Thách thức mới trong thanh tra, kiểm tra chuyên ngành TT&TT

(ICTPress) - Khoa học công nghệ đang phát triển nhanh chóng, do đó có những thách thức mới trong công tác thanh kiểm tra chuyên ngành TT&TT.

Hội nghị tổng kết 6 năm thi hành Luật thanh tra

Tại Hội nghị tổng kết 6 năm thi hành Luật thanh tra được Bộ TT&TT tổ chức ngày 25/7/2017, ông An Xuân Hải, Cục Tần số Vô tuyến điện (VTĐ) cho biết thời gian vừa qua, Cục Tần số VTĐ đã phối hợp với Tổng cục Hải quan về việc tăng cường các biện pháp kiểm tra, kiểm soát thiết bị điện thoại không dây chuẩn DECT nhập vào VN bằng con đường hàng không gây can nhiễu đến mạng thông tin di động 3G và đã hạn chế tương đối số lượng máy điện thoại không hợp chuẩn đưa vào VN.

Tuy nhiên, theo ông Hải, đây là các thiết bị được đưa về VN bằng con đường quà tặng hoặc xách tay của những người ở Mỹ và Bắc Mỹ và do vậy trong thời gian vừa qua, Cục Tần số VTĐ đã tăng kiểm tra việc này. Và Bộ TT&TT cũng đã đề nghị với Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ, Canada để tuyên truyền về nội dung này.

Trong năm 2017, Cục Tần số VTĐ cũng đã phối hợp với một số Sở TT&TT thực hiện khảo sát việc kinh doanh thiết bị VTĐ, nhất là thiết bị công suất thấp trên thị trường. Qua khảo sát cho thấy hiện nay trên thị trường có nhiều thiết bị là như micro không dây, bộ đàm công suất nhỏ, repeater… được quảng cáo, bán trên thị trường rất nhiều và chủ yếu các thiết bị không có chứng nhận hợp quy và hợp chuẩn, một số thiết bị micro không dây sử dụng băng tần không phù hợp với quy hoạch băng tần của VN, không đáp ứng điều kiện kỹ thuật đối với thiết bị được miễn giấy phép theo Thông tư 46 của Bộ TT&TT quy định danh mục thiết bị VTĐ được miễn giấy phép sử dụng tần số VTĐ, điều kiện kỹ thuật và khai thác kèm theo là nguồn, tiềm năng gây can nhiễu trong thời gian tới đối với các hệ thống thông tin di động 4G, 5G.

“Một số nước trên thế giới trong thời gian đã phải rất tốn kém chi phí các loại thiết bị như thế này”, ông Hải cho biết.

Cũng theo ông Hải, thiết bị bộ đàm chủ yếu là các thiết bị nhập từ Trung Quốc theo con đường chính tắc, không chính tắc, việc hợp quy, hợp chuẩn hầu như không có, rồi những thiết bị của các hãng lớn như Motorola... cũng được làm từ Trung Quốc nhưng không đúng băng tần được quy hoạch ở VN và không có chứng nhận hợp quy hợp chuẩn. 

Ông Hải cũng cho biết công chức thanh tra của Cục và các Trung tâm tần số VTĐ hiện triển khai 500 - 600 cuộc thanh hoặc kiểm tra/năm. Các vụ việc thanh, kiểm tra ngày càng phức tạp hơn so với trước đây, cán bộ đủ điều kiện tiêu chuẩn trưởng đoàn thanh tra còn hạn chế là phải từ cấp phó trưởng phòng cấp cục hoặc chuyên viên chính trở lên. Theo đó, ông Hải đề xuất mở rộng tiêu chuẩn trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành…

Ông Hải cũng đề xuất Bộ giao cho đơn vị chức năng tổ chức thanh tra kiểm tra các tổ chức, cá nhân kinh doanh thiết bị VTĐ công suất nhỏ trên thị trường theo hướng đơn vị quản lý nhà nước chuyên ngành từ khâu nhập khẩu sản xuất cho đến khâu thanh tra, kiểm tra, để cùng các đơn vị xử lý can nhiễu có thể xác định chủng loại, dòng thiết bị nào có thể ảnh hưởng đến can nhiễu để chủ động ngăn ngừa thiệt hại do can nhiễu gây ra…

Một đề xuất nữa được ông Hải đưa ra tại Hội nghị là sửa đổi chế độ bồi dưỡng cho anh em công chức thanh tra như chế độ bồi dưỡng cho thanh tra viên. Bởi theo ông Hải chế độ phụ cấp của các công chức thanh tra chỉ được hưởng theo thực tế ngày làm việc trực tiếp đối với đối tượng thanh tra trong khi các công việc như xây dựng kế hoạch, dự thảo kết luận, báo cáo kế hoạch… không được tính trong thời gian thanh tra nên có thiệt thòi cho anh em thực hiện công chức thanh tra trong ngành.

Cũng tại Hội nghị, ông Nguyễn Thành Chung, Phó Cục trưởng Cục PTTH&TTĐT công tác thanh, kiểm tra lĩnh vực chuyên ngành trong thời gian qua gặp những khó khăn khách quan và chủ quan.

Ông Chung cho biết trong thời gian qua, với sự phát triển mạnh của thông tin trên mạng, có rất nhiều hành vi vi phạm mới phát sinh và phổ biến trên mạng. Nhiều hành vi vi phạm trong môi trường thực với diễn biến đơn giản, nhưng khi đã vi phạm ở trên mạng trở nên phức tạp.

Để dẫn chứng, ông Chung lấy ví dụ, trước đây các hành vi vi phạm đời tư, hay giả mạo tổ chức, cá nhân xảy ra trong đời thực với mức độ vừa phải. Tuy nhiên, những hành vi này xảy ra trên mạng trong thời gian qua đã trở nên phổ biến hơn rất nhiều, gây phức tạp, khó khăn cho cơ quan quản lý nhà nước. Đặc biệt, với sự phát triển của khoa học công nghệ, những hành vi vi phạm ngày càng trở nên phức tạp, tinh vi hơn. Trong thời gian gần đây, có xu hướng của những hành vi mang tính chất dân sự chỉ quan hệ giữa các cá nhân, tổ chức không đến gặp nhau giải quyết trong thực tế cuộc sống, mà đưa thông tin lên mạng rồi gửi đơn tố cáo lên cơ quan quản lý.

Hiện nay, ngoài ngiệp vụ quản lý chuyên ngành, Cục còn phải tham gia vào các lĩnh vực khác của cuộc sống. Theo đó, Cục không thể xử lý những biện pháp hành chính thông thường mà cần có các công cụ kỹ thuật, trang thiết bị đặc thù, hoặc sử dụng những dịch vụ công cấp thông tin trên thị trường, ông Chung cho biết.

Theo Thanh tra Bộ TT&TT, sau khi Luật Thanh tra 2010 được ban hành, Bộ TT&TT đã chỉ đạo Thanh tra bộ và cơ quan liên quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành tổ chức nghiên cứu để áp dụng và hướng dẫn các đơn vị có liên quan thực hiện đúng quy định của Luật. Thông qua các cuộc họp, cuộc giao lưu của Bộ, lãnh đạo Bộ TT&TT thường xuyên đôn đốc, chỉ đạo Thanh tra, các Cục được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành nghiêm túc, triển khai các cuộc thanh tra đúng theo kế hoạch đã đề ra. Lãnh đạo Bộ TT&TT luôn quan tâm tới công tác thanh tra, coi đây là công cụ, cách thức để giám sát, kiểm tra các chính sách, lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ TT&TT. Bộ trưởng Bộ TT&TT là người trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác của Thanh tra Bộ, các Cục được giao chức năng thanh tra chuyên ngành.

Hàng năm, căn cứ vào chương trình định hướng thanh tra, Kế hoạch thanh tra của Thanh tra Chính phủ, Kế hoạch Kiểm toán của Kiếm toán Nhà nước Thanh tra Bộ đã chủ trì xây dựng, trình Bộ trưởng ban hành Kế hoạch thanh tra của Bộ TT&TT, Kế hoạch thanh tra hàng năm của Bộ TT&TT đã tránh được tình trạng chồng chéo, trùng lặp về đối tượng nội dung thanh tra giữa các Thanh tra Bộ và 05 Cục được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành và giữa các Cục được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành với nhau. Điều này làm giảm thiểu sự phiền hà, khó khăn cho đối tượng thanh tra.

Sau khi Luật Thanh tra 2010 và các văn bản hướng dẫn Luật được ban hành, Bộ TT&TT đã chủ động trình Chính phủ ban hành Nghị định Chính phủ, trong đó có Nghị định 140/2013/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của thanh tra ngành TT&TT; Nghị định 174/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực BCVT, CNTT và tần số vô tuyến điện; Nghị định số 159/2013-NĐ-CP ngày 12/11/2013 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực báo chí, xuất bản; Thông tư 19/2013 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực báo chí, xuất bản; Thông tư 19/2012/TT-BTTTT ngày 22/11/2012 của Bộ TT&TT quy định bộ phận tham mưu và hoạt động thanh tra của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành thuộc Bộ TT&TT.

Các văn bản đã giúp thanh tra chuyên ngành TT&TT hoàn thiện về tổ chức, bộ máy và đảm bảo hoạt động thanh tra kết quả tốt, góp phần nâng cao nhận thức và chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực TT&TT. Hiện nay, Thanh tra Bộ đang chủ trì xây dựng Dự thảo Thông tư thay thế thông tư 19/2012/TT-BTTTT ngày 22/11/2012 của Bộ TT&TT quy định bộ phận tham mưu và hoạt động thanh tra của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành thuộc Bộ TT&TT.

Các văn bản trên đã giúp thanh tra ngành TT&TT hoàn thiện về tổ chức, bộ máy và đảm bảo hoạt động thanh tra đạt kết quả tốt, góp phần nâng cao nhận thức và chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực TT&TT. Hiện nay, Thanh tra Bộ đang chủ trì xây dựng dự thảo Thông tư thay thế Thông tư 19/2012/TT-BTTTT phù hợp với các quy định hiện hành, dự kiến thàng 10/2017 trình Bộ trưởng ký ban hành.

Qua công tác thanh tra, kiểm tra, cùng với công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật trong lĩnh vực TT&TT đã góp phần nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành quy định của pháp luật của các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực BCVT, CNTT, báo chí, thông tin trên mạng, xuất bản, in và phát hành, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và giảm thiểu số vi phạm trong lĩnh vực TT&TT.

Tổng số các cuộc thanh tra từ năm 2011 đến cuối năm 2016 gồm: Thanh tra hành chính (theo kế hoạch: 28 cuộc, đột xuất: 2 cuộc); Thanh tra chuyên ngành (gồm Thanh tra Bộ, 05 Cục được giao chức năng thanh tra chuyên ngành và 08 Trung tâm Tần số VTĐ khu vực: Theo kế hoạch: 840 cuộc, đột xuất 1086 cuộc.

Tổng số quyết định xử phạt vi phạm hành chính: Phạt tiền: 1512 tổ chức, cá nhân với tổng số tiền gần 31 tỷ đồng, phạt cảnh cáo 381 tổ chức, cá nhân, nhắc nhở 25 trường hợp, tịch thu 39.000 USD, 34.495.395.277 đồng.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Minh Hồng cho biết từ năm 2010, Quốc hội khóa XII đã thông qua Luật Thanh tra thay thế Luật thanh tra năm 2004. Một trong những điểm mới của Luật thanh tra 2010 là nâng cao địa vị pháp lý của cơ quan thanh tra, và nhằm phân tách rõ giữa thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành. Và Luật cũng giao cho cơ quan Thanh tra có quyền chủ động tiến hành thanh tra theo kế hoạch thanh tra được phê duyệt và trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì thủ trưởng cơ quan thanh tra có quyền quyết định thanh tra và chịu trách nhiệm về quyết định của mình.

Sau 6 năm thi hành Luật, có thể khẳng định Luật đã góp phần cho công tác quản lý nhà nước về các lĩnh vực chuyên ngành, trong đó có thanh tra chuyên ngành lĩnh vực TT&TT. Tổ chức bộ máy thanh tra TT&TT đã không ngừng được hoànt hiện và lớn mạnh và đã tham gia nhiều hoạt động trong quản lý nhà nước chuyên ngành TT&TT.

"Trong những năm vừa qua, lĩnh vực thanh tra TT&TT, thực hiện nhiều cuộc thanh tra, xử lý nhiều vi phạm, góp phần cho công tác hạn chế các sai phạm tiếp theo trong hoạt động quản lý nhà nước TT&TT, đóng góp vào hoạt động chung của Bộ TT&TT cũng như đảm bảo công tác thực thi pháp luật", Thứ trưởng Nguyễn Minh Hồng nhấn mạnh.

HM