Facebook Instant Articles khiến báo chí 'tiến thoái lưỡng nan'

Facebook và báo chí vốn tồn tại một mối quan hệ vừa yêu vừa ghét, và tính năng phát tin tức Instant Articles càng khiến điều này trở nên rõ nét.

Từ ngày 13/5, Facebook bắt đầu triển khai Instant Articles, trong đó Facebook sẽ hiển thị tin tức, video từ các báo một cách trực tiếp qua giao diện mạng xã hội, thay vì người dùng phải bấm vào đường link bài báo rồi đợi nội dung được tải về.

Khi bấm vào liên kết được chia sẻ, Facebook sẽ hiển thị trực tiếp và tức thì bài viết thay vì người dùng phải đợi trình duyệt mở bài đó ra.

The Journal thống kê trong tháng 3/2015, bên cạnh lượt độc giả truy cập trực tiếp thì 60%  referral traffic của các báo lớn là đến từ Facebook (referral traffic là lượt truy cập đến từ những nguồn website khác - như Facebook, blog... - về website của mình thông qua một liên kết mà mình đã đặt trên site đó). Còn theo nghiên cứu của Reuters, có đến 44% người dùng Facebook bấm vào các đường link tin tức hiện trên News Feed của họ. Hiện Facebook đã hợp tác cùng các hãng truyền thông BBC News, The Guardian, National Geographic, NBC, The New York Times, Spiegel, The Atlantic, Bild và BuzzFeed.

Động thái mới của Facebook giống như một bước phát triển tự nhiên để đáp ứng nhu cầu tin tức của người dùng. Instant Articles được coi là cơ hội lớn nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ không nhỏ cho cho báo chí.

Người dùng có thể xem ảnh, video... được nhúng trong bài viết.

Về cơ hội, Facebook khiến việc chia sẻ tin tức của báo chí trở nên dễ dàng hơn. Chẳng hạn, khi New York Times đăng một bài viết thông qua tính năng Instant Articles, người đọc sẽ nhanh chóng tiếp cận bài viết đó, trong khi nếu bấm vào đường link, họ sẽ phải chờ trung bình khoảng 8 giây để trình duyệt tải hết nội dung.

Thiết bị di động đã vượt qua desktop để trở thành công cụ truy cập Internet phổ biến nhất. eMarketer dự đoán mobile sẽ chiếm tới 80% các hoạt động Internet vào năm 2019. Ngày nay, rất nhiều hãng xuất bản đang vật lộn trong việc cung cấp nội dung và kiếm tiềm trên di động. Với Instant Articles, báo chí có thể tiếp cận một lượng độc giả lớn. Facebook cho hay, các tòa báo sẽ giữ 100% doanh thu từ quảng cáo mà họ bán trực tiếp. Nếu Facebook bán quảng cáo, mạng xã hội này sẽ giữ 30% doanh thu giống như những trường hợp khai thác trước đây. 

Về nguy cơ, Instant Articles có thể tác động đến doanh thu bán quảng cáo của báo. Việc xuất bản trên Facebook khiến lượt truy cập trên website gốc bị giảm đi và báo chí có thể gặp khó khăn khi thực hiện các chiến dịch cần lượng độc giả lớn không liên quan đến Facebook. Bên cạnh đó, họ cũng không thể sử dụng các công cụ như Google Analytics hay Omniture để theo dõi lượt truy cập và thói quen của độc giả trên Facebook. 

Bên cạnh đó, khi mối quan hệ hợp tác đã trở nên sâu rộng, báo chí có thể sẽ phải đối mặt với nguy cơ mới. Facebook thường xuyên thay đổi thuật toán của họ để kiếm lợi nhuận càng cao càng tốt. Trước đây, các fanpage vốn hoạt động tự do và miễn phí, nhưng càng ngày Facebook càng có những chính sách mới để hạn chế số lượt tiếp cận nội dung (reach) nhằm buộc chủ fanpage phải chi tiền mới mong có được lượt reach cao.

Do đó, các bên xuất bản nội dung cũng cần thận trọng để không bị quá phụ thuộc vào Facebook, tránh tình trạng bị mạng xã hội này "ép" trả tiền thì nội dung các bài viết mới được hiển thị trên News Feed của người dùng. Hiện chưa có gì đảm bảo Facebook sẽ đối xử công bằng với nội dung của tất cả các tờ báo như nhau. Rất có thể, các báo sẽ phải chi tiền thì để được ưu tiên hiển thị.

Hiện Instant Articles mới chỉ được triển khai cho ứng dụng Facebook trên iPhone. Để xem các bài báo Instant Aticles, người dùng iPhone truy cập đến trang facebook.com/InstantArticles và bấm like, các nội dung được chia sẻ trên đó sẽ hiện lên News Feed của họ.

Châu An

Nguồn: vnexpress.net