Nghề báo

Theo số liệu thống kê chưa chính thức, có khoảng 125 phóng viên từ 13 quốc gia đã có mặt tại Sài Gòn trong những ngày cuối cùng của tháng 4 năm 1945. Nhà báo & Công luận xin được giới thiệu một số gương mặt ký giả nổi bật trong số đó- những người đã bất chấp mọi nguy hiểm, kiên gan bám trụ lại giữa lòng thành phố đang cực kỳ hỗn loạn, trong khi bạn bè, đồng nghiệp đều lần lượt rời Sài Gòn trên những chuyến bay di tản vội vã, để có cơ hội được là những nhân chứng sống cuối cùng của một trong những sự kiện lịch sử lớn nhất thế giới thế kỷ 20. Những bài báo, bức ảnh cũng như những dòng cảm xúc của họ về ngày 30/4/1975 sẽ giúp chúng ta hình dung phần nào về thời khắc đáng nhớ nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ cách đây 39 năm.

Bức ảnh đám đông di tản chen nhau lên một máy bay trực thăng đậu trên nóc nhà của CIA tại Sài Gòn 29/4/1975 của HubertvanEs

“390 chứ không phải là 843”

Người Pháp quả thật không quá lời khi dành tặng cho Francoise Demulder danh hiệu “Nữ phóng viên chiến trường dũng cảm nhất nước Pháp”. Trưa ngày 30/4/1975, trong cái không khí hỗn loạn của chiến tranh, trong khi chỉ có rất ít phóng viên nước ngoài có mặt ở phía trong khuôn viên của dinh Độc Lập và chỉ… ngồi im quan sát mà không dám tác nghiệp, nữ phóng viên ảnh người Pháp mới chỉ 25 tuổi Francoise Demulder, bất chấp mọi nguy hiểm (những người lính tăng từ xa không thể phân biệt được đâu là camera, đâu là... súng chống tăng, hoàn toàn có thể xả súng như một phản ứng tự vệ), với tư thế ngồi xổm, tay lăm lăm chiếc máy ảnh, đối mặt với những chiếc xe tăng đang vừa chạy vừa khạc đạn, bấm máy liên tục. Francoise Demulder đã được đền đáp xứng đáng nhờ sự quả cảm và lòng say nghề hơn người đó. Francoise Demulder đã là phóng viên ảnh duy nhất chụp được khoảnh khắc chiếc xe tăng của Quân đội Nhân dân Việt Nam húc đổ cổng chính của Dinh Độc Lập buổi trưa ngày 30/4/1975, đánh dấu sự kết thúc của chiến tranh Việt Nam. Hơn thế, bức ảnh có một không hai này còn được vinh danh tới một giá trị vô giá nữa: góp phần “trả lại cho lịch sử một sự thật”. Nhờ bức ảnh của Francoise Demulder, từ góc nhìn phía trong cổng Dinh Độc Lập, số hiệu của chiếc xe tăng đầu tiên húc đổ cổng dinh Độc Lập hiện lên rõ mồn một: 390. Còn chiếc xe tăng 843 mà báo chí cho rằng đã húc đổ cổng Dinh trước đó đã bị kẹt lại ở cổng phụ của Dinh. Sự thật lịch sử đã được làm sáng tỏ. 

“Không một tiếng súng nổ”

 Làm việc cho các hãng tin Mỹ AP, CNN, Peter Arnett- phóng viên Mỹ gốc New Zealand- có mặt ở miền Nam Việt Nam từ năm 1962-1975, chứng kiến nhiều sự kiện bước ngoặt trong cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam. Cuối tháng 4/1975, mặc dù được bố trí di tản, Peter cùng với 2 đồng nghiệp khác tình nguyện ở lại để được tận mắt chứng kiến kết thúc của cuộc chiến tranh Việt Nam ác liệt và tốn kém mà họ, với tư cách là một phóng viên Mỹ đã theo dõi nhiều năm qua. Sáng 30/4/1975, người Mỹ đã di tản hết khỏi Sài Gòn nhưng trong một căn phòng nhỏ của khách sạn Caravelle ở trung tâm thành phố, Peter Arnett cùng 2 đồng nghiệp vẫn ở lại theo dõi chiến sự. Và những gì đã diễn ra trong buổi sáng lịch sử ấy, cái cách mà Việt Cộng kết thúc cuộc chiến- không trả thù hay bắn giết bạo động- đã khiến một phóng viên chiến trường dạn dày kinh nghiệm Peter Arnett sửng sốt. Peter Arnett không thể ngờ một cuộc chiến, kéo dài suốt hơn 2 thập kỷ, trước đó chưa lâu còn diễn ra đầy khốc liệt, rốt cuộc lại có thể khép lại một cách yên bình đến thế. Trong cuốn hồi ký Tường thuật trực tiếp từ chiến trường- Live from the Battlefield- Peter Arnett đã diễn ra cặn kẽ những cảm xúc ấy của mình: “Tôi xem đồng hồ của mình: 11 giờ 25 phút sáng. Tôi bảo George (George Esper- phóng viên AP- PV) cùng ra ngoài xem xét tình hình. Một chiếc xe lớn đang lăn bánh về phía sông Sài Gòn. Tim tôi ngừng đập: Đó là chiếc Molotova của Nga và đằng sau xe là nhóm binh lính cộng sản trẻ mặc quân phục mỏng màu xanh có mũ sao. Người Sài Gòn cũng đổ ra đường ngạc nhiên. Băng rôn Việt Cộng lớn màu xanh da trời bất ngờ được kéo lên ở cột cờ của Khách sạn Caravelle. Tôi bước lên cầu thang để trở về văn phòng của mình, trong đầu nghĩ đây là một sự kết thúc của tất cả những gì mà một thế hệ Mỹ đã chiến đấu để chống lại và mấy đời tổng thống âm mưu ngăn chặn. Cái kết thúc đến quá nhanh. Tôi lách qua đám đông tụ tập trước cửa văn phòng và cảm thấy mệt mỏi. George dìu tôi đến bên máy chữ. Tôi ra hiệu lấy giấy và viết tin bắt đầu bằng: “Sài Gòn, 30/4, hôm nay quân Giải phóng chiếm Sài Gòn một cách hòa bình. Họ hành quân trên những đại lộ đầy cây bên đường trên những chiếc xe tải của Nga cùng cờ bay phấp phới. Người Sài Gòn đứng chứng kiến hai bên đường. Không một tiếng súng nổ”. 

Francoise Demulder là phóng viên ảnh duy nhất chụp được khoảng khắc chiếc xe tăng 390 húc đổ cổng chính Dinh Độc Lập trưa 30/4/1975

 “Cảm giác đối mặt với “kẻ thù” thật kỳ lạ

 Nhiếp ảnh gia người Hà Lan Hubert van Es đã thốt lên vậy khi được hỏi về tâm trạng của một nhà báo phương Tây như ông khi giáp mặt với những người lính trẻ miền Bắc- những người vừa tiến vào chiếm lĩnh nội đô Sài Gòn sáng ngày 30/4/1975. Không chỉ những người lính giải phóng, Sài Gòn với Hubert van Es thời điểm ấy cũng còn khá mới mẻ bởi ông mới được UPI cử đến tăng cường cho đội quân ký giả của hãng tại Sài Gòn từ đầu năm 1975. Không phụ lòng trông đợi của lãnh đạo Hãng, Hubert van Es đã liên tục có những bài báo, bức ảnh ấn tượng và hết sức thời sự về cuộc chiến. Ấn tượng hơn cả là bức ảnh ghi lại cảnh đám đông di tản chen nhau lên một máy bay trực thăng đậu trên nóc một tòa nhà của CIA tại Sài Gòn. Sau này, Hubert van Es kể lại, hôm đó là ngày thứ ba, 29/4/1975 và ở Sài Gòn đang râm ran tin đồn là sẽ diễn ra cuộc sơ tán cuối cùng. “Lúc đó khoảng 2h30' chiều và tôi đang ngồi trong phòng tối, chợt nghe tiếng Bert Okuley gọi vọng vào: Van Es, ra đây xem, có một chiếc trực thăng trên nóc nhà! Tôi chộp lấy máy ảnh và ống kính dài nhất còn lại trong phòng - đó chỉ là một ống 300 mm, nhưng không còn cách nào khác - rồi lao vội ra ban công. Nhìn về hướng chung cư Pittman, tôi thấy khoảng 20 đến 30 người trên nóc nhà đang leo lên chiếc trực thăng Huey của hãng Air America. Sau khi chụp khoảng 10 khung hình, tôi trở về phòng tối và xử lý phim, kịp có hình trước 5 giờ chiều để gửi sang Tokyo từ văn phòng điện tín Sài Gòn, mất 12 phút”. Sau khi truyền tấm ảnh lịch sử về Tokyo, Hubert van Es tiếp tục ở lại làm việc. Vào sáng 30/4/1975, ông đeo một tấm vải ghi “Báo chí Hòa Lan” rồi chạy xuống phố ghi lại những khoảnh khắc cuối cùng của chiến tranh tại Sài Gòn. Những người lính trẻ miền Bắc tỏ ra thân thiện và sẵn sàng đứng làm kiểu cho ông chụp. “Cảm giác đối mặt với “kẻ thù” thật là kỳ lạ, và tôi nghĩ họ (những người lính) cũng cảm thấy như thế”- ông viết. 

 Không có “biển máu”

Với phóng viên chiến tranh kỳ cựu, nhà làm phim và biên kịch người Anh John Pilger, sự sụp đổ của chính quyền miền Nam cộng hòa, sự ra đi của người Mỹ thực sự bắt đầu từ 2h30’ sáng 30/4/1975. Trong Te Last Battle- Trận chiến cuối cùng, ký giả nổi tiếng với rất nhiều tác phẩm báo chí và điện ảnh về Việt Nam, kể lại, rành rọt: “Kissinger gọi điện cho Martin và yêu cầu ông kết thúc kế hoạch di tản lúc 3h45’ sáng. Nửa tiếng sau, Martin xuất hiện cùng một cặp da, một túi xách và các tài liệu. Ông im lặng đi lên tầng 6, nơi một chiếc trực thăng đang đợi. “Lady Ace 09 đang ở trong không trung cùng Code Two”. “Code Two” là mật mã ám chỉ đại sứ Mỹ. Tuyên bố này có nghĩa cuộc xâm lược Đông Dương của Mỹ đã kết thúc. Khi trực thăng ra đến ngoại vi thành phố, đại sứ nhìn thấy đèn pha xe tải của Quân đội Nhân dân Việt Nam... Ba giờ sau, khi mặt trời ló rạng, những chiếc xe tăng cắm cờ Mặt trận Giải phóng miền Nam tiến vào trung tâm thành phố. Các binh sĩ trên xe tăng không bắn phát nào. Một người nhảy xuống, trải bản đồ trên xe tăng và hỏi những người đứng gần đó: “Hãy chỉ cho chúng tôi đường đến dinh tổng thống. Chúng tôi không biết Sài Gòn, chúng tôi không ở đây lâu rồi”. Các xe tăng qua Công trường Lam Sơn, dọc theo Đại lộ Tự Do, qua Nhà thờ Đức Bà và qua những cánh cổng đẹp đẽ của dinh tổng thống, nơi Minh “Lớn” (Dương Văn Minh) cùng nội các đang chờ để đầu hàng. Ngoài phố, binh lính Việt Nam Cộng hoà vứt bỏ quân phục. Họ đã hoà vào cùng đám đông. Không có “biển máu”. Kẻ xâm lược bị đẩy lùi, Việt Nam lại là một đất nước thống nhất. Cuộc chiến dài nhất thế kỷ 20 đã kết thúc”. 

Hối hả tìm đường di tản

Ký giả người Pháp Paul Dreyfus là một trong 125 nhà báo nước ngoài thuộc 13 nước có mặt tại Sài Gòn vào ngày 30/4/1975, chứng kiến sự kiện lịch sử các đoàn quân tiến vào thành phố. Trong thời gian ở tại Sài Gòn, Paul Dreyfus đã cần mẫn ghi nhật ký, hầu như đêm nào cũng cặm cụi ghi chép lại những sự việc xảy ra trong ngày kể từ khi Hiệp định Paris 1973 về Việt Nam được ký kết. Sau khi trở về Pháp, ông đã dựa trên những tư liệu sẵn có, viết cuốn sách nhan đề “… Et Saigon tomba” (… Và Sài Gòn sụp đổ). Trong cuốn sách được xuất bản chỉ vài tháng sau khi chính quyền Sài Gòn sụp đổ này, ngày 30/4/1975, trong ký ức của Paul Dreyfus: “Các đường phố vắng tanh vắng ngắt... Chỉ có những xe ô tô cắm cờ là đi lại trên đường. Những chiếc xe cứu thương hối hả mang những người bị thương, chủ yếu từ sân bay Tân Sơn Nhất và từ Chợ Lớn, bị trúng đạn trong đêm, phóng nhanh tới các bệnh viện. Khắp mọi nơi, pháo 105 ly của quân đội Sài Gòn tiếp tục bắn trả các khẩu pháo 130 ly của các lực lượng vũ trang nhân dân giải phóng. Từ phía Biên Hoà là nơi hôm trước tôi vừa mới thực hiện chuyến "thám hiểm" cuối cùng, đang đánh nhau rất dữ dội. Mặc dù có lệnh thiết quân luật, các nhà báo vẫn liều đi ra ngoài. Được báo động bởi một mật lệnh truyền qua đài phát thanh, những người Mỹ cuối cùng hối hả mang vác hành lý lên xe ô tô buýt đưa họ đến những chỗ tập trung. Từ những địa điểm này, máy bay lên thẳng sẽ đưa họ tới những tàu sân bay của hạm đội 7 đang đậu ở một nơi nào đó ngoài khơi. Đại cường quốc Mỹ đang chạy thoát thân. Trước cổng toà lãnh sự Mỹ có hai binh sĩ lính thủy đánh bộ đội mũ sắt, súng cầm tay đứng gác, hàng mấy chục người Việt vẫn còn cố một cách tuyệt vọng, xin một hộ chiếu đi Guam, Midway, Honolulu… Hàng nghìn người chạy như điên tới sân bay, nhưng không còn chiếc máy bay nào cất cánh nữa... Hàng nghìn người khác lại đổ xô đến căn cứ hải quân mang theo valy, hành lý, cố tìm cách leo lên được một chiếc tàu nào đó để chạy trốn theo dòng sông Sài Gòn..."

 “Những phát súng của niềm vui” 

Tháng 9/1975, khi mà sự kiện Việt Nam chiến thắng giặc Mỹ xâm lược vẫn đang là sự kiện thời sự thu hút dư luận trên toàn cầu thì tại Đức, nhà báo Borries Gallasch của nhật báo Der Spiegel - Tấm Gương- Đức đã cho xuất bản cuốn sách mang tên “Tành phố Hồ Chí Minh” (Ho-Tsch-Minh-Stadt). Trên tâm thế là nhà báo châu Âu duy nhất có có mặt tại Dinh Độc lập vào thời khắc lịch sử quan trọng của dân tộc Việt Nam: ngày 30/4/1975, là người không những đã chứng kiến toàn bộ việc nội các ngụy quyền của Tổng thống Dương Văn Minh đầu hàng, mà còn cho bộ đội giải phóng Việt Nam mượn máy ghi âm để ghi “Lời tuyên bố đầu hàng vô điều kiện” của Tổng thống Dương Văn Minh... Borries Gallasch đã biến cuốn sách của mình thành kho hồi ức vô giá. Trong đó, ấn tượng hơn cả cũng chính là những thời khắc đặc biệt ấy tại Dinh Độc Lập sáng ngày 30/4/1975. Borries Gallasch nhớ lại: ... “Trước mắt 

chúng tôi xuất hiện cảnh tượng không thể tin được: Ba chiếc xe tăng treo những lá cờ rất lớn của Mặt trận Giải phóng tiến qua cổng sắt hướng về phía bồn hoa trước Dinh. Súng bắn loạn xạ lên không trung, những phát súng của niềm vui, dàn giao hưởng của chiến thắng, giai điệu của vinh quang. Chiếc xe tăng đầu tiên húc đổ cánh cổng lăn xích thẳng trên bãi cỏ nhằm hướng dinh lao tới. Hai chiếc tăng còn lại vòng sang hai bên trái và phải rồi tất cả đều dừng lại trước mặt tiền của Dinh... Tôi chạy vào Dinh vừa đúng lúc. Tôi chứng kiến Ðại tướng Minh “lớn”, Tổng thống của Việt Nam cộng hòa đã bị bắt bởi Phạm Xuân Tệ, chỉ huy của Ðoàn Ðông Sơn của quân đội giải phóng. Tay cầm súng ngắn đã lên đạn, một khẩu K54 của Nga. Tệ rất phấn khích la lớn: “Ông Minh, chúng tôi muốn ông đi ngay ra đài phát thanh với chúng tôi để tránh đổ máu, để ông ra lệnh cho quân đội ông đầu hàng”... Sự hoang mang chấm dứt khi người chỉ huy của Quân Giải phóng được giao nhiệm vụ của việc bàn giao chính quyền, Chính ủy Bùi Văn Tùng xuất hiện. Sau một vài phút, Minh, Mẫu và Tùng rời khỏi phòng, theo sau là những người đã có mặt tại đây. Minh và Mẫu leo lên chiếc xe Jeep được bảo vệ bởi hai chiến sĩ giải phóng. Chính ủy Tùng và một người lính khác lên chiếc xe thứ hai. Tôi đang đứng ngay cạnh chiếc xe Jeep nói chuyện với ông Chính ủy bằng tiếng Pháp, cố gắng xin ông ta để được lên xe. Ông gật đầu đồng ý. Chỉ có hai chiếc xe này của chúng tôi chạy giữa thành phố lúc ấy - một thành phố đã từng sôi sục mà nay sự sợ hãi bỗng nhiên được làm dịu đi - đi qua tòa Ðại sứ Mỹ trống hoác đến một khu phụ của đài phát thanh nằm trên đường Nguyễn Bỉnh Khiêm. Chúng tôi đi vào phòng thu nhỏ trên lầu một. Minh và Tùng ngồi trên hai chiếc ghế bành và tôi ngồi giữa họ tại một chiếc bàn nhỏ, trong lúc đó Tùng thảo văn kiện đầu hàng trên một mảnh giấy mầu xanh”.

Hồng Sâm

Nguồn: Nhà báo và Công luận

Ảnh: 

Ngày 8/4/2011, Hội Nhà báo Việt Nam đã có văn bản số 40/TV-HNBVN hướng dẫn thực hiện điều lệ (sửa đổi, bổ sung) Hội Nhà báo Việt Nam Khóa IX gửi Hội Nhà báo các tỉnh, thành phố, Liên chi hội và các Chi hội Nhà báo trực thuộc Trung ương Hội Nhà báo Việt Nam. Dưới đây là toàn văn hướng dẫn này.

Điều lệ (sửa đổi, bổ sung) Hội Nhà báo Việt Nam gồm 10 Chương, 38 Điều đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX Hội Nhà báo Việt Nam thông qua tại Hà Nội ngày 12 tháng 8 năm 2010 và có hiệu lực theo quyết định phê duyệt của Bộ Nội vụ ngày 09 tháng 02 năm 2011.

Các cấp Hội Nhà báo căn cứ vào Điều lệ (sửa đổi, bổ sung) và văn bản Hướng dẫn này để thực hiện.

Ảnh: 

MC của chương trình Ai là triệu phú một lần nữa khẳng định với PV báo điện tử VTV Online, anh hiện không có và sẽ không bao giờ có tài khoản Facebook, do đó việc "chia sẻ bài thơ gây xúc động" như một số tờ báo mạng đưa là hoàn toàn không đúng sự thật.

Sáng 26/4/2014, báo điện tử Một thế giới có bài viết "Nhà báo Lại Văn Sâm chia sẻ bài thơ gây xúc động" trong đó dẫn lại một bài thơ mà theo tác giả là được chia sẻ trên facebook cá nhân của nhà báo Lại Văn Sâm cùng một số comment (bình luận) của những người theo dõi. Bài viết đã nhận được nhiều phản hồi của độc giả.

Trước thông tin này, nhà báo Lại Văn Sâm thêm một lần nữa khẳng định với phóng viên VTV Online rằng anh đã và sẽ không có bất cứ tài khoản facebook nào nên việc "chia sẻ bài thơ gây xúc động" như trên một số tờ báo điện tử phản ánh là hoàn toàn không đúng sự thật.

Nhà báo Lại Văn Sâm trong cuộc họp báo giới thiệu chương trình Điều ước thứ 7 (Ảnh: VTV Online)

PV VTV Online: Cách đây hơn một năm, anh có chia sẻ trên báo điện tử VTV Online rằng anh chưa bao giờ có và cũng không bao giờ có tài khoản Facebook hay bất cứ một mạng xã hội nào khác. Tuy nhiên sáng nay có một bài báo dẫn một bài thơ có tên "Bay trong miền nhớ" và khẳng định là lấy từ Facebook cá nhân của anh. Có phải sau một năm, anh đã thay đổi quan điểm của mình với mạng xã hội?

Nhà báo Lại Văn Sâm: Tôi không bao giờ thay đổi quan điểm đó cả (cười). Có thể với nhiều người Facebook là một công cụ thân thiện và nơi để bày tỏ, chia sẻ điều này điều khác. Tuy nhiên, tôi nhắc lại, tôi vẫn thuộc thế hệ, cứ cho là cổ lỗ sỹ đi. Những gì liên quan đến tâm tư, tình cảm, nguyện vọng riêng, tôi không bao giờ đưa lên bất cứ một mạng xã hội nào trong đó có Facebook. Bản thân tôi chưa bao giờ có và cũng sẽ không bao giờ có tài khoản Facebook. Thậm chí tôi còn không biết cách nào để vào Facebook nữa.

Sáng nay tôi nhận được rất nhiều tin nhắn, bình bán của bạn bè. Họ cũng lại tưởng là thơ tôi viết thật sau khi đọc bài báo đó. Tôi đã phải nhắn lại ngay để nói rằng: đây không phải là tôi. Tôi chưa bao giờ làm thơ. Tôi thấy rất làm khó hiểu là tại sao có ai đó lại lấy tên tôi, chia sẻ điều này điều kia. Thực sự là tôi không hiểu các bạn làm thế với mục đích gì. Trong mọi trường hợp điều này đều không hay.

Nhà báo Lại Văn Sâm cũng cho biết thêm, anh không hề nhận được bất cứ một cuộc điện thoại hay tin nhắn nào từ các phóng viên viết bài để xác minh lại nguồn tin trước khi xuất bản bài báo.

"Các tòa soạn đã quá dễ dãi khi đăng tin. Đó là Facebook cá nhân. Việc mọi người trao đổi qua lại với nhau là việc của họ. Báo chí lại lấy đó để đưa lên, vô hình đưa những điều không đúng thành tin tức. Những người làm báo như thế là vô trách nhiệm. Các phóng viên hoàn toàn có thể gọi cho tôi, để xác minh lại", nhà báo Lại Văn Sâm khẳng định.

Với các chủ nhân của các Facebook lấy tên mình, nhà báo Lại Văn Sâm cũng có lời nhắn. "Các bạn làm ơn bỏ các Facebook lấy tên của tôi. Tôi không lên án hay chê trách nhưng như tôi đã nói, trong mọi trường hợp điều này cũng không hay mà chỉ tạo thêm hiểu lầm cho độc giả. Nếu có nói tốt về tôi thì cũng không nên, hiểu xấu về tôi thì càng không nên. Đó không phải là con người thật của tôi".

VTV Online

Ảnh: 

Ngày 25/4/2014, Trung tướng Hoàng Kông Tư, Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an trả lời phỏng vấn về bài báo “Dương Chí Dũng và những triệu đô la” của phóng viên Nguyễn Hùng, BBC tiếng Việt, ngày 24/4/2014.

Trung tướng Hoàng Kông Tư. Ảnh: Công an Nhân dân

Xin đồng chí Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an cho biết quan điểm về việc ngày 24/4/2014, trong bài báo “Dương Chí Dũng và những triệu đô la” của phóng viên Nguyễn Hùng, BBC tiếng Việt, ngày 24/4/2014 có nêu nội dung: “Theo ông Dũng, người đưa tiền của bà Lan cho ông tên là Tiệp. Các nguồn tin nói đây là ám chỉ Thiếu tướng Trần Quang Tiệp, Trợ lý Bộ trưởng Công an Trần Đại Quang”.

Trước hết, tôi khẳng định thông tin này là hoàn toàn bịa đặt, vì trong quá trình điều tra, Dương Chí Dũng có khai người đưa tiền của bà Lan cho ông tên là Tiệc.

Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã xác minh, làm rõ và xác định người tên Tiệc như Dương Chí Dũng khai là ông Ngô Xuân Tiệc, sinh năm 1961, thường trú tại 277 Phạm Văn Hải, quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh, là Chủ tịch, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư phát triển Tâm Sinh Nghĩa.

Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã làm việc với ông Ngô Xuân Tiệc và ông Ngô Xuân Tiệc đã viết bản tường trình cam đoan, khẳng định hoàn toàn không có sự việc như Dương Chí Dũng khai.

Thông tin trên của phóng viên Nguyễn Hùng, BBC tiếng Việt được xử lý thế nào?

Ngày 25/4/2014, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án hình sự về tội Vu khống theo Điều 122 Bộ luật hình sự nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Quá trình điều tra, nếu xác định phóng viên Nguyễn Hùng đang làm việc ở Ban Việt ngữ đài BBC ở Vương quốc Anh là tác giả bài báo thì Cơ quan An ninh điều tra sẽ tiến hành các thủ tục cần thiết yêu cầu cơ quan tư pháp Vương quốc Anh hỗ trợ triệu tập phóng viên Nguyễn Hùng về Việt Nam để điều tra làm rõ những vấn đề liên quan vụ án Vu khống và xử lý theo quy định của pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Xin cảm ơn đồng chí Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an.

Nguồn: Công an nhân dân

Ảnh: 

Mới đây, trên một số báo mạng xuất hiện thông tin về việc các cơ quan báo chí tự sản xuất chương trình truyền hình rồi đưa lên trang thông tin điện tử của mình là không đúng quy định hiện hành… Thông tin trên đã thu hút sự quan tâm của dư luận và gây ra nhiều ý kiến trái chiều.

Trao đổi với Báo Hànộimới về vấn đề này, Cục trưởng Cục Quản lý phát thanh truyền hình và thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông) Hoàng Vĩnh Bảo khẳng định, thông tin trên là chưa chính xác…Nhiều cơ quan báo chí có chuyên mục về truyền hình.

Những năm gần đây, nhiều cơ quan báo chí – gồm cả báo in và báo điện tử – đã dành chuyên mục riêng trên website của mình để phát các bản tin truyền hình là những video clip hoặc hợp tác với các nhà đài để phát lại một số chương trình truyền hình… Có thể dễ dàng tìm các chương trình kiểu này như www.tuoitre.com.vn (Báo Tuổi trẻ) có TuoitreTV, www.thanhnien.com.vn (Báo Thanh niên) có Thanhnienonline media, Báo điện tử Vietnamnet.vn có Truyền hình Vietnamnet, Báo Hànộimới có chuyên mục “Bản tin truyền hình” phát trên www.hanoimoi.com.vn…

Có thể khẳng định rằng việc các cơ quan báo chí phát các chương trình truyền hình này phù hợp với xu hướng hội tụ trong lĩnh vực truyền thông hiện nay (tất nhiên phải tuân thủ theo giấy phép) nhằm đáp ứng nhu cầu của bạn đọc có thể đồng thời đọc, xem, nghe. Hơn nữa, với việc phát các bản tin truyền hình này, cơ quan báo in và báo điện tử cũng đã hỗ trợ đối tượng bạn đọc là người khuyết tật có thể nắm bắt thông tin sự kiện khi nghe lời dẫn, lời bình phát kèm hình ảnh. Mặt khác, trong thời buổi bùng nổ công nghệ hiện nay, với sự phát triển vượt trội của các thiết bị smartphone, máy tính bảng khiến bất kỳ công dân nào cũng có thể sử dụng để tác nghiệp như một phóng viên và khi họ chia sẻ các clip tự quay này đến cơ quan báo chí để đăng tải đã gây sự chú ý của cộng đồng. Chẳng hạn clip của một bạn đọc gửi Báo Tuổi trẻ đăng tải (sau VTV phát lại) về việc cô giáo Tòng Thị Minh ở bản Sam Lang, xã Nà Hỳ, huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên chui vào túi ni lông qua suối đến trường dạy học đã gây xúc động mạnh trong dư luận, khiến cơ quan chức năng liên quan phải vào cuộc. Đặc biệt là, với cơ quan báo in, nhất là các báo Đảng, bên cạnh phương thức truyền tải truyền thống, việc đẩy mạnh tuyên truyền qua internet, trong đó có việc đưa tin bằng các clip, có ý nghĩa to lớn về mặt chính trị như tăng cường kênh thông tin chính thống, bảo đảm định hướng tuyên truyền về chủ trương, đường lối, quan điểm của Đảng, Nhà nước và chính quyền các cấp nhất là với những vấn đề lớn, vụ việc nóng… Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận rằng trong thời gian qua, có tình trạng một số báo điện tử đã đăng tải những clip có nội dung phản cảm, không phù hợp thuần phong mỹ tục, chạy theo thị hiếu tầm thường… Tuy nhiên, đây là vấn đề liên quan đến vai trò quản lý nhà nước về nội dung nên chúng tôi chưa bàn đến trong bài viết này.Xu thế tất yếu

Nguồn: Hà Nội mới

Ảnh: 

Tiểu ban Thông tin - Truyền thông BTC Đại lễ Vesak LHQ 2014 họp bàn kế hoạch về việc truyền thông cho Đại lễ vào hôm qua, 21-4, tại Ninh Bình cho biết sẽ truyền hình trực tiếp lễ khai mạc từ 8g30 đến 11g00 ngày 8-5-2014 và lễ bế mạc từ 15g00 đến 16g30 ngày 10-5-2014 trên kênh VTV1.

Hòa thượng Thích Gia Quang, Phó Chủ tịch HĐTS, Trưởng ban Thông tin - Truyền thông T.Ư, Trưởng Tiểu ban Truyền thông Đại lễ Vesak LHQ 2014 chủ trì cuộc họp

Bên cạnh đó, cuộc họp đã thống nhất việc nghiên cứu biên tập, phát hành tài liệu tuyên truyền quảng bá về Đại lễ Vesak LHQ 2014 trên các phương tiện thông tin đại chúng..., thực hiện các clip chào mừng Phật đản, các chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền về Đại lễ.

Nguồn: Báo Giác Ngộ

Ảnh: 

Ngày 22-4, Ủy ban Môi trường Singapore (SEC) đã chính thức phát động Giải thưởng Báo chí Môi trường châu Á - AEJA 2014.

Bà Loh Xiao Juan, Phụ trách công tác tiếp cận cộng đồng của SEC cho biết: “Giải thưởng Báo chí Môi trường châu Á (AEJA) được triển khai từ năm 2012, với mục đích công nhận và khen thưởng các cá nhân, tổ chức xuất sắc trong lĩnh vực báo chí môi trường.

AEJA 2014 sẽ có 6 hạng mục giải thưởng gồm Câu chuyện môi trường của năm; Nhà báo môi trường báo của năm; Blogger môi trường của năm; Ảnh môi trường của năm; Nhà báo môi trường trẻ của năm và giải Báo cáo môi trường thực hiện bởi tổ chức truyền thông”.

Năm 2013, các hạng mục trên đã được  trao cho các tác giả:  Stella Paul đến từ hãng tin Thomson Reuter/Alertnet (giải Câu chuyên môi trường của năm); Ji Ling từ hãng Shouth China Morning Post (giải nhà báo môi trường của năm); Kavitha Rao từ hãng tin Guardian (giải blogger môi trường của năm), Sidara từ báo Vijaya Karnataka Daily (giải ảnh môi trường của năm) và hãng Thomtin Reuters Foundation (giải báo cáo môi trường của tổ chức truyền thông).

AEJA 2014 bắt đầu nhận bài dự thi từ ngày 22-4 đến 3-8. Ban giám khảo chấm thi vào ngày 5-9 và lễ trao giải sẽ được tổ chức tại Singapore vào ngày 16-10-2014. Các nhà báo và tổ chức truyền thông môi trường tại Việt Nam và tất cả các quốc gia châu Á có thể nộp bài dự thi trực tuyến tại web sau:http://www.sec.org.sg/aeja/login.php.

 Thái Sơn

Ảnh: 

(ICTPress) - Năm 2014, Hội nhà báo Việt Nam (HNBVN) chọn chủ đề hoạt động: “Nâng cao trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân và đạo đức nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam gắn với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.

Chủ tịch HNBVN, Tổng Biên tập Báo nhân dân Thuận Hữu tại Hội nghị toàn quốc triển khai công tác HNBVN năm 2014 mới đây cho biết tình trạng nhà báo vi phạm đạo đức nghề nghiệp ngày càng nhiều, thậm chí nhiều người vi phạm pháp luật, biểu hiện tống tiền, dọa nạt cơ sở, đạo tin bài của nhau, đưa tin không kiểm chứng, thậm chí bịa tin. Nhiều nhà báo thiếu ý thức nâng cao trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân, đưa tin viết bài thiếu cân nhắc về hiệu ứng xã hội và phản ứng tiêu cực của xã hội và các thế lực thù địch lợi dụng những thông tin này để xuyên tạc tình hình đất nước và chống phát chúng ta. Như vậy, trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân của người làm báo có nhiều nơi, nhiều lúc, nhiều người không ý thức được và không hoàn thành được công việc, trong khi toàn Đảng toàn dân, toàn quân ta nỗ lực phấn đấu vượt qua các khó khăn thì chúng ta lại không tiếp sức, không tạo ra sự gắn kết, sức mạnh vượt qua khó khăn mà chúng ta làm phân tâm xã hội, thậm chí làm thiệt hại kinh tế - xã hội của đất nước, và có những tin làm rối loạn xã hội. Nhiều báo chí chạy theo xu hướng giật gân câu khách, chủ yếu nêu mặt trái xã hội hoặc chạy theo thị hiếu tầm thường. Xu hướng lá cải hóa trên một số báo là có thật, thông tin trên báo chí, nhất báo mạng ngày ngày đầu độc bạn trẻ, xói mòn bản sắc văn hóa dân tộc của đất nước.

Chủ tịch HNBVN, Tổng Biên tập Báo nhân dân Thuận Hữu phát biểu tại Hội nghị

Lần đầu tiên Trung ương đưa ra hai khái niệm mới: sự xâm lăng văn hóa và chiến tranh mạng. Cả hai khái niệm này xuất hiện từ thông tin trên báo chí. Báo chí vô tình truyền tải thông tin làm méo mó, làm phai mờ bản sắc văn hóa dân tộc, tạo điều kiện cho các thế lực xâm nhập. Cuộc chiến đấu trên mặt trận tư tưởng có cam go hơn. Chiến tranh mạng là khái niệm mới. Từ việc giật gân câu khách, vô tình chuyển tải nội dung vô bổ nhưng sẽ lung lay nền tảng tinh thần của xã hội và trách nhiệm của HNBVN chọn chủ đề hoạt động năm nay vì thế, Chủ tịch Thuận Hữu cho biết.

Cũng trong khuôn khổ Hội nghị, Bà Hà Kim Chi, Trưởng Ban Kiểm tra HNBVN tại Hội nghị công tác kiểm tra mở rộng cho biết số lượng nhà báo, cơ quan báo chí vi phạm Luật Báo chí, vi phạm đạo đức nghề nghiệp tăng. Đáng lưu ý là đơn thư liên quan đến việc hội viên - nhà báo vi phạm đạo đức nghề nghiệp tăng 128,5% (Năm 2012: 7 vụ năm 2013: 16 vụ), con số trên nói lên tình trạng hội viên vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp gia tăng.

Ông Hoàng Hữu Lượng, Cục trưởng Báo chí, Bộ Thông tin và Truyền thông tại Hội nghị đã cho biết năm 2013 vi phạm báo chí tiếp tục diễn ra, dư luận kêu nhiều, trước hết là một số ấn phẩm. Một số báo in đi vào khai thác quá nhiều mặt trái của xã hội. Có một số tờ trông trang nhất không khác một tờ cáo phó. Chữ to, đen toàn các vụ án. Chúng ta phản ánh xã hội nhưng phải có mức độ vì báo chí còn là định hướng xã hội. Chúng ta nói quá nhiều điều xấu, chưa bao giờ tình trạng giết nhau đưa nhiều quá, chúng ta đưa nhiều quá lại phản tác dụng. Những sai sự thật, nhiều sai phạm, số đơn thư vụ việc giảm nhưng tính nghiêm trọng thì không giảm.

Lý giải các các nguyên nhân vi phạm ông Hoàng Hữu Lượng cho biết là do nghiệp vụ yếu kém, nguồn tin không đầy đủ, quy trình làm báo chưa thực hiện đúng, hiện có tình trạng khai thác thông tin trên mạng vì báo điện tử cần nhanh, không kiểm chứng thông tin dẫn đến cái sai. Nhưng cái sai nguy hiểm nhất là xuất phát từ đạo đức báo chí bị vi phạm vì đây là cái sai chủ ý. Trong bối cảnh kinh tế cạnh tranh rất quyết liệt chúng ta không cẩn thận rất dễ xa vào vòng đó.

Ông Hoàng Hữu Lượng dẫn chứng thông tin gần đây nhất mà báo chí ồ ạt đăng tin từ sự việc có thật là một liệt sĩ trở về sau 40 năm. Báo địa phương đăng trước, báo trung ương ồ ạt đăng theo, có báo đăng 20 bài. Báo chí đăng không sai việc công nhận liệt sĩ và sự trở về không sai nhưng chúng ta đăng mấy chục bài mà không có nghi vấn tại sao 40 năm không trở về. Sự thật người trở về là một người đào ngũ. Sai về đạo đức có chủ ý rất nguy hiểm. Hiện nay có hai tình trạng sai là từ phía phóng viên có thể vì mục đích cá nhân nhưng lãnh đạo báo chí không phải không có.

Năm nay HNBVN lấy chủ đề đạo đức để hoạt động hội là rất có ý nghĩa. Nếu chúng ta nâng cao được đạo đức thì trách nhiệm không phải chỉ của phải là Hội nhà báo trung ương mà các hội địa phương rất lớn, không chỉ của cơ quan báo chí mà vai trò của hội rất lớn, ông Hoàng Hữu Lượng cho biết.

Tính đến cuối năm 2013, cả nước có 288 tổ chức cơ sở hội, gồm 63 Hội tỉnh, thành phố, 19 Liên chi hội, 206 chi hội trực thuộc, với số lượng trên 20.000 hội viên, trong đó có 19.901 trường hợp đã được cấp, đổi thẻ hội viên. Năm 2013 là năm có số hội viên nộp đơn và được kết nạp cao nhất từ trước đến nay, kết nạp 2.072 hội viên, tăng 23% so với năm 2012. Đã có 14 Chi hội trực thuộc Trung ương Hội được thành lập mới, 36 cấp Hội đã tổ chức đại hội nhiệm kỳ.

Năm 2013, HNBVN đã làm tốt công tác tham mưu và phối hợp với các cơ quan chức năng xây dựng cơ chế, chính sách đối với báo chí, đối với hoạt động của các Hội nhà báo tỉnh, thành phố. Hội nhà báo đề nghị và được Quốc hội chấp thuận giảm thuế thu nhập doanh nghiệp đối với báo in từ 25% xuống còn 10%, góp phần giải quyết khó khăn trong hoạt động báo chí và tác nghiệp báo chí tại tòa.

LP

Ảnh: 

Dư luận lại tiếp tục phản đối, bởi lẽ yêu cầu này không phù hợp với thực tiễn và mâu thuẫn với những quy định pháp luật hiện hành.

Ngay sau khi TANDTC công bố bản Dự thảo mới nhất về Nội quy phiên tòa, trong đó quy định nhà báo khi tham dự phiên tòa phải xuất trình Thẻ Nhà báo và Giấy giới thiệu, dư luận lại tiếp tục phản đối, bởi lẽ yêu cầu này không phù hợp với thực tiễn và mâu thuẫn với những quy định pháp luật hiện hành.

Quy định trên của TANDTC đồng nghĩa với việc tất cả những phóng viên (chưa có Thẻ Nhà báo) sẽ không được quyền tham dự phiên tòa để tác nghiệp, trong khi nhà báo hay phóng viên đều có vai trò, nhiệm vụ như nhau.

 Quy định cứng nhắc

Nói quy đinh trên không phù hợp thực tiễn vì không phải bất kỳ ai hoạt động trong lĩnh vực báo chí đều được cấp Thẻ Nhà báo. Theo quy định, để được cấp Thẻ Nhà báo, các phóng viên phải có thời gian công tác liên tục tại một cơ quan báo chí trong ba năm trở lên và không vi phạm kỷ luật. 

 “Thực tế có không ít người đã làm việc nhiều năm trong lĩnh vực báo chí nhưng vì trong quá trình công tác, họ chuyển nhiều cơ quan báo chí khác nhau mà mỗi cơ quan họ lại làm việc chưa đủ 3 năm liên tục, vì thế họ chưa được cấp Thẻ Nhà báo. Theo đề xuất của TANDTC thì đội ngũ những người làm báo này bị “cấm cửa” dự tòa hết hay sao? Đây không phải là những phóng viên mới vào nghề để nói rằng họ còn “non” nghiệp vụ hay chưa có kinh nghiệm. Bởi vậy, nếu “cấm cửa” không cho phóng viên chưa có Thẻ Nhà báo  tham dự phiên tòa để tác nghiệp sẽ không phù hợp với thực tiễn và pháp luật. Đây là quy định cứng nhắc, cơ quan soạn thảo nên xem xét lại”- ông Nguyễn Bá, Phó Tổng biên tập Báo Bưu điện băn khoăn.

Hiện nay, theo quy định tại Nghị định 159/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực báo chí, xuất bản thì hành vi cản trở trái pháp luật hoạt động nghề nghiệp của nhà báo, phóng viên sẽ bị phạt từ 5-10 triệu đồng; mức phạt sẽ tăng lên gấp đôi nếu có hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhà báo, phóng viên khi đang hoạt động nghề nghiệp. 

Ngoài ra, Chính phủ cũng quy định các hình phạt tương ứng với các hành vi uy hiếp tính mạng nhà báo, phóng viên hoặc thu giữ trái phép phương tiện, tài liệu hoạt động báo chí của nhà báo, phóng viên… Nói như vậy để khẳng định một điều: nhà báo và phóng viên đều có trách nhiệm và quyền bình đẳng ngang nhau, đều được tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình tác nghiệp. Nếu họ bị cản trở, hành hung khi đang hoạt động nghề nghiệp thì cũng được bảo vệ như nhau và không phân biệt họ là nhà báo hay phóng viên (có Thẻ hay chưa có Thẻ). 

Cũng cần nhắc lại rằng, Luật Báo chí và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động báo chí từ tháng 11/2013 trở về trước chỉ nhắc đến chủ thể là “nhà báo” mà chưa có chức danh “phóng viên”. Nhưng đến Nghị định 159 thì đây là văn bản quy phạm pháp luật đầu tiên tại thời điểm này, Chính phủ đã thừa nhận vai trò của phóng viên trong hoạt động tác nghiệp của báo chí. 

Gần đây, tại Nghị định 18/2014/NĐ-CP quy định về chế độ nhuận bút (sẽ có hiệu lực từ 01/6/2014 tới đây), ngoài đối tượng là nhà báo, văn bản luật này cũng đề cập đến phóng viên. Như vậy, bên cạnh nhà báo thì phóng viên cũng có vị trí và vai trò tương ứng trong quá trình tác nghiệp.

Chỉ cần Giấy giới thiệu là đủ 

Theo cơ quan soạn thảo, quy định nhà báo tham dự phiên tòa phải xuất trình Thẻ Nhà báo và Giấy giới thiệu là nhằm đảm bảo việc tham dự phiên tòa là để thực hiện nhiệm vụ được phân công, tránh tình trạng nhà báo dự tòa nhưng không vì lý do tác nghiệp. Lập luận này xem ra không phù hợp, bởi nếu vì sợ nhà báo dự tòa không phải vì lý do tác nghiệp thì Tòa chỉ cần yêu cầu nhà báo trình Giấy giới thiệu, không nhất thiết phải có thêm Thẻ Nhà báo, vì như vậy sẽ gây khó khăn cho những phóng viên chưa có Thẻ.

Cũng có ý kiến cho rằng, việc quy định phóng viên dự tòa phải có Thẻ Nhà báo là để đảm bảo về khả năng, trình độ của người tác nghiệp- tức là đòi hỏi người viết bài phải có kinh nghiệm. Điều này không phải không có lý, nhưng hoạt động báo chí có đặc thù riêng. Chất lượng bài báo không phụ thuộc vào độ tuổi của tác giả bài viết (cũng như không phụ thuộc vào việc họ đã được cấp Thẻ Nhà báo hay chưa) mà phần lớn được điều chỉnh bởi khả năng tư duy và sự nhạy bén trong việc nắm bắt và phân tích thông tin. 

Không chỉ vậy, khi ký Giấy giới thiệu cử một ai đó tham dự phiên tòa thì lãnh đạo Tòa soạn đã có sự cân nhắc, lựa chọn những nhà báo hoặc phóng viên có đủ năng lực, trình độ để viết bài. Hơn nữa, phía sau mỗi bài báo của phóng viên được cử đi tham dự phiên tòa còn có trách nhiệm của cả Ban Biên tập tờ báo đó. 

“Nếu cơ quan nào cũng đòi Thẻ Nhà báo với lý do đòi hỏi người có kinh nghiệm để đưa tin thì cơ hội cho các phóng viên trẻ mới vào nghề sẽ không có. Muốn có kinh nghiệm thì ngay từ đầu, khi người đó mới vào nghề, các cơ quan, tổ chức liên quan phải tạo điều kiện cho họ được hành nghề hợp pháp. Kinh nghiệm của ngày hôm nay hay ngày mai phải được tích lũy từ chính những bước chân đầu tiên khi mới vào nghề”- nhà báo Anh Tuấn, Đài Truyền hình kỹ thuật số VTC1 chia sẻ.

Nhiều ý kiến cũng đồng tình với các quan điểm trên và cho rằng, để đảm bảo quyền tiếp cận thông tin của báo chí phù hợp với tinh thần cải cách tư pháp, Nội quy phiên tòa không nên đòi hỏi nhà báo phải có đủ cả Thẻ Nhà báo và Giấy giới thiệu. Thay vào đó, chỉ cần nhà báo, phóng viên có một trong hai loại giấy tờ này, thông thường chỉ cần Giấy giới thiệu là đủ, vì tờ giấy này đã đủ để chứng minh hai điều: người được cử đến tham dự phiên tòa đang làm việc tại tờ báo đó và được Ban Biên tập tờ báo này tin tưởng lựa chọn để giao nhiệm vụ.

Vân Anh

Ảnh: