Nghề báo

Ngày 1-3, tại hội thảo về phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí do Cục Báo chí - Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) phối hợp với Đại sứ quán Anh tổ chức tại TP Hải Dương, ông Hoàng Hữu Lượng, Cục trưởng Cục Báo chí, đánh giá từ khi có quy chế phát ngôn, việc cung cấp thông tin thường xuyên không phải nơi nào cũng thực hiện nghiêm túc. Khi có những sự kiện đột xuất xảy ra thì chưa tổ chức họp báo kịp thời để cung cấp thông tin. Ông Lượng cũng cho biết trong năm nay, Bộ TT&TT sẽ tổ chức hội nghị tổng kết bốn năm thực hiện quy chế phát ngôn của Thủ tướng.

Không chuyên nghiệp nên tốt nhất là… né

Phó Chánh văn phòng UBND huyện Tiên Lãng (Hải Phòng) từ chối không cho các PV vào tìm hiểu thông tin. Ảnh: HH

Theo ông Nguyễn Văn Hiếu, Trưởng phòng Pháp luật chính sách (Cục Báo chí), việc thực hiện quy chế phát ngôn còn bộc lộ nhiều hạn chế. Cụ thể, một số cơ quan chưa tổ chức họp báo định kỳ cũng như không vận dụng cổng thông tin điện tử trong cung cấp thông tin cho báo chí. Thậm chí một số địa phương không có thói quen họp báo hoặc biến cuộc họp báo trở thành cuộc báo cáo công việc đã làm. Không ít địa phương e ngại tiếp xúc trả lời báo chí không chỉ riêng vấn đề tiêu cực, yếu kém mà cả những vấn đề kinh tế - xã hội.

Cũng theo ông Hiếu, trên thực tế người phát ngôn phần lớn là kiêm nhiệm, không được đào tạo kỹ năng cung cấp thông tin nên gặp nhiều lúng túng, thậm chí né tránh. Việc phát ngôn dồn cho một người, nếu họ đi vắng, bận việc thì PV khó tiếp cận lấy được thông tin. Tình trạng hiểu sai chỉ có người phát ngôn mới được cung cấp thông tin cho báo chí còn khá phổ biến. “Có một số cơ quan cử phát ngôn nhưng mang tính hình thức đọc văn bản, PV hỏi thì nói trả lời sau” - ông Hiếu nói.

Ở góc độ người trong cuộc, ông Lương Thanh Nghị, người phát ngôn Bộ Ngoại giao, nhìn nhận vẫn còn tình trạng người phát ngôn mang tâm lý e ngại, chưa quen tiếp xúc báo chí, chưa hiểu và coi báo chí là một kênh thông tin quan trọng làm sáng tỏ những vấn đề dư luận quan tâm. Trong khi đó, nếu báo chí phải dựa nguồn khác thì rất dễ có nguy cơ thông tin không chính xác. Chia sẻ về vấn đề này, ông Phạm Doãn Quân, Phó Chánh Văn phòng Bộ Tài chính, cho rằng để hạn chế việc né tránh cung cấp thông tin thì khi tiếp xúc, PV không nên có thái độ thiếu thân thiện, gây áp lực hoặc có ý khai thác thông tin moi móc khiến cho người ta phải cảnh giác.

Cung cấp thông tin là nghĩa vụ

Ông Phạm Đức Hải, Tổng Biên tập báo Tuổi Trẻ, cho rằng việc thực hiện quy chế người phát ngôn tạo điều kiện cung cấp thông tin kịp thời, đồng thời giúp báo chí tránh sai sót và chạy lòng vòng. Tuy nhiên, không ít cơ quan thực hiện công tác phát ngôn một cách hình thức, né tránh cung cấp thông tin. Theo ông Hải, có tình trạng này ngoài nguyên nhân cơ quan hành chính thực hiện không nghiêm quy chế phát ngôn còn do Bộ TT&TT thiếu kiểm tra, hướng dẫn các cơ quan nhà nước thực hiện nghiêm.

Ông Lê Đình Hoan, Phó Giám đốc Sở TT&TT tỉnh Đắk Lắk, bổ sung: Việc né tránh cung cấp thông tin báo chí còn có nguyên nhân do chưa chế tài nghiêm với những người vi phạm. Vì vậy cần phải có cơ chế ràng buộc các cơ quan phải cung cấp thông tin cho báo chí. Tại Đắk Lắk đến nay chưa có trường hợp né tránh phát ngôn, cung cấp thông tin, thậm chí cản trở báo chí tác nghiệp nào bị xử lý. “Cơ chế xử lý quá mỏng. “Rào” không những thưa mà còn quá thưa. Cần xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm phát ngôn, không cung cấp thông tin cho báo giới” - ông Hoan nói và đề xuất trong quy chế phát ngôn cần làm rõ vai trò của các cán bộ chủ chốt trong phát ngôn, đồng thời quy định cung cấp thông tin là trách nhiệm của cơ quan nhà nước để tránh tình trạng khi người phát ngôn đi vắng thì không ai cung cấp thông tin.

Cùng quan điểm, nhà báo Mai Phan Lợi, Trưởng Văn phòng đại diện báo Pháp Luật TP.HCM tại Hà Nội, cho rằng quy chế phát ngôn được ban hành theo quyết định của Thủ tướng, vì vậy việc cung cấp thông tin là nghĩa vụ của công chức chứ không phải là “ân huệ” theo kiểu xin - cho. Theo nhà báo Phan Lợi, cần xử lý nghiêm hành vi vi phạm quy chế phát ngôn và cung cấp thông tin, như vậy việc cung cấp thông tin mới đi vào trật tự, khuôn khổ. “Mặc dù Nghị định 02/2011 có quy định phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền 1-3 triệu đồng đối với một trong các hành vi cản trở cung cấp thông tin cho báo chí hoặc không cung cấp thông tin cho báo chí nhưng thực tế đến nay hai điều khoản này chưa được thực hiện lần nào. Nghĩa là chưa có cơ quan, cá nhân nào không thực hiện nghĩa vụ thông tin cho báo chí bị xử phạt” - ông Lợi nói.

Huy Hoàng

Pháp luật TP. HCM

(ICTPress) - Trụ sở mới được VnExpress thiết kế theo không gian mở, với vị trí của toàn bộ phóng viên, biên tập không có ngăn cách.

>> Tròn 11 tuổi, VnExpress mở rộng sang báo in

Tháng 9/2011, VnExpress chuyển trụ sở về tòa nhà FPT Cầu Giấy với tổng diện tích văn phòng gần 1.000 m2, và tiến hành thay đổi lớn về thiết kế tòa soạn.

Trụ sở mới được VnExpress thiết kế theo không gian mở, với vị trí của toàn bộ phóng viên, biên tập không có ngăn cách. Trung tâm của tòa soạn là Super desk - khu vực của Ban biên tập, xung quanh là các ban chuyên môn, bố trí theo từng khối.

Cùng với thiết kế văn phòng mới, phương thức triển khai nội dung cũng được VnExpress thực hiện theo mô hình tòa soạn hội tụ, nhằm giúp luồng chảy thông tin giữa các bộ phận được mạch lạc, đảm bảo yếu tố tốc độ và tối ưu hóa nhân lực.

Dưới đây là những hình ảnh độc đáo tại tòa soạn báo điện tử vừa tròn 11 năm tuổi này:

Trang trí ở khu vực lễ tân.

Tòa soạn rộng 960m2 bao gồm các khu vực phóng viên, kỹ thuật, thiết kế. Ở vị trí trung tâm là super desk - nơi làm việc của Ban biên tập.

Hệ thống ánh sáng thiết kế thành các vòng tròn bao quanh super desk.

Họp giao ban nội dung buổi sáng giữa Hà Nội và TP HCM qua hệ thống Telepresence.

Khu vực dành cho phỏng vấn trực tuyến.

Góc làm việc của phóng viên.

Kệ sách và tư liệu tham khảo xen kẽ giữa các bàn làm việc.

Thư giãn với trà và hoa.

Bàn làm việc của các phóng viên ảnh, quay phim.

Phòng thiết kế đồ họa.

Góc ngộ nghĩnh của các nhân viên thiết kế.

Lê Nguyên

Ảnh: VnExpress

(ICTPress) - Hôm nay (26/2), Báo điện tử VnExpress kỷ niệm 11 năm thành lập.

Thành lập ngày 26/2/2001 từ một trụ sở chính ở Hà Nội, VnExpress hiện có văn phòng đại diện tại TP HCM cùng gần 200 nhân sự với tuổi đời trung bình khoảng 30 tuổi.

Tòa soạn VnExpress. Ảnh: VnExpress.

Tổng Biên tập VnExpress Thang Đức Thắng cho biết, hiện tại, mỗi ngày báo điện tử này có khoảng 16 triệu độc giả truy cập và 30 triệu lượt xem trang (pageview).

Để chuẩn bị cho sự phát triển mới, cách đây vài tháng, VnExpress chuyển trụ sở về tòa nhà FPT Cầu Giấy với tổng diện tích văn phòng gần 1.000 m2, và tiến hành thay đổi lớn về thiết kế tòa soạn.

Trụ sở mới được VnExpress thiết kế theo mô hình tòa soạn hội tụ, từ hình thức thiết kế văn phòng đến cách triển khai nội dung, nhằm giúp luồng chảy thông tin giữa các bộ phận được mạch lạc, đảm bảo yếu tố tốc độ và tối ưu hóa nhân lực.

Trụ sở mới của VnExpress được thiết kế theo mô hình "Super desk - tòa soạn hội tụ". Ảnh: VnExpress.

VnExpress cho biết, mô hình tòa soạn mới này nhằm đón đầu cho việc có thêm các kênh mới như báo in, tạp chí, báo trên Mobile...

Kế hoạch mở rộng thêm các loại hình báo chí mới đã được FPT khởi động trong năm 2011, bằng việc hoàn tất hợp tác, đầu tư vào Tạp chí Thế giới vi tính (PCWorld Việt Nam) hồi tháng 11/2011.

Bên cạnh báo điện tử chính, hiện VnExpress còn có các chuyên trang Ngôi sao, Số hóa, Game thủ, eBank. Từ cuối năm 2011, VnExpress cũng đưa vào thử nghiệm chuyên trang Tài chính tại địa chỉ taichinh.vnexpress.net.

Trong nhiều năm nay, VnExpress vẫn giữ vững vị trí báo điện tử được nhiều người truy cập nhất đồng thời chiếm thị phần quảng cáo trực tuyến lớn nhất tại Việt Nam.

Lê Nguyên

Sau khi một số phóng viên ghi hình, ghi âm vụ tai nạn do một số công an phường Lương Khánh Thiện (quận Ngô Quyền, Hải Phòng) gây ra, một số đối tượng giang hồ đã tới dọa giết phóng viên...

Dọa chọc thủng mắt, giết cả nhà phóng viên

Khoảng 21 giờ 15, ngày 23.2.2012, phóng viên các báo Nông Thôn Ngày Nay, Thanh Niên, Pháp luật TP.HCM, Tuổi Trẻ nhận được thông tin vụ tai nạn giao thông do một số công an gây ra khi họ đuổi bắt đối tượng vi phạm đâm vào người đi đường trên đoạn đường Trần Hưng Đạo, phường Hoàng Văn Thụ, quận Hồng Bàng. Nhóm phóng viên ngay sau đó xuống hiện trường, thấy có 4-5 người mặc cảnh phục. Trong khi phóng viên các báo nói trên ghi hình, ghi âm thì bị một chiến sĩ công an lao lên giật máy ảnh, nhưng không thành.

Công an phường Lương Khánh Thiện đưa người bị tai nạn đi cấp cứu.

Khoảng 5 phút sau, khi công an cho nạn nhân lên xe đi cấp cứu, thì xuất hiện ít nhất 3 đối tượng lạ mặt. Một đối tượng lao vào yêu cầu không ghi hình nữa và xóa toàn bộ hình đi. Tuy nhiên, người dân đứng đó theo dõi vụ việc có ý kiến bảo vệ phóng viên, đối tượng này đã lẩn vào đám đông.

Các phóng viên lấy ý kiến nhân chứng, rồi đến quán café gần đó làm việc. Khoảng 2 phút sau, thì 3 đối tượng lạ mặt lúc trước đi đến. Một đối tượng lao vào túm gáy một phóng viên, bắt đưa máy ảnh và tất cả những gì liên quan đến vụ tai nạn.

Đối tượng khác thì ngồi đe dọa "chọc thủng mắt" các phóng viên và các phóng viên khác nếu không xóa mọi dữ liệu liên quan. Các phóng viên buộc phải xóa các file liên quan đến vụ việc trước sự giám sát của chúng.

Công an Hải Phòng thờ ơ?

Sau vụ việc xảy ra, các phóng viên đã gọi điện cho ông Dương Tự Trọng – Phó Giám đốc Công an TP. Hải Phòng, ông Trọng nói gọi cho ông Đỗ Hữu Ca - Giám đốc Công an thành phố thì ông Ca lại "hướng dẫn" trình báo với Công an phường Hoàng Văn Thụ. Tại đây các phóng viên đã viết bản trình báo, Công an phường lấy lời khai, yêu cầu 2 trong số phóng viên lên Công an quận Ngô Quyền lấy lời khai đến 3 giờ sáng ngày 24.2.

Chiều ngày 24.2, khi không nhận được thông tin gì từ Cơ quan điều tra Công an TP. Hải Phòng về vụ việc, phóng viên của một số cơ quan báo chí đã đến Công an phường Lương Khánh Thiện để xác minh thông tin các chiến sĩ công an gây tai nạn.

Tại trụ sở Công an phường, chúng tôi thấy có tên các chiến sĩ công an như: Bùi Văn Dũng, Nguyễn Minh Tiến trùng với tên trên biển hiệu của các chiến sĩ công an gây tai nạn tối 23.2 mà phóng viên vẫn giữ được hình ảnh vụ việc.

Sau khi giới thiệu, ông Nguyễn Thế Đạt - Phó trưởng Công an phường Lương Khánh Thiện đã tiếp nhận các ý kiến của phóng viên và nói chưa được nghe cụ thể thông tin vụ việc xảy ra tối 23.2. Được một lúc ông Đạt xin phép ra ngoài, nhưng không thấy quay lại.

Nhóm phóng viên đề nghị công an trực ban báo cáo với lãnh đạo Công an phường để tiếp tục làm việc thì chiến sĩ công an này từ chối, hẹn các phóng viên khi khác và không ghi vào sổ trực ban việc phóng viên đến liên hệ công tác.

Bích Hằng

(Theo Dân Việt)

(ICTPress) - "Tự do báo chí là một quyền cơ bản của con người, được pháp luật của mọi nhà nước hiện đại thừa nhận và bảo vệ. Quyền này gắn liền với quyền tự do ngôn luận và là một thành tố của quyền tự do ngôn luận”, TS. Đặng Dũng Chí, Giám đốc Viện nghiên cứu quyền con người, Học viện Chính trị Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh khẳng định tại Hội thảo “Báo chí, Truyền thông với quyền con người” hôm nay 23/2 tại Hà Nội.

Ảnh minh họa

Theo ông, báo chí đóng vai trò hết sức cần thiết cho bất cứ xã hội nào và tạo thành nền tảng vững chắc cho mọi xã hội dân chủ. Ngày nay báo chí còn có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nhân quyền, thông qua các hoạt động tuyên truyền, giáo dục nhân quyền, cũng như phát hiện những vi phạm đối với quyền tự do cơ bản của công dân.

TS. Mila Rosenthal, chuyên gia về quyền con người, Trường nghiên cứu xã hội mới, New York đã dẫn chứng những ví dụ sinh động cho việc các tin tức tốt của các tờ báo về các vấn đề nhân quyền có tác động tích cực.

Báo Người New York (The New Yorker) năm 2003 có một bài báo về nô lệ trong thời hiện đại điều tra sâu về các công nhân người Mexico thu hoạch cà chua tại Florida đã bị giữ lại làm việc bất hợp pháp trên các đồn điền và bị ép làm việc trong các điều kiện bị thống khổ, ngược đãi, làm việc từ sáng sớm tinh mơ đến tối mịt nhưng lương rất thấp hầu như không có được bao nhiêu và phải trốn chui trốn lủi các cơ quan pháp luật. Bài báo đã phanh phui và tạo tiếng vang. Kết quả người lao động được tăng lương, thoát khỏi cảnh lao động như nô lệ.

Một ví dụ khác là Báo Người Bảo vệ (The Guardian) của Anh đã tố cáo công ty Trafigura, một doanh nghiệp đã cho tàu xả 500 tấn chất độc hại ở Bờ Biển Ngà do các nước châu Âu không cho phép tàu neo đậu, gây nhiễm độc cho 108.000 người, theo tin của BBC (hãng đã bị công ty này kiện vì tội phỉ báng nhưng không thành công) và của tờ Guardian. Kết quả của vụ việc này là một số người của công ty bị bắt giữ và kết án tại tòa án Hà Lan. Người đưa đơn kiện công ty này là những người sống sót từ thảm họa.

Một vụ việc nữa gây tranh cãi là một phóng viên của tờ báo Thời báo New York đã thực hiện một loạt bài về quyền con người ở Afganistan bị bạo hành, xâm hại đến như thế nào. Đó là một phụ nữ trẻ mới 15 tuổi bị chồng nhốt và tra tấn ở nhà bằng vật cứng,… Tình trạng của cô tồi tệ và tại bệnh viện cô trả lời phỏng vấn. Tin này được đưa lên Thời báo New York. Sau đó có 1 phản hồi rất quan tâm từ hội nữ quyền của Mỹ đòi hỏi điều tra sâu về sự xâm xâm phạm. Một nhóm nhân quyền thì cho rằng 15 tuổi (thực chất cô 13 tuổi) thì chưa đủ tuổi để trả lời phỏng vấn báo chí. Vậy, tin này có nên đăng tải hay không. Tòa soạn báo Thời báo New York đã điều tra nội bộ dưới sự dẫn dắt của một biên tập viên chính tương tự như thư ký tòa soạn Việt Nam chuyên về đạo đức báo chí để xem xét bài báo có thích hợp để đăng không. Điều tra nội bộ kết luận cần phải thận trọng hơn bảo vệ quyền tự do cá nhân, xem xét sự cân bằng giữa tổn hại và đạo đức báo chí.

TS. Mila Rosenthal cho rằng đây là ví dụ điển hình về bảo vệ nhân quyền. Tờ Thời báo New York nổi tiếng về điều tra cũng phải đau đầu xem đăng hay không đăng.

Trong khi đó, TS. Đỗ Chí Nghĩa, Phó Trưởng khoa Phát thanh, Truyền hình, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, đề cập đến vụ việc ông Đoàn Văn Vươn bị cưỡng chế đất trái pháp luật ở Tiên Lãng, Hải Phòng là một ví dụ nóng hổi. Chính việc bị hành xử thô bạo, nguy cơ bị tước đoạt tài sản đã mất bao xương máu, công sức gây dựng nên đã khiến người nông dân có bằng kỹ sư nông nghiệp có hành vi manh động, nổ súng vào lực lượng cưỡng chế. Với cách thông tin khách quan, kiên trì, đầy quả cảm và trách nhiệm, báo chí đã giúp công chúng và các cơ quan nhà nước tiếp cận vấn đề một cách khách quan, đa diện, đầy đủ hơn. Đó là một thông tin quan trọng để các chuyên gia, các vị lãnh đạo lên tiếng phân tích về các góc độ khác nhau của vụ việc và Thủ tướng Chính phủ đã chính thức kết luận những sai trái của chính quyền cơ sở ở Tiên Lãng và Hải Phòng, nguyên nhân trực tiếp đẩy ông Đoàn Văn Vươn và người thân đến chỗ phạm tội.

TS. Đặng Dũng Chí cho biết: thực tế cho thấy, báo chí có vai trò to lớn trong bảo vệ nhân quyền và thúc đẩy tiến bộ xã hội. Tuy nhiên, ông, cho rằng: "ranh giới của tự do báo chí thật mỏng manh. Đôi khi do mục tiêu khám phá sự thật, truy tìm công lý, nhà báo đã vô tình bước vào “vùng cấm”. Chẳng hạn nhà báo khai thác quá sâu và đưa những thông tin về đời tư của một cá nhân, hay trích dẫn phát ngôn của những cá nhân có trách nhiệm trong một sự kiện, khi chưa được kiểm chứng đầy đủ, có thể tạo bất lợi cho cá nhân đó trong một vụ án hoặc một sự kiện “nhạy cảm”. Nhà báo cũng cần cẩn trọng khi đưa tin về những sự kiện được xem là nhạy cảm, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến dân tộc, tôn giáo, bởi hệ lụy rất khó hình dung được"…

Một số tờ báo khi đưa tin về nghi can trong vụ án, đã tỏ ra tự tin khi công khai hình ảnh hoặc đưa ra bình luận về họ như là một sự lăng mạ... đã không biết rằng việc này đã vi phạm nguyên tắc “suy đoán vô tội” đã được quy định trong luật nhân quyền quốc tế cũng như pháp luật của hầu hết quốc gia. Tương tự, việc đưa hình ảnh hoặc tên thật của trẻ em trong một sự kiện vi phạm quyền, nhất là ở những sự kiện “nhạy cảm” cũng vi phạm nguyên tắc “dành những lợi ích tốt nhất cho trẻ”…

TS. Trần Bá Dung, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Nghiệp vụ, Hội nhà báo Việt Nam cho biết: Nhiều vụ việc phóng viên bị cản trở hoặc hành hung khi tác nghiệp, được báo chí lên tiếng phản ánh, phía Hội nhà báo Việt Nam đã bày tỏ kịp thời quan điểm và có ý kiến đề nghị các cơ quan chức năng khẩn trương chỉ đạo điều tra làm rõ, xử lý thích đáng theo pháp luật và công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng. Nhưng khi tìm hiểu thì thấy thực tế là trong một số trường hợp do lỗi thái độ của phóng viên không đúng mực, gây bức xúc và dẫn đến những vụ việc đáng tiếc (như vụ phóng viên tập sự Trần Công Lũy của báo Công Lý, chưa có thẻ nhà báo, chưa có thẻ hội viên Hội nhà báo Việt Nam). Có trường hợp khi cơ quan chức năng can thiệp để bảo vệ thì bản thân nhà báo hoặc cơ quan báo chí có phóng viên đó lại đề nghị để tự hòa giải.

Bình luận về ví dụ của trường hợp báo New York đưa tin về việc em bé 13 tuổi ở Afganistan, Bà Tôn Nữ Thị Ninh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu xã hội và Giáo dục Trí Việt cho biết quyền trẻ em làm sao trẻ em 13 tuổi có thể biết để bảo vệ quyền của mình bị vi phạm thế nào, báo chí phải vào cuộc.

Đại biểu quốc hội Dương Trung Quốc, Tổng biên tập báo "Xưa và nay" phân tích từ "quyền tự do". Theo ông "quyền" không chỉ là tự do mà còn có nghĩa vụ. Được làm và không được làm gì. Quyền đằng sau có giới hạn, nhiều khi không được vượt quyền. Tự do thì vô hạn. Quyền của người này thì người khác cũng có quyền khác. Báo chí là công cụ. Quyền báo chí là có quyền hành nghề. Quyền báo chí là công cụ của xã hội, người dân có quyền sử dụng.

Ông cho biết báo chí cũng vi phạm nhiều. Song, nhiều khi chỉ xin lỗi. Ví dụ, như vụ việc tượng đài Điện Biên. Ông cho rằng báo chí phải có trách nhiệm đối với đối tác. Báo chí có tâm thì sẽ có cách giải quyết.

Mai Anh

(ICTPress) - Thường trực Hội đồng Giải báo chí Quốc gia vừa có văn bản số 227 hướng dẫn tuyển chọn tác phẩm báo chí xuất sắc dự Giải báo chí quốc gia lần thứ VI - năm 2011 tới các Hội Nhà báo tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Liên chi hội và Chi hội trực thuộc, các cơ quan báo chí.

Lễ trao giải báo chí quốc gia lần thứ V - năm 2010 được tổ chức vào ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6/2011

Sau 5 mùa Giải, Thường trực Hội đồng Giải đã nhận được một số ý kiến đề nghị có những thay đổi trong cơ cấu Giải báo chí Quốc gia. Từ yêu cầu thực tế, trong mùa Giải năm 2010, Thường trực Hội đồng Giải đã mở rộng cơ chế tuyển chọn ảnh báo chí, được các cấp Hội và hội viên hoan nghênh, hưởng ứng.

Trong khi chờ sửa đổi Điều lệ, theo cơ cấu Giải hiện hành, Giải báo chí quốc gia năm 2011 có 3 loại giải tương ứng với các loại hình báo chí sau:

1- Báo in có 4 giải: Giải tin, bài phản ánh, phỏng vấn, ghi chép; Giải xã luận, bình luận, chuyên luận; Giải phóng sự, phóng sự điều tra, bút ký báo chí và Giải ảnh báo chí.

2 - Báo nói (phát thanh) có 2 giải: Giải tin, bài phản ánh, phỏng vấn, bình luận, chuyên luận, toạ đàm và Giải phóng sự, phóng sự điều tra, bút ký phát thanh.

3 - Báo hình (truyền hình) có 2 giải: Giải bình luận, giao lưu, toạ đàm, phim tài liệu và Giải tin, phóng sự, phóng sự điều tra.

Đối với báo điện tử: Chưa có giải riêng, tác phẩm dự giải được chọn theo các loại giải nêu trên, tùy theo hình thức thể hiện của mỗi tác phẩm, phải là tác phẩm sáng tạo lần đầu, đáp ứng đầy đủ các điều kiện, tiêu chuẩn xét chọn.

Các  tác giả gửi tác phẩm dự thi là công dân Việt Nam, bao gồm các nhà báo chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp, có tác phẩm báo chí xuất sắc được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng (báo in, đài phát thanh, đài truyền hình, báo điện tử…) do Bộ Văn hoá - Thông tin (trước đây) và nay là Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép, không vi phạm các Quy định về đạo đức nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam, không vi phạm Luật Báo chí và luật pháp khác đều có thể gửi bài dự thi.

Tác phẩm đã được sử dụng từ ngày 01/01/2011 đến 31/12/2011 trên các phương tiện thông tin đại chúng đã được nêu ở trên. Những tác phẩm được sử dụng trong thời gian này nếu đã được trao giải thưởng ở các cuộc thi của địa phương, ngành hoặc liên ngành Trung ương vẫn được quyền dự Giải báo chí Quốc gia, nhưng cần ghi rõ mức giải và cuộc thi do đơn vị nào tổ chức.

Những tác phẩm đăng hoặc phát sóng nhiều kỳ, nếu những kỳ đầu được sử dụng trước ngày 01/01/2011 mà chưa tham dự Giải báo chí Quốc gia năm 2010 thì được gộp vào các kỳ sau (đăng từ 01/01/2011 đến 31/12/2011) để thành tác phẩm hoàn chỉnh tham dự Giải 2011.

Các tác phẩm dự thi Bám sát nhiệm vụ chính trị của đất nước, của ngành, của địa phương, phản ánh kịp thời và sâu sắc tình hình thực tế, có tính phát hiện, phục vụ thiết thực sự nghiệp đổi mới, sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; phản ánh trung thực đời sống chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước trong năm 2011 - năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XI; thông tin chính xác và kịp thời những sự kiện quốc tế quan trọng; khuyến khích các tác phẩm báo chí về các điển hình tiên tiến, nhân tố mới, phê phán chống lại các hành vi tiêu cực, tham nhũng, những quan điểm sai trái của các thế lực thù địch.

Năm nay ảnh báo chí tiếp tục được khuyến khích gửi tác phẩm nêu trên về Ban Thư ký tổng hợp Giải, không qua Ban tuyển chọn ở cơ sở. Số ảnh này không tính vào chỉ tiêu tác phẩm được gửi dự Giải của cơ sở.

Mỗi tác giả hoặc mỗi nhóm tác giả chỉ được chọn gửi 01 tác phẩm dự Giải và mỗi tác giả chỉ được đứng tên ở một tác phẩm hoặc trong một nhóm tác giả (Tác giả là người quay phim, được đứng tên tối đa trong 03 nhóm tác giả).

Các tác phẩm dự Giải phải ghi rõ: Họ và tên tác giả (cả tên khai sinh và bút danh), tên tác phẩm, thể loại báo chí, đơn vị, địa chỉ, điện thoại của tác giả khi cần liên lạc; ngày, tháng, năm đăng báo, tạp chí hoặc phát sóng của tác phẩm (theo mẫu thống kê danh sách tác giả gửi kèm theo văn bản này).

Có một điểm năm nay Hội đồng Giải lưu ý là sẽ không giải quyết các đề nghị về việc thay đổi hoặc  bổ sung tên tác giả hoặc nhóm tác giả đối với các tác phẩm đoạt Giải.

Hạn cuối nộp tác phẩm dự thi là ngày 31/3/2012 (theo dấu Bưu điện) về địa chỉ: Ban Thư ký Tổng hợp Giải báo chí Quốc gia - Hội Nhà báo Việt Nam, 59 - Lý Thái Tổ - Hà Nội. Ngoài bì ghi rõ: Dự Giải báo chí Quốc gia lần thứ VI - năm 2011.

Chi tiết văn bản hướng dẫn bạn đọc có thể tải tại đây.

Mai Anh

(ICTPress) - Anthony Shadid, nhà báo nước ngoài hai lần đoạt giải thưởng báo chí Pulitzer vừa ra đi hôm thứ Năm tuần trước ở tuổi 43. Ông say mê khu vực Trung Đông bởi vì ông là Mỹ gốc Liban và sau đó là những gì ông đã được chứng kiến trực tiếp tại khu vực này.

Anthony Shadid ở Cairo làm việc cho New York Times, đang ghi chép trên nóc một chiếc xe bus trong cuộc cách mạng ở Ai Cập tháng 2/2011

Shadid dành phần lớn sự nghiệp ở khu vực này như là một nhà báo đầu tiên là với hãng tin AP; sau đó là tờ The Boston Globe; tiếp đến là The Washington Post, mà thời gian làm báo đây ông đã hai lần đoạt giải báo chí Pulitzer vào năm 2004 và 2010; và sau đó ông làm việc cho New York Times. Thời điểm ông tử nạn các dấu hiệu cho thấy ông bị một cơn hen, trong khi đang làm nhiệm vụ cho Times ở Syria.

Times đã tuyển Shadid cuối năm 2009, được xem là một sự đột phá cho tờ báo, vì ông rất được kính trọng như là một phóng viên dũng cảm, một người quan sát say mê, một nhà phân tích sâu sắc và có một phong cách làm việc say mê. Các tác phẩm báo chí của ông chủ yếu viết về những người dân rất đỗi bình thường ở Trung Đông đã bị đẩy tới việc phải trả một cái giá khủng khiếp cho việc sống ở khu vực này - hoặc thuộc về một tôn giáo, một nhóm thiểu số hay một tầng lớp xã hội.

Ông được nhiều bạn đọc Times biết đến gần đây với những tác phẩm phản ánh toàn diện mùa Xuân Ai Cập bằng con mắt trong trẻo. Shadid đã viết về những thay đổi sâu sắc quét qua khu vực này - trong đó có những thông điệp từ Lebanon và Ai Cập. Với những bài viết này Times đã đề cử ông cùng với nhóm đồng nghiệp gửi bài viết tham dự giải thưởng báo chí Pulitzer 2012 thể loại phóng sự quốc tế. Giải thưởng này sẽ được công bố vào tháng 4.

Trong trích dẫn đề cử, Times viết:

“Đắm chìm trong cả lịch sử chính trị và cả văn hóa Ả rập, Shadid đã sớm nhận thấy sự chuyên quyền, các thói quen sợ hãi cố hữu, thụ động và tuyệt vọng đang bị lật đổ. Ông đã đưa tiếng nói của một nhà thơ, một thấu cảm sâu sắc đối với con người bình thường và khả năng không ai sánh được vào những thông điệp thiết tha của ông”.

Công việc của Shadid luôn gặp hiểm nguy to lớn. Năm 2002, là phóng viên của The Globe, ông đã bị bắn vào vai trong khi ghi chép ở Ramallah, ở bờ Tây. Tháng 3 năm ngoái, Shadid và ba đồng nghiệp nhà báo khác của Times - Lynsey Addario, Stephen Farrell và Tyler Hicks - đã bị quân đội của Qaddafi bắt cóc ở Libya. Sau đó, họ bị giam giữ 6 ngày và bị đánh đập trước khi được thả ra.

Cuối năm ngoái, khi các quan chức Syria hăm dọa ông về việc hiện diện của ông tại đây và khi gia đình ông bị các tổ chức Syria ở Lebanon theo dõi, tuy nhiên, Shadid vẫn trốn được đến biên giới để phỏng vấn những người phản đối Syria, những người đã bị bắn và tra tấn để trở lại đường phố.

“Ông có một sự hiểu biết sâu sắc và toàn diện về khu vực này. Hơn bất cứ thứ gì, nỗ lực của ông là kết nối để đưa tin về những con người thực, và để hiểu cuộc sống của họ. Đó là những gì tạo nên những tác phẩm báo chí của ông trở nên đặc biệt. Đó không chỉ là vấn đề ngoại giao mà là vấn đề con người, và cuộc sống của của những người dân đã bị tác động sâu sắc bởi các sự kiện thế giới như thế nào”, Martin Baron, biên tập viên của Boston Globe nơi Shadid làm việc trong thời gian Shadid ở đây, đã trả lời phỏng vấn qua điện thoại hôm thứ 5.

Shadid sinh ở thành phố Oklahoma, Mỹ ngày 26/9/1968, là con trai của Rhonda và Buddy Shadid. Shadid chỉ thành thạo tiếng Ả rập chỉ khi đã trưởng thành, đã nhận bằng cử nhân khoa học chính trị và báo chí của trường Đại học Wisconsin năm 1990. Sau đó ông làm việc cho hãng tin AP, đưa tin từ Cairo, trước khi chuyển sang The Globe vào năm 2001. Ông làm việc cho Washington Post từ 2003 đến 2009.

Shadid gia nhập Times vào ngày 31/12/2009, với cương vị là Trưởng đại diện ở Baghdad, và trở thành trưởng đại diện của tờ báo tại Beirut, Lebanon vào năm ngoái.

Shadid là tác giả của 3 cuốn sách: Legacy of the Prophet: Despots, Democrats and the New Politics of Islam” (2001) (Tạm dịch: Di sản tôn giáo: Sự chuyên quyền, Dân chủ và Đời sống chính trị mới của đạo Hồi”); “Night Draws Near: Iraq’s People in the Shadow of America’s War” (Tạm dịch: Đêm tối đang đến gần: Người dân Iraq trong cái bóng của cuộc chiến tranh của Mỹ”) (2005); và “House of Stone: A Memoir of Home, Family, and a Lost Middle East,” (Tạm dịch: “Ngôi nhà bằng đá: Nỗi nhớ nhà, Gia đình và một Trung Đông mất mát”) sẽ được Houghton Mifflin Harcourt xuất bản vào tháng tới.

Trong một bài báo trang nhất cho Times năm ngoái, Shadid đưa tin từ Tunisia vào giữa cuộc cách mạng Mùa Xuân Ả rập, đã  thể hiện khả năng nổi trội của ông là kết hợp sự chuyên nghiệp, nhạy cảm và phong cách riêng.

“Chủ nghĩa lý tưởng của cuộc nổi dậy ở Ai Cập và Tunisia, nơi quyền lực của đường phố đã thể hiện tính mỏng manh của quyền lực, đã khơi dậy sự thay đổi được dự báo của thế giới Ả rập. Nhưng cuộc cách mạng chưa chấm dứt của Lybia, thôi thúc vì đang không thể giải quyết, minh họa hiểm họa như thế nào khi sự thay đổi phát tiết trong giai đoạn Mùa Xuân Ai Cập”, Shadid đã viết.

“Mặc dù cờ của quân nổi dậy đã dương lên ở Tripoli. Sự lãnh đạo của họ đã bị rạn nứt và rơi vào tăm tối; những mục đích và tác động của người theo đạo Hồi về vị trí của mình chưa có dấu hiệu ổn định; đại tá Qaddafi nói chung đã gợi lại Saddam Hussein; và những người nước ngoài đã và đang bị cuốn vào cuộc chiến theo hình thức can thiệp, đã từ lâu rất nguy hiểm tới thế giới Ả rập. Không phải để kể lể, tuy nhiên, đã có quá nhiều người trẻ tuổi ở khu vực này cầm súng”, ông viết tiếp.

Mai Anh

Theo NY Times, CNN

Tổng thống Đức không thể đủ khả năng đối mặt với áp lực xung quanh lùm xùm vụ vay tiền mua nhà, lạm quyền và cố gắng không cho báo chí phanh phui sự việc.

Tổng thống Đức Christian Wulff hôm nay (17/2) đã tuyên bố từ chức sau vụ bê bối làm chấn động đất nước. Ông Wulf - người mới chỉ nắm cương vị đứng đầu nhà nước kể từ năm 2010 buộc phải ra đi vì quá nhiều áp lực.

Quyết định từ chức được đưa ra sau khi các công tố viên đề nghị tước bỏ quyền miễn trừ của ông Christian Wulff để phục vụ cho công tác điều tra về tội lạm quyền. Họ cho rằng đã có những "dấu hiệu thực tế" của việc ông Wulff có những mối quan hệ không phù hợp đáng nghi vấn với các nhà điều hành doanh nghiệp.

Tổng thống Đức Christian Wulff buộc phải ra đi sau vụ bê bối. Ảnh: Getty Images.

Thủ tướng Đức Angela Merkel đã phải huỷ chuyến thăm người đồng cấp Italia Mario Monti vì rắc rối này. Ông Wulff, một thành viên trong đảng Liên minh Dân chủ Thiên chúa giáo của bà Merkel đã được đích thân bà chọn lựa vào ghế tổng thống. Sự ra đi của ông khiến bà phải xao nhãng trong khi nỗ lực tập trung vào việc giải quyết cuộc khủng hoảng nợ lan khắp châu Âu.

Tổng thống của Đức có ít thực quyền, vai trò mang tính chất nghi thức là chủ yếu, nhưng được xem là hình mẫu của uy tín và đạo đức. Và có lẽ đó là lý do vì sao ông Wulff phải ra đi. Trong bài phát biểu từ chức tại dinh thự của ông ở Berlin, Tổng thống Đức nhấn mạnh rằng, ông đã "luôn hành động đúng với quy định của luật pháp" nhưng thừa nhận đã "mắc sai lầm".

Ông đã đánh mất lòng tin của người dân Đức, Wulff nói, và làm xao nhãng các vấn đề hiện tại. "Đất nước chúng ta cần một tổng thống có thể hiến mình cho những thách thức quốc gia và quốc tế", ông Wulff nhấn mạnh.

Vị tổng thống 52 tuổi đã can dự vào một vụ bê bối xảy ra từ giữa tháng 12 năm ngoái, khi có những thông tin cho rằng, ông đã nhận khoản vay cá nhân lớn từ vợ một người bạn giàu có trong thời kỳ ông là thống đốc bang Hạ Saxony.

Vụ việc càng bị đẩy lên cao trong tháng 1 với những chỉ trích gay gắt xung quanh cuộc gọi đầy tức giận của ông tới tổng biên tập báo Bild bán chạy nhất nước Đức trước khi họ đăng tin về khoản vay trên. Tờ Bild cho rằng, ông Wulff đã cố gắng liên lạc với tổng biên tập Diekmann nhưng không thành công vì ông này đang đi công tác. Tổng thống Đức sau đó đã để lại tin nhắn trong hộp thư trên điện thoại di động của tổng biên tập tờ Bild. Tin nhắn khá tức giận và ông Wulff đe dọa sẽ có "hậu quả" nếu tờ báo tung ra bài viết về khoản vay của ông. Ông Wulff còn liên lạc với Chủ tịch hãng xuất bản tờ Bild Matthias Doepfner để thúc giục ông gây sức ép khiến Bild rút lại bài báo. Nhưng Doepfner từ chối.

Tuy nhiên, một cuộc điều tra được tiến hành với ông lại xảy ra theo hướng khác. Các công tố viên tại Hannover, thủ phủ Hạ Saxony hôm thứ năm cho hay, họ có những "nghi ngờ ban đầu" rằng, ông Wulff đã tiếp nhận không phù hợp hoặc tương tự như vậy một số lợi ích trong mối quan hệ của ông với David Groenewold – nhà sản xuất phim. Công tố viên yêu cầu tước bỏ quyền miễn trừ với ông để họ có thể tiến hành điều tra - động thái chưa từng có chống lại một tổng thống Đức.

Trong một tuyên bố, họ nói Groenewold cũng bị nghi ngờ.

Ông Wulff phải đối mặt với những cáo buộc rằngGroenewold - người có phim được cấp bảo lãnh vay vốn bởi chính quyền Hạ Saxony – đã trả tiền để ông Wulff và vợ ông ở trong một khách sạn sang trọng tại hòn đảo nghỉ dưỡng Sylt của Đức năm 2007.

Quyết định từ chức của ông Wulff đã gây khó khăn cho bà Merkel - người vẫn lên tiếng bảo vệ ông - khi bà đang vật lộn với cuộc khủng hoảng nợ châu Âu. Liên minh trung hữu của bà dễ xảy ra tranh giành nội bộ, nghĩa là bà phải tìm một ứng viên đồng thuận với phía đối lập. Một cuộc họp đặc biệt của quốc hội sẽ phải chọn ra người thay thế trong vòng 30 ngày.

Trong khi nghi ngờ ban đầu về việc làm sai trái thường không dẫn tới cáo buộc ở Đức, thì quyết định của công tố viên lại là cú đánh lớn với Wulff - người mà danh tiếng và quyền lực đã bị xói mòn trong suốt hai tháng qua.

Ở một tin tức khác, người phát ngôn lâu năm của ông Wulff - Olaf Glaeseker - người bị ông sa thải hồi tháng 12 mà không hề có lời giải thích - đang bị điều tra vì những cáo buộc tham nhũng do dính líu với việc tổ chức các hội nghị doanh nghiệp.

Trước đó, Andrea Nahles, tổng thư ký đảng Dân chủ Xã hội đối lập nói rằng, đảng của bà sẽ bỏ phiếu để tước quyền miễn trừ của ông Wulff và rằng ông này nên ra đi. "Chưa bao giờ xảy ra trước đây việc công tố viên Đức xem xét khả năng cần thiết điều tra một người đứng đầu nhà nước", Nahles nói.

Thái An

(Theo Vietnamnet/Guardian)

“Tôi rất thích một câu trong cuốn sách “40 năm nói láo” của Vũ Bằng:… Mẹ ơi con đành chịu tội bất hiếu với mẹ: Nếu trở lại làm người, con cứ lại xin làm báo!” - Nhà báo Đà Trang (Trưởng đại diện báo Tuổi Trẻ tại Hà Nội) đã bắt đầu cuộc trò chuyện với báo Nhà báo và Công luận bằng lời trích dẫn đó để sẻ chia cảm xúc yêu nghề.

Nhà báo Đà Trang, phóng viên báo Tuổi trẻ TP. HCM

Cuộc trò chuyện đủ để tôi hình dung về một tình yêu mãnh liệt, sâu lắng với những phút trải lòng về nghề, về thể loại mà anh đam mê: phỏng vấn!

Tôi là “con người Tuổi Trẻ”

Anh học báo, làm báo rồi “chung tình” với Tuổi Trẻ hơn chục năm nay. Tôi cho sự thủy chung ấy thật hiếm có. Anh không thích thay đổi hay có điều gì giữ chân anh?

- Tôi không nghĩ tôi là trường hợp hiếm có bởi nhiều anh chị gắn bó còn hơn thế, cả ba chục năm nay. Tôi “chung thân” với Tuổi Trẻ suốt chặng đường làm báo chưa dài của mình và tôi nghĩ đó là do duyên số. Có một sức hút nào đó mà không định nghĩa thành tên nhưng nó như định mệnh. Tôi tâm đắc cách nói của chị Kim Hạnh - nguyên Tổng biên tập báo Tuổi Trẻ - rằng “trung thành với người đọc, gắn bó với lợi ích người đọc, người lao động đã là định mệnh của mình rồi. Tuổi Trẻ đã sinh ra và lớn lên như vậy, với định mệnh như vậy. ADN của Tuổi Trẻ là như vậy”. Tôi tự cho mình là “con người Tuổi Trẻ” sống chết vì ADN của tờ báo này. Bạn có tin không, nếu bây giờ tôi nộp đơn xin ra khỏi Tuổi Trẻ sẽ có những đồng nghiệp đồng đội nói tôi là kẻ đào ngũ.

Nghề báo đôi lúc thật khắc nghiệt! Anh cũng từng gặp những khó khăn, những tai nạn trong tác nghiệp. Đã khi nào anh muốn dừng lại?

- Kể cả những lúc khó khăn nhất, tôi cũng chưa bao giờ nghĩ đến điều đó. Tôi tâm niệm thế này: Không có con đường nào rải toàn hoa hồng, cũng chẳng có con đường nào chỉ mỗi chông gai. Vì thế tôi vững tin và hạnh phúc trên con đường mình đã chọn. Với tôi, làm báo trở thành lí tưởng chứ không giản đơn là nghề kiếm sống. Nếu rời nghề này ra, nếu không được làm báo nữa, tôi là con số 0.

Tôi tự tin với các cuộc phỏng vấn

Có người nói với tôi rằng, hình như Đà Trang “say” thể loại phỏng vấn như “say” một cô gái đẹp. Tôi thì đoán có vẻ như phỏng vấn vừa là sở thích vừa là cái nợ của anh với nghề vậy?

- Là sở trường, có say mê và tôi tự tin với các cuộc phỏng vấn. Làm phỏng vấn đòi hỏi người làm báo phải có hiểu biết vững vàng về nội dung vấn đề, có người nói, thậm chí nhà báo dường như là một chuyên gia trong lĩnh vực mà mình trao đổi. Và đặc biệt, chúng ta phải chuẩn bị rất kĩ, từ ý tưởng, đến đề cương câu hỏi, dự liệu kịch bản… Dù có những lĩnh vực tôi rất tự tin nhưng không bao giờ tôi quên việc làm đề cương và thành hay bại cũng từ sự cẩn trọng đó.

Tôi đang hình dung về sự chuẩn bị cẩn trọng của anh. Một list câu hỏi rất bài bản được “lập trình” sẵn, một đề cương hoàn hảo ư? Tôi có nghe ai đó “dọa” rằng: Phụ thuộc đề cương - bài phỏng vấn khó mà sinh động được?

- Tôi tự tin trong “món” này và tôi tôn trọng ý kiến của bạn vừa đặt ra. Tôi cho rằng mỗi người có những quan niệm khác nhau, cách làm việc khác nhau. Tôi thì nghĩ ngược lại. Bất cứ cuộc phỏng vấn nào thì đều phải chuẩn bị kĩ càng. Càng kỹ bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu. Chuẩn bị cho cuộc phỏng vấn Thủ tướng Hun Sen, tôi mất cả tháng, từ đọc lại sách, tư liệu đến lên đề cương với hơn 30 câu hỏi.

Nhưng nghề báo rất sáng tạo nên tùy cơ ứng biến, không phải cứ chuẩn bị trước là phải bê nguyên xi câu hỏi đó vào bài được. Chuẩn bị đề cương và luôn trong tâm thế sẵn sàng chính là cách thể hiện sự tôn trọng tới người trả lời phỏng vấn. Tôi sẽ rất vui nếu như bạn đến với tôi khi có hiểu đôi chút về con người, công việc của tôi và những vấn đề chúng ta đang trao đổi.

Làm phỏng vấn - đưa đẩy vấn đề mà, tại sao không?

Anh nhắc đến sự tự tin. Theo anh, trong cuộc phỏng vấn, sự tự tin chiếm bao nhiêu phần trăm thành công?

- Tôi chưa bao giờ có ý niệm về phép tính đó. Tự tin vấn đề mình nắm là một nhẽ; quan trọng là tự tin cả vấn đề mình chưa hiểu, tức nếu trong cuộc phỏng vấn nếu chỗ nào chưa rõ chưa hiểu thì tự tin mà hỏi lại. Bởi nếu không, khi về nghe lại băng ghi âm, bạn có thể hiểu sai ý của người trả lời. Đó là điều tối kỵ và bi kịch.

Tôi chia ra phỏng vấn ở nhiều dạng: hỏi để biết, biết mới hỏi, chất vấn - phản biện, truy vấn. Truy vấn là đỉnh cao của phỏng vấn và tôi thích dạng đó. Có đồng nghiệp không đồng ý với tôi vì nghĩ rằng như thế là dồn người khác vào chân tường. Tôi thì nghĩ khác, tôi không dồn họ vào chân tường, tôi dồn vấn đề vào chân tường, truy tới cùng bản chất sự kiện…

Gần đây tôi đọc những bài phỏng vấn của anh như cuộc phỏng vấn Thủ tướng Campuchia Hun Sen, nguyên Tổng bí thư Lê Khả Phiêu, Thứ trưởng Bộ quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh… Nói thật, tôi thấy bài sắc sảo nhưng gai góc, động chạm cả những vấn đề nhạy cảm, thậm chí nhiều lúc sự phản biện đến… nảy lửa. Một cách truy vấn…dồn vấn đề đến chân tường phải không, thưa nhà báo?

- Đó là bạn nói đấy nhé (cười). Tôi rất vui khi mỗi sáng báo ra, thậm chí mình còn chưa kịp đọc lại bài phỏng vấn đó, thì đã có những đồng nghiệp trong Nam ngoài Bắc nhắn tin chúc mừng động viên khích lệ. Tôi thường phỏng vấn chính khách, thường “bám” các vấn đề gai góc, nóng bỏng trong xã hội. Có được những bài như thế, một phần là từ bản thân muốn tham gia, một phần từ phía ban biên tập, tòa soạn cũng yêu cầu tôi trực tiếp vào cuộc.

Tôi cũng thích phỏng vấn. Nhưng có một điều tôi lo ngại đó là sự khô khan và đôi khi cứng nhắc của thể loại này. Sự hấp dẫn người đọc, không dễ! Có bao giờ anh nghĩ đến chuyện “mềm hóa” các bài phỏng vấn?

- Tất  nhiên, tôi luôn luôn nghĩ đến việc làm “mềm hóa” các bài phỏng vấn. Ngoài giá trị thông tin, bạn đọc còn đòi hỏi bài phỏng vấn bộc lộ được cá tính của người trả lời. Làm phỏng vấn, đưa đẩy vấn đề mà – tại sao không? Dù nhân vật là ai thì cốt lõi cuộc phỏng vấn phải là những câu chuyện cụ thể góp mặt làm sinh động vấn đề. Một bài phỏng vấn không có câu chuyện thì sẽ chưa hoàn chỉnh. Có những vấn đề rất cao siêu, những lí luận rất khó hiểu nhưng chỉ bằng những câu chuyện rất cụ thể đã đủ nói thay những lí luận đó. Hoặc trong các bài phỏng vấn không bao giờ tôi thiếu những câu hỏi trực diện và trực tiếp liên quan đến người trả lời phỏng vấn vào vấn đề đang trao đổi…Chẳng hạn nhân vật đang say sưa chủ đề kê khai và công khai tài sản, chắc chắn tôi sẽ hỏi nhân vật xem ông kê khai tài sản thế nào, như trường hợp tôi đã hỏi ông Nguyễn Xuân Phúc bên hành lang Quốc hội khi ông vừa được phê chuẩn làm Phó thủ tướng? Hoặc trong bài phỏng vấn Nguyên Tổng bí thư Lê Khả Phiêu gần đây: nhân bàn về Hội nghị Trung ương 4 về chỉnh đốn xây dựng Đảng, nghe ông đề cập việc tự kiểm trong Bộ chính trị, trong Trung ương Đảng, tôi đã hỏi: “Thưa nguyên Tổng bí thư, ông tự kiểm thế nào?”. Tôi nghĩ như thế sẽ tạo ra sự đa dạng, phong phú cũng như tăng tính linh hoạt, sinh động cho một bài trò chuyện. Đó chỉ là một số cách làm “mềm hóa” một bài phỏng vấn.

Vâng xin cảm ơn anh!

Hà Vân

Nhà báo và Công luận