá trị truyền thống của mình, đảm bảo tương lai cho các thế hệ sau, không phải chịu những bất trắc từ những hành động bài Do Thái mà họ đang phải chịu đựng ở nhiều quốc gia, đặc biệt là những nơi mà tư tưởng và hành động bài Do Thái được chính quyền dung túng, thậm chí khuyến khích.

Mạch tường thuật thứ hai của cuốn sách (từ chương 8 - 14) là giai đoạn 25 năm đầu tiên của nhà nước Israel, đánh dấu bằng những cuộc xung đột vũ trang liên tiếp với các quốc gia Ả rập láng giềng, vốn chưa bao giờ thừa nhận tính chính danh của Israel như một quốc gia độc lập, có chủ quyền.

Phần cuối từ chương 15 - 18 giành cho những thay đổi đối nội và nhất là đối ngoại của Israel trong giai đoạn từ năm 1973 trở đi. Song song với vấn đề đối ngoại, Daniel Gordis cũng điểm qua xu hướng phục hưng của tính Do Thái trong nội tại quốc gia Israel, nơi các cộng đồng di cư nhiều nguồn gốc khác nhau đã dần hình thành nên một khối thống nhất, một dân tộc Israel đích thực.

Bên cạnh đó, tác giả Daniel Gordis cũng kể lại nhiều câu chuyện xoay quanh cách người Israel hiểu về bản thân và đất nước họ. Những ký ức đó là nền tảng để hiểu được tư duy của người Israel, cách họ nhìn nhận về lịch sử, về nhà nước của mình cũng như cách thế giới nhìn nhận họ; vì vậy, cuốn sách này cũng kể về những câu chuyện quan trọng nhất trong số đó.

Chia sẻ thêm, Đại sứ Nadav Eshcar cho biết với vị trí là Đại sứ Israel trong những năm vừa qua, theo quan sát của ông, Việt Nam và Israel có rất nhiều điểm tương đồng. Thứ nhất, hai đất nước đều chú trọng vào học tập và giáo dục, đặc biệt, niềm mong muốn học tập ở Việt Nam còn mãnh liệt hơn đất nước chúng tôi. Thứ hai, đó là sự đổi mới sáng tạo. Bất cứ điều gì muốn học ở Việt Nam thì chúng ta đều có thể tìm được một chuyên gia nào đó. Thứ ba, lịch sử của Việt Nam và Israel cũng đều trải qua nhiều khó khăn, biến động, tuy nhiên cả hai đều có thể vượt qua và thành công./.

Theo ictvietnam.vn

Sau hơn 2 tháng phát động, cuộc thi PlasPics Hunter - Thợ săn ảnh nhựa đã kết thúc tốt đẹp, để lại nhiều ấn tượng sâu sắc trong lòng các tác giả dự thi và công chúng. 11 tác phẩm xuất sắc nhất được xướng tên trong lễ trao giải với tổng giá trị giải thưởng lên đến 28 triệu đồng.

Cuộc thi “PlasPics Hunter - Thợ săn ảnh nhựa” được thực hiện  trong khuôn khổ hợp tác giữa các dự án “Giảm ô nhiễm rác thải nhựa với các giải pháp địa phương” (LSPP) thực hiện bởi GreenHub, tài trợ bởi Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa” của VZWA và là một trong những hoạt động hợp tác giữa các thành viên của Đối tác Hành động về Nhựa và Sức khỏe (PHA). Đồng thời, cuộc thi được tài trợ bởi Công ty Nhựa Tái chế Duy Tân và công ty Cổ phần Vietcycle. 

Mục tiêu của cuộc thi nhằm tìm kiếm những bức hình phản ánh chân thực hiện trạng rác thải nhựa qua ống kính sáng tạo. Những bức ảnh sẽ là tài nguyên để PHA đóng góp vào nền tảng số (nhuavasuckhoe.vn) chia sẻ dữ liệu khoa học và khoa học công dân về rác thải nhựa và sức khỏe.

Cuộc thi hướng đến nâng cao nhận thức của người dân về thực trạng rác thải nhựa và khuyến khích các hành động tích cực nhằm giảm thiểu rác thải nhựa và tác động của rác nhựa đến môi trường và sức khoẻ. Đây cũng là cơ hội kết nối cộng đồng thỏa sức đam mê về nhiếp ảnh với chủ đề môi trường.

Những nội dung nổi bật

Trải qua hơn 2 tháng diễn ra, cuộc thi thu hút 364 bài dự thi thể hiện thực trạng rác thải nhựa tại nhiều tỉnh, thành trên toàn quốc. Các tác phẩm độc đáo và gần gũi với người xem, trong đó nội dung nổi bật là: 

Địa điểm chụp đa dạng: Không chỉ phản ánh thực trạng rác thải nhựa trên biển như cộng đồng vẫn thường hiểu, các tác phẩm cho thấy rác thải nhựa là thứ mà chúng ta có thể gặp tại bất kỳ đâu, và rất gần với cuộc sống của mỗi người dân, như con đường trước nhà, các khu công cộng, kênh, rạch, sông,v.v tại chính nơi các tác giả sinh sống. Mỗi người khi xem những tác phẩm này đều có thể thấy vấn đề về rác thải nhựa đang thực sự gắn liền và ảnh hưởng trực tiếp đến bản thân.

Đặt con người trong bối cảnh rác thải nhựa: Nhiều tác phẩm trong cuộc thi năm nay chụp hình ảnh cuộc sống của người dân với rác thải nhựa. Những hình ảnh người công nhân phải lội đến lưng người tại các kênh rạch để dọn rác, những bãi rác bên cạnh khu sinh sống của người dân,v.v. Mỗi hình ảnh đều “chạm” vào cảm xúc của người xem và có giá trị tác động cao.

Cách chụp ảnh mang tính nghệ thuật: Các tác giả cũng thể hiện được sự quan sát tinh tế khi tìm kiếm bối cảnh chụp về rác thải nhựa để tham gia dự thi. Những bức ảnh cận rác thải nhựa ảnh hưởng đến môi trường sống của các sinh vật ngoài thiên nhiên cho thấy sự tồn tại của rác thải nhựa không những ảnh hưởng đến cuộc sống của con người, mà còn ảnh hưởng đến hệ sinh thái trên toàn trái đất.

Ban giám khảo cuộc thi là đều là những chuyên gia kỳ cựu trong lĩnh vực Môi trường, Truyền thông và Nghệ thuật. Dựa theo những tiêu chí chấm điểm gồm nội dung, bố cục, chất lượng hình ảnh, sự sáng tạo và thuyết minh cho tác phẩm dự thi, Ban giám khảo đã làm việc công tâm và lựa chọn được 10 tác phẩm xuất sắc để trao giải - thay vì 03 giải khuyến khích như dự định, Ban Tổ chức đã quyết định trao 05 Giải Khuyến khích cho các tác phẩm dự thi xuất sắc. Ban tổ chức cũng trao 01 Giải Yêu thích nhất dựa vào số lượt bình chọn qua nền tảng số Nhựa và sức khoẻ. 

“Những cuộc thi như Thợ săn ảnh nhựa có ý nghĩa thực tiễn cao khi lột tả được hiện trạng rác thải nhựa theo quan sát đời thường của mỗi người dân Việt Nam. Hàng trăm tác giả đã tham gia hưởng ứng cuộc thi thông qua những tác phẩm đa dạng với thông điệp rõ ràng, mạnh ý và có giá trị lan tỏa đã cho thấy sự quan tâm của cộng đồng với vấn đề này.” - Chia sẻ của PGS.TS. Trương Mạnh Tiến, Uỷ viên Đoàn Chủ tịch Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí Kinh tế Môi trường cho biết.

Nhiều ấn tượng sâu sắc cho các tác giả và công chúng

Tác giả Vương Thuỳ Trang với tác phẩm “Những dòng kênh chết giữa Sài Gòn hoa lệ” chia sẻ về tác động của cuộc thi đến bản thân: “Với nhóm mình, không chỉ dừng lại ở những bức ảnh về rác thải mà Plaspics Hunter còn trực tiếp tác động đến tư duy của người trẻ nói riêng và xã hội nói chung về thực trạng môi trường, đồng thời phản ánh lối sống "nhựa hoá" như ngày nay. Sau khi có cơ hội được đặt chân đến những nơi có tình trạng ô nhiễm nhựa cao, cá nhân nhóm mình đã phần nào nhận ra được mối nguy hại và mức độ nghiêm trọng của rác thải nhựa trong môi trường sống. Từ việc ý thức đúng dẫn đến hành động, chúng em sẽ cố gắng góp thêm phần công sức nhằm lan toả thêm nhiều thông điệp sống xanh hơn nữa đến với cộng đồng như một trách nhiệm của một thế hệ xanh.” 

Cuộc thi có tổng giá trị giải thưởng lên tới 28 triệu đồng, trong đó 01 Giải Nhất nhận được  5.000.000 đồng và 01 máy instax, 02 Giải Nhì mỗi giải 3.000.000 đồng và 01 máy instax, 02 giải Ba mỗi giải 1.500.000 đồng, 05 giải Khuyến khích mỗi giải 1.000.000 đồng. Các tác giả có tác phẩm đạt giải đều sẽ nhận được Giấy chứng nhận tham gia cuộc thi và Bộ quà tặng từ Ban tổ chức.

------------

DANH SÁCH 11 SẢN PHẨM ĐẠT GIẢI CUỘC THI PLASPICS HUNTER

1. Giải Nhất: Tác phẩm Người thầm lặng - Tác giả Nguyễn Mạnh Cường

2. Giải Nhì : Tác phẩm Biển cạn - Tác giả Hoàng Ngân Hạnh 

Tác phẩmCục bông và chai nhựa - Tác giả Đinh Trần Phương Toàn

3. Giải Ba: Tác phẩm Dùng 1 lần, phân huỷ 1000 năm - Tác giả Trần Thị Dương Thanh 

Tác phẩmRanh giới - Tác giả Tôn Thất Minh Thông

4. Giải Khuyến Khích thuộc về 5 tác phẩm

Tác phẩm Rác thải làng chài- Tác giả Cao Thị Thanh Hà

Tác phẩmSự sống trên vỏ chai nhựa - Tác giả Cao Thị Thanh Hà

Tác phẩm Trơ trơ - Tác giả Phạm Hương Thảo

Tác phẩm Những dòng kênh chết giữa Sài Gòn hoa lệ - Nhóm tác giả Vương Thuỳ Trang, Hoàng Thuận Minh, Lý Ái Nhi

Tác phẩm: Xin đừng xả rác xuống kênh rạch - Tác giả Nguyễn Mạnh Cường

5. Giải Yêu thích nhất: Tác phẩmGầm Cầu Ông Lớn- Tác giả Tôn Thất Minh Thông./.

Các sử gia đã không ngừng trở đi trở lại với Thế chiến thứ hai: có lẽ đó là một thời khắc hệ trọng mà chúng ta sẽ phải mãi quay lại để tìm kiếm sự thật về những gì đã xảy ra, nhưng hơn hết, là sự thật về chính mình trong tất cả những điều đã xảy ra…

Thế kỷ XX nhân loại trải qua một cuộc chiến thảm khốc mà đến nay vết thương của nó vẫn còn hằn sâu trong tâm thức của nhiều quốc gia, dân tộc trên thế giới. Chiến tranh thế giới thứ hai hay Thế chiến thứ hai bắt đầu từ năm 1939 và kết thúc năm 1945 với sự tham gia của hơn 30 quốc gia. Các quốc gia tham chiến đã dồn toàn bộ nguồn lực kinh tế, quân sự, khoa học, công nghiệp trong mọi nỗ lực tham chiến. Những vụ thảm sát kinh hoàng, những cuộc tấn công đẫm máu…

Và rồi hậu quả của nó là khôn lường khi theo nhiều nguồn thống kê số người thiệt mạng lên tới 70 - 80 triệu người, hàng trăm triệu người dân bị mất nhà cửa. Nền kinh tế các quốc gia sụp đổ, phần lớn các hạ tầng công nghiệp bị phá hủy. Sau tất cả, nỗi đau chiến tranh vẫn còn nhức nhối trong nhiều thế hệ ở nhiều quốc gia.

Antony Beevor là một trong những nhà sử học hàng đầu thế giới về Thế chiến thứ hai với các đầu sách đoạt nhiều giải thưởng là Stalingrad: The Fateful Siege: 1942-1943 (Stalingrad: Trận chiến định mệnh), Berlin: The Downfall 1945 (Berlin: Cuộc sụp đổ năm 1945). Với tác phẩm The Second World War (Thế chiến thứ hai), ông tập trung vào một sự kiện đẫm máu và bi thảm nhất của thế kỷ XX: toàn bộ cuộc đại chiến thế giới lần thứ hai.

Thế chiến thứ hai được đánh giá là biên niên sử toàn diện về cuộc xung đột tồi tệ nhất lịch sử nhân loại. Tác phẩm đầy nhức nhối này đưa chúng ta vào một đoạn thời gian đẫm máu, khốc liệt và để lại nhiều hệ lụy nhất trong lịch sử thế giới hiện đại, bắt đầu từ cuộc xâm lược Ba Lan của Hitler vào ngày 1/9/1939 đến ngày V-J tức ngày 14/8/1945 và hậu quả mà toàn bộ cuộc đại chiến này để lại. Qua những trang sách, Beevor mô tả cuộc xung đột và phạm vi toàn cầu của nó: ở mọi ngóc ngách trên thế giới, mọi diễn biến, tình hình và nước đi chiến lược của các bên.

Là một người lính đã từng từng tham gia phục vụ quân đội Anh và Đức, Antony Beevor đã tái hiện dựng tương đối toàn cảnh về bức tranh Chiến tranh thế giới thứ hai qua cuốn sách Thế chiến thứ hai. Như một phóng viên chiến trường, những cảnh quay về cuộc chiến từ tất cả các bên tham chiến được ông khắc họa chân thực đến khốc liệt, đau thương và ám ảnh.

Điểm đặc biệt của Beevor là ngòi bút của ông hướng vào những con người, những câu chuyện cụ thể đã cấu thành cuộc chiến đó; bằng sự đồ sộ, chi tiết và khách quan, đa chiều của tư liệu, bao gồm tư liệu lưu trữ cùng các phỏng vấn, ghi chép lời, câu chuyện của những chứng nhân… và để chính cho tư liệu đó lên tiếng; cho độc giả có cái nhìn toàn diện, chi tiết và dễ hình dung về cuộc chiến này.

Được viết một cách ly kỳ và được nghiên cứu một cách xuất sắc, Thế chiến thứ hai như một bản tường thuật vĩ đại và đầy khiêu khích của Antony Beevor. Tác phẩm này cũng vô tình khẳng định thêm lần nữa rằng tác giả của nó thực sự là một trong những nhà sử học quân sự hạng nhất. 

Cuốn sách hơn 1000 trang (ấn bản tiếng Việt) bắt đầu bằng lá thư từ biệt vợ của Georgii Zhukov vào tháng 6/1939, và kết thúc bằng câu chuyện về vợ một nông dân Đức, có quan hệ với một tù binh Pháp được chỉ định đến làm việc tại một nông trại Đức trong khi chồng cô đang ở mặt trận phía Đông, câu chuyện được ghi trong một báo cáo của cảnh sát Pháp vào tháng 6/1945 khi họ bắt được cô đang đi chui trên xe lửa để gặp người yêu.

“Chỉ vài dòng mà gợi lên nhiều câu hỏi. Liệu chuyến đi khó khăn của cô có là vô ích, ngay cả dù cô không bị cảnh sát bắt đi nữa? Liệu người yêu của cô có cho cô địa chỉ thật hay không vì biết đâu anh ta đã có gia đình? Và biết đâu anh ta về nhà, một việc chỉ có ít người làm được, để biết rằng vợ anh đã có con với một lính Đức trong lúc anh đi vắng? Tất nhiên đó chỉ là một bi kịch rất nhỏ so với mọi thứ khác xảy ra ở xa hơn về phía đông…”

Cuốn sách phơi bày những câu chuyện cụ thể tàn khốc về Thế chiến thứ hai, dựa trên những gì còn lại mà ta gọi là tư liệu, và cả những chứng nhân mà tác giả tiếp cận được.

Và hơn hết, một cuốn sách chân thực và thảm khốc về chiến tranh, chính là lời đặt vấn đề khẩn thiết nhất cho hòa bình! 

Sáng 30/06/2022, Trung tâm Bảo tồn sinh vật Biển và Phát triển cộng đồng (MCD) phối hợp cùng với Sở Tài nguyên & Môi trường (TN&MT) tỉnh Nam Định, UBND xã Điền Xá và các đối tác địa phương tổ chức hoạt động Công bố hạ thủy công cụ thu gom rác trên sông (gọi tắt là bẫy rác) tại thôn Phú Hào, xã Điền Xá, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định.

Công cụ thu gom rác trên sông là một sáng kiến về giải pháp công nghệ nằm trong khuôn khổ dự án “Giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa trên sông Hồng” do Tổ chức Bảo tồn đại dương (Hoa Kỳ) tài trợ và cố vấn kỹ thuật. Dự án này do Trung tâm MCD chủ trì và phối hợp với Sở TN&MT Nam Định cùng các đối tác địa phương triển khai thực hiện.

Sự kiện này có sự tham dự của các đại biểu từ các cơ quan trung ương: Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam; Cục Đường thuỷ nội địa Việt Nam và Chi cục đường thủy nội địa phía Bắc; Viện khoa học thủy lợi Việt Nam; và Trung tâm MCD; các đại biểu từ Nam Định gồm: Lãnh đạo và cán bộ Sở TN&MT; Đại diện các đơn vị Sở Giao thông Vận tải, Sở NN & PTNT, Phòng CSGT, Công ty quản lý đoạn đường sông số 5; Đại diện phòng TN&MT thành phố Nam Định và UBND phường Trần Tế Xương; Lãnh đạo UBND và cán bộ phòng TN&MT huyện Nam Trực; Lãnh đạo Đảng ủy, UBND, HĐND, đại diện các đơn vị, doanh nghiệp, đoàn thể và cộng đồng nhân dân xã Điền Xá; Đại diện phòng TN&MT huyện Mỹ Lộc và UBND xã Mỹ Tân; cán bộ phòng TN&MT huyện Giao Thủy; Đại diện BQL Vườn quốc gia Xuân Thủy; Lãnh đạo Công ty TNHH MTV Môi trường Xanh Nam Trực; Đại diện các nhóm vận hành bẫy rác tại xã Điền Xá, xã Mỹ Tân và phường Trần Tế Xương; và trên 100 người dân đại diện cộng đồng dân cư khu vực đặt bẫy rác.

Tại sự kiện, bà Hồ Thị Yến Thu- Phó Giám đốc thường trực MCD cho biết: “Trong giai đoạn trước, Trung tâm MCD cùng với các đối tác, chuyên gia và chính quyền địa phương đã triển khai 2 công cụ thu gom rác trên sông, gọi tắt là bẫy rác được cấp phép, lắp đặt, hạ thủy và vận hành, trong đó 1 bẫy rác đặt trên sông Hồng thuộc xã Mỹ Tân, huyện Mỹ Lộc và 1 bẫy rác đặt trên sông Đào thuộc phường Trần Tế Xương, TP. Nam Định.

Tiếp nối các kết quả và kinh nghiệm từ quá trình triển khai 2 bẫy rác đó, bẫy rác thứ 3 đã được nghiên cứu cẩn trọng, cải tiến và điều chỉnh phù hợp với địa điểm lắp đặt và được MCD và các nhà tài trợ tiếp tục hỗ trợ để triển khai tại Nam Định. Hôm nay, chúng tôi rất vui mừng công bố hạ thủy bẫy rác này tại khu vực thôn Phú Hào, xã Điền Xá, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định và tin rằng bẫy rác sẽ được địa phương tiếp nhận, quản lý và vận hành thành công, góp phần mở rộng thêm chuỗi công cụ hữu ích trong tăng cường hiệu quả thu gom, phân loại và xử lý rác thải khu vực sông biển.”

Việc nghiên cứu, thiết kế và chế tạo công cụ thu gom rác trôi nổi trên sông (bẫy rác) do Trung tâm MCD và Sở TN&MT Nam Định chủ trì, với sự tham gia của chuyên gia trong và ngoài nước, các cán bộ và cộng đồng địa phương, đồng thời được sự thẩm định chuyên môn và cho phép thí điểm của Cục Đường thuỷ nội địa Việt Nam. Bẫy rác được đặt ở vùng nước ven bờ sông, phục vụ tăng cường quản lý rác thải khu vực ven sông và cửa sông tại Nam Định.

Ông Phan Văn Phong, Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Nam Định cho biết: “Sở TN&MT rất vinh dự là đơn vị đầu mối thực hiện dự án “Giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa trên sông Hồng” do MCD chủ trì thực hiện tại Nam Định. Chúng tôi cảm ơn sự ủng hộ của nhà tài trợ và đánh giá cao những nỗ lực của MCD và các chuyên gia đã hỗ trợ tỉnh Nam Định trong công tác bảo vệ môi trường, quản lý rác thải đặc biệt áp dụng công cụ mới như bẫy rác trên sông.

Quá trình triển khai các bẫy rác tại xã Mỹ Tân và phường Trần Tế Xương đã thu nhận được những kinh nghiệm quý báu và ghi nhận kết quả vận hành tốt, góp phần tăng cường hiệu quả thu gom rác thải ven sông, giảm thiểu rác thải trôi nổi từ sông ra biển và nâng cao nhận thức và sự tham gia của cộng đồng địa phương vào công tác quản lý rác thải rắn. Chúng tôi rất vui mừng khi được tiếp nhận và vận hành thử nghiệm các bẫy rác này và mong rằng bẫy rác tiếp tục được nhân rộng tại Nam Định với sự hỗ trợ của Trung tâm MCD trong các dự án về bảo vệ môi trường”.

Trên phương diện Tổ chức Bảo tồn Đại dương (OC) là đối tác tài trợ và cố vấn chuyên môn của dự án, bà Trần Thị Huỳnh Viên, Quản lý chương trình Việt Nam của OC, đã  chia sẻ: “Tổ chức Bảo tồn Đại dương rất vui mừng nhận thấy công cụ thu gom rác thái trên sông đầy sáng tạo này đã trở nên hữu ích và đang được nhân rộng ở các điểm khác nhau để giải quyết ô nhiễm từ rác thải trên khu vực sông Hồng, Việt Nam. Chúng tôi hy vọng rằng mạng lưới bẫy rác sẽ tiếp tục đươc mở rộng trên sông Hồng và các sông nhánh, góp phần ngăn rác thải nhựa ra biển và tăng cường kiến thức khoa học chung của chúng ta về chủ đề quan trọng này”.

Trong thời gian tới, thông qua dự án nói trên, Trung tâm MCD sẽ tiếp tục cùng các chuyên gia giám sát vận hành bẫy rác đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật và các quy định liên quan, đồng thời tiến tới triển khai bẫy rác tại các điểm khác theo đề xuất của địa phương, hình thành một mạng lưới bẫy rác trên các dòng chảy khu vực hạ lưu sông Hồng, đóng góp cho việc giảm thiểu rác thải nhựa ra biển ở Nam Định nói riêng và ở Việt Nam nói riêng.

ND

Sau Bắc Kỳ với “Một chiến dịch ở Bắc Kỳ”; “Tiểu luận về dân Bắc Kỳ”; và Nam Kỳ với bộ sách “Nam Kỳ và cư dân”; Omega Plus tiếp tục cho ra mắt cuốn sách về vùng đất tiêu biểu của Trung Kỳ (Nghệ An - Hà Tĩnh): “An Tĩnh Xưa” do Hippolyte Le Breton - từng là hiệu trưởng trường Quốc học Vinh (nay là trường THPT Huỳnh Thúc Kháng - Nghệ An) viết vào những năm 20 của thế kỉ 19.

“An Tĩnh Xưa” được Le Breton soạn thảo trong thời gian giảng dạy và làm hiệu trưởng ở trường Quốc học Vinh (Collège de Vinh, 1924-1928), thành quả xứng đáng từ những lớp tham quan dã ngoại được tổ chức thường xuyên, kết hợp với sự giúp đỡ của nhiều đồng nghiệp, học trò và đặc biệt nhất là nỗ lực nghiên cứu, tìm hiểu, tổng hợp, phân tích tư liệu của ông.

Công trình đồ sộ về tư liệu

Trong cuốn sách này, giáo sư sử học Hippolyte Le Breton đã phân chia An Tịnh ra nhiều “xứ” theo góc độ địa lý - lịch sử, địa lý-văn hóa, chứ không dập khuôn theo địa giới hành chính. Ngoài phần giới thiệu, mở đầu và kết luận, tác phẩm có hai Đề mục lớn (một số bản dịch khác gọi là Thiên); riêng Đề mục II có đến tám chương.

Đây thực sự là một công trình đồ sộ về tư liệu; khoa học về phương pháp nghiên cứu, diễn giải, và nhất là về tâm huyết, trí tuệ, như ông đã tự dẫn câu của chính mình làm đề từ: “Hiểu tức là yêu thương; yêu thương tức là hiểu. Hai lời lẽ này dựa vào nhau, cần biết gắn lại với nhau bằng một bàn tay khỏe mạnh và khéo léo”. Khi tiếp xúc với tác phẩm này, nhiều người đã khẳng định ngay giá trị không thể chối cãi của nó.

Giáo sư Le Breton đã để lại cho chúng ta một công trình đồ sộ về An Tịnh có tính khóa học cao, dày 372 trang, kèm theo gần 200 bức ảnh, trong đó có một số chụp bằng máy bay. Tác giả được đào tạo ở Pháp, có phương pháp làm việc tốt, lại có phương tiện hiện đại như máy chụp ảnh, có máy bay giúp sức, có địa đồ chính xác, có các ngành khoa học khác hỗ trợ như: địa chất, địa động học, địa lý khảo cổ... Qua 4 năm dạy học ở Vinh, kết hợp với môn sử học, giáo sư có hàng trăm học trò đi theo để khảo sát nhiều nơi, để sưu tầm, ghi chép dưới hình thức lớp học du ngoạn.

Ông cũng biết tổ chức và sử dụng nhiều cộng tác viên là học giả nho học như cụ Nguyễn Đức Tánh (Tú Tánh, người làng Hoành Sơn), cụ nghè Nguyễn Mai (tiến sĩ, quê xã Tiên Điền); lại còn một đội ngũ trí thức tân học giúp sức giáo sư như Nguyễn Văn Tố (Viện Viễn đông Bác cổ-Hà Nội), Lê Thước (giáo sư Quốc học Vinh)...

Lại có hai cơ quan chuyên môn khuyến khích, cung cấp tư liệu là: Viện Viễn đông Bác cổ (Ecole Franỗaise de L’extreme Orient), hội những bạn xứ Huế xưa (Societé des Amis du Vieux Huế). Hai cơ quan này có tạp chí chuyên ngành nên có điều kiện công bố kịp thời những công trình nghiên cứu của giáo sư. Từ những bài báo ấy về sau giáo sư sưu tập và biên soạn lại để in thành “An Tĩnh xưa” (Le Lieux An Tinh) vào năm 1936.

Tuy vậy, Le Breton cũng gặp rất nhiều khó khăn. Là người nước ngoài, ngôn ngữ bất đồng, thời gian cư trú ở Vinh rất ngắn ngủi (chỉ 4 năm). Những thư tịch Hán Nôm phải nhờ người khác thông dịch qua tiếng Việt, rồi mới dịch sang tiếng Pháp. Mỗi khi về các làng xã, tuy có học trò đi theo, lý hương, chức sắc sở tại thường mặc cảm, không cởi mở, vì dù sao họ vẫn nhìn giáo sư với con mắt “đó là một ông Tây thực sự”, một ông Tây đang phục vụ chế độ thực dân.

Bản dịch trung thành với nguyên tác

“An Tĩnh Xưa” được dịch giả Nguyễn Bân dịch trong những thập niên 1970, 1980; chủ yếu dùng làm tư liệu cho bản thân và bè bạn, đến bản dịch khá đầy đủ năm 1991 được chép tay trong một cuốn vở học sinh và bản hoàn thiện năm 1997.

Ông Võ Hồng Hải - tiến sỹ văn hóa học, Trưởng Ban Tổ chức tỉnh ủy tỉnh Hà Tĩnh, Nguyên Giám đốc Sở Văn hóa tỉnh Hà Tĩnh đánh giá đây là bản dịch rất đảm bảo nguyên tắc dịch thuật các công trình khoa học - chính xác, sát ý, trung thành với nguyên tác… Bởi ngoài trình độ Pháp ngữ, dịch giả Nguyễn Bân còn là một nhà Địa phương học am tường về địa lý, lịch sử, văn hóa xứ Nghệ, một người luôn sống và làm việc nghiêm cẩn, cầu thị, và hơn nữa, là một người trọn đời gắn bó, yêu quý, khát khao dâng hiến tâm sức cho mảnh đất Hồng Lĩnh - Lam Giang, quê hương thứ hai của ông.

“An Tĩnh Xưa” được các học giả, nhà nghiên cứu đánh giá cao, là tuyệt tác chuyên khảo lịch sử, không chỉ để lại kho tư liệu phong phú, quý giá về xứ Nghệ mà còn hướng đến phương pháp khảo cứu biên soạn đa dạng dựa trên tri thức của nhiều bộ môn, nhiều tài liệu liên quan.  Cuốn sách nằm trong tủ sách “Hiểu Việt Nam qua tư liệu Pháp ngữ” của Omega Plus.

Đôi nét về tác giả

Hippolyte Le Breton sinh năm 1881 ở Le Havre (Normandie). Ông từng học ở trường Sư phạm Rouen, trường Sư phạm thuộc địa Jules Ferry, qua Đông Dương vào ngày 25/10/1908 bằng đường biển (thời đó đi mất khoảng 25 ngày); giảng dạy và làm hiệu trưởng ở nhiều trường học khác nhau trên xứ Đông Dương; nơi cuối cùng ông phụ trách là trường Trung học Albert Sarraut ở Hà Nội. Ông nghỉ hưu vào ngày 12/6/1936, sau đó trở về Pháp; rất tiếc là đến nay vẫn chưa xác định được năm ông qua đời.

28 năm ở Việt Nam, ngoài việc dạy học và làm quản lý, ông còn miệt mài đi và viết, đã công bố đến 29 công trình nghiên cứu trên các tạp chí như Đông Dương (Revue Indochinoise), Nam Phong, Thái Bình Dương (Revue du Pacifique), và Tập san Những người bạn cố đô Huế; ngoài ra, còn chuẩn bị 9 di cảo...

Hầu hết các công trình của ông đều thuộc về lĩnh vực khảo cứu địa chí, lịch sử, văn hóa; nhiều nhất là về tỉnh Thanh Hóa, mà ông thường ưa dùng là xứ (le pays) với 9 tác phẩm và xứ An - Tĩnh, có 8 công trình đã xuất bản.

ND