Nghề báo

Có đến 70 - 75% số công văn hoặc phiếu chuyển đơn thư khiếu nại của báo chí gửi cho các cơ quan Nhà nước một đi không trở lại. Số được phản hồi cũng mang tính chung chung, tránh né.

Với chiêu bài yêu cầu báo chí gửi công văn nhưng không mấy khi cơ quan nhà nước có phản hồi đầy đủ

Nhận định này được chính các cơ quan báo chí xác nhận tại hội thảo “Mức độ phản hồi của cơ quan nhà nước đối với kiến nghị, phê bình của công dân trên báo chí” do Trung tâm Truyền thông Giáo dục cộng đồng (MEC - thuộc Liên hiệp Các hội Khoa học và Kỹ thuật VN) và Đại sứ quán Anh vừa tổ chức.

 Không có chế tài

Có tới 268 nhà báo từ cấp tỉnh thành đến báo cấp Bộ ngành, hoạt động tác nghiệp trên tất cả các lĩnh vực khắp cả nước cơ quan báo chí xác nhận sở dĩ điều này trở nên phổ biến vì Luật không có quy định chế tài đơn vị vi phạm nhưng không phản hồi cho báo chí.

Tình trạng chung hiện nay khi cần xử lý vấn đề các cơ quan Nhà nước đều yêu cầu báo chí gửi công văn và sẽ phản hồi bằng văn bản.

Thế nhưng, đó chỉ là một cách để đẩy lùi sự việc và lâu dần cơ quan báo chí cũng phải nản.

Nhà báo Mai Phan Lợi, Phó Tổng thư ký tòa soạn Báo Pháp Luật TP. HCM, nêu một trường hợp có thật đó là tại Báo Dân Trí đã nhiều lần làm công văn, phiếu chuyển, thúc đẩy, và viết đến 30 bài báo về một vụ việc, nhưng cơ quan Nhà nước được nói đến vẫn im lặng, không thèm trả lời.

“Mãi đến bài viết thứ 31, bí quá họ mới trả lời, nhưng nội dung cũng chung chung kiểu ‘chúng tôi đang xem xét, hiện chưa có kết luận cuối cùng; khi nào có kết luận cuối cùng sẽ xử lý và phản hồi đến báo chí”. Trả lời kiểu đó thì cũng bó tay!”, ông Lợi nói.

Theo ông Nam Đồng, nguyên Tổng biên tập báo Pháp luật TP. HCM, cách làm khi cơ quan không trả lời cứ đăng thông tin lên báo cũng không phải là hiệu quả nếu nội dung trả lời chung chung như thế này. “Một chữ trên báo phải tính bằng tiền, nếu cứ đăng mãi chuyện này thì vừa nhàm chán, vừa kém hiệu quả lẫn hiệu ứng bạn đọc”, nhà báo lão thành này nói.

Theo kết quả khảo sát của Trung tâm Truyền thông Giáo dục cộng đồng trên 268 nhà báo hoạt động tại 19 tỉnh thành trên cả nước và tác nghiệp trên tất cả các lĩnh vực, chỉ có 26% CQNN phản hồi theo đúng luật định (trong thời hạn 30 ngày). Trong đó, đến 78% phản hồi chỉ nói chung chung không đi đến đâu. Những tờ báo có lượng bạn đọc ít hoặc các trang báo mạng thì tỷ lệ phản hồi càng ít ỏi.

Tình trạng này khiến cho việc giải quyết các vụ việc báo chí nêu trên mặt báo hoặc chuyển đơn thư, công văn trở nên kém hiệu quả.

Cần có chế tài

Tiễn sĩ,  luật sư Phan Đăng Thanh chia sẻ: “Trong đời làm luật sư của mình, tôi chưa từng thấy bộ luật nào như Luật Báo chí, bị người ta ngang nhiên vi phạm và vi phạm nhiều, liên tục đến như vậy!”.

Do vậy nhiều ý kiến cho rằng Luật cần có quy định chế tài, xử phạt các cơ quan tổ chức không tuân thủ đúng quy định của Luật báo chí, cụ thể không phản hồi cho báo chí khi đã nhận công văn hoặc phiếu chuyển.

“Cần nhanh chóng sửa đổi luật Báo chí theo hướng đưa vào những quy định về biện pháp chế tài để xử lý các CQNN không trả lời hoặc chậm trả lời cơ quan báo chí đối với những kiến nghị, phê bình, khiếu nại của người dân”, tiến sĩ - luật sư Phan Đăng Thanh đề nghị.

Tuy nhiên luật sư Dương Phi Anh (Đoàn Luật sư TP.HCM) đưa ra câu hỏi khiến nhiều người cũng băn khoăn: “Vậy ai sẽ xử cơ quan không phản hồi cho báo chí?”.

Theo nhà báo Nguyễn Bá, trước mắt các cơ quan có thẩm quyền cần phải rà soát Luật, “dọn dẹp” tất cả những quy định sai thẩm quyền, giao thống nhất một đầu mối là Bộ Thông tin và Truyền thông.

Kế đến, ông đề nghị chính các cơ quan báo chí, các nhà báo phải lên tiếng đấu tranh mạnh mẽ hơn nữa, trên mặt báo và trên nhiều phương tiện khác, để buộc phải hủy bỏ các quy định sai thẩm quyền của các Bộ ngành, và buộc các cơ quan phải phản hồi.

Hiện tại, Trung tâm Truyền thông Giáo dục cộng đồng đang đệ trình lên Chính phủ, Bộ Thông tin và Truyền Thông, Bộ Tư pháp và Thanh tra Chính phủ kiến nghị bổ sung vào dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 02/2011 về “Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí - xuất bản”. Đó là đề nghị “bổ sung chế tài cho việc không/chậm trả lời báo chí theo điều 8 Luật báo chí”.

“Hiến pháp quy định công dân có quyền kiến nghị, phê bình, khiếu nại, tố cáo, và báo chí là một kênh để người dân thực hiện quyền hiến định này. Vừa qua, bằng việc ban hành Nghị định 90/2013/NĐ-CP về “Trách nhiệm giải trình, Chính phủ đã phàn nào làm rõ hơn trách nhiệm,  nghĩa vụ của cơ quan Nhà nước trước ý kiến của tổ chức, công dân. Vì vậy, để các quy định mang tính trách nhiệm, nghĩa vụ ấy phải phát huy hiệu quả trên thực tế, việc bổ sung các quy định mang tính chất chế tài Nhà nước trong đó có quy phạm chế tài mà Trung tâm Truyền thông Giáo dục cộng đồng kiến nghị, là cần thiết”./.

 Phương Nguyên (Tổng hợp)

 Nguồn: Báo Đất Việt

Có không ít “hạt sạn” tuy đã được chuyên mục “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt” nhặt bỏ từ lâu, nhưng xem ra nó vẫn chưa chịu giã từ mặt báo, mà cứ sống đàng hoàng trên nhiều trang viết. Mấy “hạt sạn” sắp kể dưới đây có lẽ là những chứng cứ tiêu biểu.

1. “Hạt sạn” đầu tiên cần kể là cụm “ốc đảo”.

Kỳ I: Nhận diện chức năng quảng cáo của báo chí 

Hiện nay còn nhiều ý kiến nhìn nhận khác nhau xung quanh vấn đề quảng cáo trên báo chí. Quảng cáo trên báo chí có phải là chức năng hay vai trò xã hội của báo chí hay không, ít nhất có hai loại ý kiến. Thứ nhất, quảng cáo hay thông tin quảng cáo trên báo chí là chức năng, vai trò xã hội cơ bản của báo chí; và thứ hai, đó là công việc ngoài chức năng báo chí, vì báo chí chỉ đăng tải thông tin thời sự.

Quá trình tìm kiếm câu trả lời này liên quan mật thiết đến vấn đề lớn hiện nay của báo chí Việt Nam - vấn đề kinh tế báo chí. Do đó, bài viết này, trước hết thử tham gia góp ý kiến về chức năng quảng cáo của báo chí và trên cơ sở đó, hình thành nhận thức cơ sở lý thuyết - thực tiễn cho vấn đề kinh tế báo chí mà giới báo chí nước ta đang rất quan tâm.

Những người làm báo từ những năm 80 hẳn còn nhớ, trên báo Sài Gòn Giải phóng và Hà Nội Mới thường có chuyên mục “rao vặt” ở chân trang 3, rao bán một số hàng hóa thông dụng của những người dân có nhu cầu để chắp nối với những người cần mua. Thế nhưng các tòa soạn này thi thoảng lại được nhắc nhở “cẩn thận kẻo rơi vào quảng cáo”.

Tại sao phải nhắc nhở? Vì lúc đó, chúng ta suy nghĩ theo hướng, hễ quảng cáo (hay buôn bán nói chung) là mang tính lừa đảo, xấu xa - những thứ này chỉ có ở báo chí tư sản; những thứ đó cùng với sản xuất nhỏ, cá thể trong nông nghiệp có nguy cơ hàng ngày hàng giờ đi lên chủ nghĩa tư bản. Do đó phải đề phòng và ngăn chặn.

Trong nền kinh tế hành chính, quan liêu, bao cấp, hoạt động báo chí không chỉ thuần túy là công cụ tuyên truyền, mà sản xuất sản phẩm báo chí cũng hoàn toàn “được bao cấp”. Bởi vì, với điều kiện kinh tế trong nền kinh tế hành chính, quan liêu, bao cấp, chỉ lo bảo đảm nhu cầu tối thiểu với mức sống tối thiểu thông qua phân phối hiện vật, thì quảng cáo không những không có ý nghĩa kinh tế - xã hội, mà còn được coi là “xấu xa”, “có tính chất lừa đảo”.

Thế nhưng công cuộc đổi mới khởi động từ năm 1986 được đánh dấu trong văn bản Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (thực ra là khởi phát từ những năm khoán sản phẩm đến nhóm và người lao động trong sản xuất nông nghiệp ở Hải Phòng, gọi chung là khoán sản phẩm) dưới sự khởi xướng của Đảng và Nhà nước đã dẫn dắt nền kinh tế - xã hội nước ta từng bước bước vào nền kinh tế thị trường, mà chúng ta chủ trương xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Xét trên phương diện triết học, khoán sản phẩm trong nông nghiệp xuất phát từ triết lý lợi ích vật chất của người lao động mà một thời bị những người theo quan điểm chủ nghĩa duy vật biện chứng coi nhẹ, thậm chí bị lãng quên.

Thực tiễn vận động của nền kinh tế thị trường đã chỉ ra những điều mang tính chân lý, rằng quảng cáo xuất phát từ nhu cầu thiết thân, nhu cầu sống còn và phát triển của nền kinh tế thị trường. Bởi lẽ:

- Thứ nhất, trong nền kinh tế thị trường, với sự hỗ trợ của kỹ thuật và công nghệ hiện đại, sản xuất hàng hóa hàng loạt đã tạo nên quá trình cạnh tranh gay gắt giữa các chủ thể sản xuất cùng, thậm chí khác sản phẩm hàng hóa và dịch vụ. Quá trình cạnh tranh này buộc người ta tìm đến “các chiêu” quảng cáo để nhanh chóng mở rộng thị trường và khách hàng, đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ hàng hóa. Như vậy, nếu báo chí làm tốt vai trò hay chức năng quảng cáo thì sẽ góp phần kích thích và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Kích thích nhu cầu và thị hiếu tiêu dùng để phát triển sản xuất hàng hóa là một trong những vấn đề cơ bản và rất quan trọng của kinh tế thị trường. Không có nhu cầu tiêu dùng hoặc nhu cầu thấp thì sẽ không có hoặc sản xuất kém phát triển.

- Thứ hai, quảng cáo là nhu cầu phát triển của chính bản thân cơ quan báo chí; vì cơ quan báo chí muốn có tiền để tái đầu tư đổi mới kỹ thuật và công nghệ làm báo, muốn nâng mức nhuận bút để hút bài hay và quy tụ người tài… thì cần có nguồn thu, mà nguồn thu từ quảng cáo chiếm phần lớn nguồn thu của cơ quan báo chí. Dưới góc nhìn của kinh tế học, quảng cáo có thể tạo nên lợi nhuận siêu ngạch. Nhờ quảng cáo, mỗi sản phẩm báo chí bán được hai lần; lần thứ nhất bán giá cực đắt - bán cho khách hàng quảng cáo; lần thứ hai bán giá cực rẻ - bán cho công chúng. Như vậy, doanh thu từ quảng cáo đã làm cho công chúng được hưởng lợi, mua sản phẩm báo chí hay đăng ký thuê bao có thể dưới giá thành sản xuất sản phẩm báo chí.

Tuy nhiên hiệu quả kinh tế quảng cáo của cơ quan báo chí tùy thuộc vào phương thức phát hành hay phủ sóng, phụ thuộc vào sản phẩm báo chí “sóng” nhờ chỉ số phát hành hay chủ yếu nhờ hợp đồng quảng cáo….

Ở hầu hết cơ quan báo chí nước ngoài, nguồn thu từ quảng cáo chiếm trên 50% tổng doanh thu của cơ quan báo chí. Theo Hiệp hội báo chí Mỹ, doanh thu ngành báo chí năm 2012 đạt 38,6 tỷ USD, thấp hơn 2% so với mức 39,5 tỷ USD năm 2011. Tuy nhiên, cơ cấu doanh thu đã có sự thay đổi tích cực. Mặc dù doanh thu quảng cáo giảm 6% song doanh thu phát hành lại tăng 5%; trong khi đó nguồn doanh thu mới như tư vấn số cho doanh nghiệp và giao dịch thương mại điện tử tăng 8%; doanh thu kỹ thuật số bao gồm: phát hành báo mạng, quảng cáo, thương mại điện tử, tiếp thị kỹ thuật số tăng 10% - chiếm 11% tổng doanh thu ngành báo chí năm 2012. Trong đó, doanh thu quảng cáo báo in giảm 9% xuống còn 18,9 tỷ USD, quảng cáo kỹ thuật số tăng 5% đạt 3,4 tỷ USD, phát hành đạt 10,4 tỷ USD … Như vậy, nguồn thu từ dịch vụ gia tăng số và mạng điện tử tăng đáng kể. Tuy nhiên, trong khi nhiều ý kiến cho rằng báo in ở Mỹ nói riêng và thế giới nói chung đang có nguy cơ “hấp hối” thì hiện tượng The Economist (Thời báo kinh tế) như một minh chứng hùng hồn về sự trụ vững và phát triển của báo in, chỉ nhờ tăng chỉ số phát hành mà không hề quảng cáo (tức là phát triển nhờ bán báo). Bí quyết của tờ The Economist không gì khác ngoài cách làm truyền thống (mà ở Việt Nam điển hình là Báo Công An TP. HCM) là phát triển nội dung thông tin đáp ứng nhu cầu công chúng.

Ở Việt Nam, Báo Tuổi Trẻ TP.HCM (gọi tắt là Tuổi trẻ) không chỉ là tờ báo đi đầu trong tự lo hạch toán thu - chi, bươn chải với thị trường ngay từ những ngày đầu thành lập mà còn thông qua đó, xây dựng được quy trình sản xuất báo chí chuyên nghiệp.

Năm 1996, tờ báo này đặt mua một cỗ máy in của Mỹ sản xuất tại LB Đức hơn một triệu đô-la Mỹ; trong thời gian sản xuất máy in, các công nhân vận hành máy in cũng được đào tạo; khi máy chở về, công nhân cũng về theo. Nhờ có máy in hiện đại, thời gian chốt tin bài cho số báo hôm sau không dừng lại ở 5-6 giờ chiều để kịp đưa đi nhà in, mà còn đón được những sự kiện và vấn đề thời sự diễn ra lúc 24 giờ (tương đương các sự kiện diễn ra ở Mỹ cuối buổi sáng ngày hôm trước). Do đó, các tin tức thời sự đã làm cho tờ báo nóng hôi hổi như bành mỳ hay củ khoai nướng mới lấy trong lò ra, vừa ăn vừa thổi, không nguội lạnh như cục thịt đông đang bốc mùi. Cùng với hướng khai thác đề tài và góc độ tiếp cận các sự kiện và vấn đề thời sự, Báo Tuổi Trẻ hút được người đọc, công chúng mở rộng và đông đảo dần lên, quảng cáo cứ thể “đổ về” mà không cần cử người mang công văn và hợp đồng khống đi xin, thậm chí ép đòi quảng cáo. Không những thế, đối với Tuổi Trẻ, muốn đăng tải thông điệp quảng cáo trước 3 ngày, thậm chí còn phải chịu phần trăm gia tăng cho hợp đồng quảng cáo. Năm 2002, đáp ứng nhu cầu của mình và các cơ quan báo bạn, Tuổi Trẻ lại đầu tư mua tiếp cỗ máy in nữa.

Các báo Thanh Niên, Hải Phòng, Hà Nội Mới và một số tờ báo khác, đài phát thanh truyền hình, báo mạng điện tử cũng đã bắt nhịp thị trường, phát triển công chúng - khách hàng và thị trường để phát triển sự nghiệp báo chí của mình. Nhờ sự nhận thức và thực tế hoạt động ấy của các đồng nghiệp, cách đây vài năm, chúng tôi sử dụng cụm khái niệm “công chúng - khách hàng - thị trường báo chí” và được đông đảo đồng nghiệp hoan nghênh.

- Thứ ba, xã hội càng phát triển thì phân công lao động, chuyên môn hóa lao động ngành nghề càng cao. Quảng cáo không còn bị “nhốt” trong quan niệm “làm thêm, kiếm thêm” để cải thiện đời sống, mà là đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế bằng trách nhiệm xã hội của báo chí. Do đó, nhận thức rõ rằng quảng cáo trên báo chí là trách nhiệm, vai trò và nghĩa vụ của báo chí trong việc đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội; mặt khác, với nhận thức như vậy, cần phải hình thành bộ phận và đội ngũ những người làm quảng cáo chuyên nghiệp, thay vì đi “xin quảng cáo”.

Trước đây, mới bắt đầu nở rộ quảng cáo những năm 90 thế kỷ trước, hầu hết các tòa soạn “tỏa” phóng viên đi lo quảng cáo; do đó những người do lợi thế từ lĩnh vực được giao theo dõi và tận dụng tối đa các mối quan hệ ngoài nghề để chạy quảng cáo kiếm “phần trăm hoa hồng” đã “phất” lên nhanh chóng. Cuối những năm 90 Bộ Văn hóa - Thông tin xiết lại cấm phóng viên chạy quảng cáo; nhưng hiện nay không ít tòa soạn vẫn dùng chiêu “quy tụ chân dài” chuyên lo chạy quảng cáo, làm cho hình ảnh tòa soạn trong con mắt doanh nghiệp khác đi...

- Thứ tư, thông điệp quảng cáo có thể được chuyển tải trên các kênh truyền thông đại chúng khác, như quảng cáo trên hè phố, quảng cáo tấm lớn hay tờ rơi tờ gấp, trên bao bì hàng hóa, thậm chí trên áo quần hay trong hội nghị… Nhưng thông điệp quảng cáo được chuyển tải trên các sản phẩm báo chí (bao gồm báo in và tạp chí, bản tin thời sự, trên sóng phát thanh, truyền hình, báo mạng điện tử…) thường đem lại hiệu quả kinh tế xã hội nhất. Vì báo chí cũng là những kênh/ loại hình truyền thông đại chúng, nhưng là các kênh tác động đến công chúng xã hội thường xuyên và liên tục nhất, tác động nhanh chóng và kịp thời nhất, tác động trên phạm vi rộng rãi và đến đông đảo người nhất; hình thức và nội dung thông điệp phong phú, đa dạng và sinh động nhất…

Do đó, với những đặc tính cố hữu và thế mạnh có một không hai của mình, báo chí đảm nhận vai trò, chức năng quảng cáo sản phẩm hàng hóa và dịch vụ có hiệu quả nhất; thông qua vai trò này để có thể đóng góp thúc đẩy nền kinh tế xã hội phát triển.

Tuy nhiên, không phải sản phẩm báo chí nào cũng có lợi thế và cơ hội đóng góp vai trò quảng cáo đối với sự phát triển kinh tế cũng như cơ may để tăng “hầu bao” tài chính và phát triển chiến lược nguồn thu. Vai trò và cơ hội này phụ thuộc chủ yếu vào chỉ số phát hành và nhóm công chúng hướng tới (đối với báo in và tạp chí), chỉ số rating và phạm vi phủ sóng (đối với phát thanh, truyền hình), chỉ số truy cập và nhóm đối tượng truy cập (đối với báo mạng điện tử). Đây cũng là những chỉ báo quan trọng nhất khi doanh nghiệp lựa chọn sản phẩm báo chí đăng tải thông điệp quảng cáo. Chẳng hạn, Báo Cựu Chiến Binh hay Người Cao Tuổi thì rất khó tăng doanh thu quảng cáo, mặc dù các tờ báo này rất có uy tín trong lòng người đọc và trong xã hội. Bởi vì nhóm công chúng của các báo này là những người không có nhiều nhu cầu tiêu dùng những sản phẩm hàng hóa, dịch vụ quảng cáo.

- Thứ năm, quá trình báo chí thực hiện chức năng quảng cáo sản phẩm hàng hóa và dịch vụ, tòa soạn báo chí không bao giờ cho phép mình được quên chức năng định hướng giá trị văn hóa và thị hiếu tiêu dùng cho công chúng xã hội. Bởi vì buông lơi vấn đề này, sản phẩm báo chí sẽ nhanh chóng bị công chúng lãng quên và khách hàng quảng cáo khó có lý do tìm đến. Kinh nghiệm cơ bản chủ chốt của báo “già” nhất thế giới ra đời từ năm 1703 mà nay vẫn “dồi dào sức xuân” - Viener Zaitung của cộng hòa Áo, đến nay đã thành tập đoàn truyền thông lớn, có uy tín ở Châu Âu là luôn giữ được hệ giá trị văn hóa truyền thông của mình.

Vài chục năm nay, ở nhiều nước phát triển đã xuất hiện các ấn phẩm báo in phát không, thậm chí gần đây có xu hướng gia tăng, đã làm cho một số người đồn đoán báo in rồi chỉ phát không. Không phải thế. Báo in phát không chủ yếu “sống” từ nguồn thu quảng cáo và tài trợ. Và không phải nhóm công chúng nào cũng chuyên chú vào thông tin quảng cáo; rồi ngay cả các sản phẩm báo in chuyên quảng cáo này, mỗi số cũng có vài ba bài phân tích kinh tế, dự báo xu hướng giá cả thị trường, định hướng, gợi ý hay thảo luận thị hiếu tiêu dùng với dụng ý định hướn á trị văn hóa và thị hiếu. Bởi vì quảng cáo trên báo in và truyền hình đang tạo nên hiệu ứng “giấy dán tường” đã làm cho hiệu quả tiếp nhận thông tin quảng cáo ngày càng thấp trong khi chi phí sản xuất và đăng tải quảng cáo ngày càng đắt đỏ.

C.Mác đã khẳng định rằng, giá trị sử dụng hàng hóa phụ thuộc vào trình độ văn minh của người tiêu dùng. Do đó, theo chúng tôi, xã hội càng phát triển, con người càng văn mình thì chức năng xã hội của báo chí càng đa dạng, phong phú. Báo chí Việt Nam không chỉ đảm nhận chức năng tuyên truyền - chức năng tư tưởng do Đảng và Nhà nước giao cho, dù chức năng này vô cùng quan trọng và cần thiết, xuyên suốt mọi hoạt động cùa mình, mà còn phải đảm nhận các chức năng cơ bản khác, và thông qua các chức năng này mới có thể làm tốt chức năng tuyên truyền tư tưởng, như chức năng thông tin - giao tiếp, chức năng văn hóa, giải trí, chức năng giám sát và phản biện xã hội, chức năng kinh tế, dịch vụ trong đó có vai trò quảng cáo.

Như trên đã nói, thực tế đã chứng minh có mối liên hệ “ruột” giữa chỉ số phát hành và công chúng - khách hàng, thị trường báo chí. Có nghĩa là, sản phẩm báo chí nào càng có nhiều công chúng và nhóm công chúng ấy có nhu cầu tiêu dùng lớn thì sẽ có nhiều khách hàng quảng cáo tìm đến. Do đó, cơ quan báo chí muốn tăng doanh thu quảng cáo, vấn đề quan trọng là nâng cao chất lượng thông tin báo chí trong sự phù hợp và đáp ứng nhu cầu thông tin của công chúng xã hội. Cho nên, cơ quan báo chí muốn phát triển bền vững và gia tăng vai trò, vị thế xã hội trước dư luận xã hội, cần coi trọng chất lượng nghề nghiệp và chăm lo đội ngũ nhà báo thay vì nuôi đội quân “chạy” quảng cáo. 

PGS.TS. Nguyễn Văn Dững (Học viện Báo chí và Tuyên truyền)

Nguồn: Tạp chí Người làm báo

Gần 20 năm trước, Catherine Karnow được theo Đại tướng Võ Nguyên Giáp lên Điện Biên chụp ảnh những cựu chiến binh tưng bừng đón ông. Nay, cô bay nửa vòng trái đất đến Hà Nội, chứng kiến hàng triệu người nghẹn ngào tiễn biệt "anh Văn".

Catherine Karnow trân trọng nâng bức ảnh cô chụp Tướng Giáp năm 1990. Bức ảnh này được nhiều người dân Hà Nội và Quảng Bình in và cầm theo khi đi viếng ông. Ảnh: Trọng Giáp

Bất ngờ nhận tin Tướng Giáp từ trần khi đang chuẩn bị làm lễ tưởng nhớ người cha quá cố, Catherine Karnow không khỏi hụt hẫng, dù biết ngày này rồi cũng sẽ tới. Không chần chừ, nhà báo ảnh của National Geographic tức tốc mua vé máy bay đến Việt Nam vào phút chót.

"Đây là lúc gây cho tôi nhiều nỗi xúc động, khi tất cả dồn vào cùng một thời điểm. Lịch sử mối thân tình giữa tôi và gia đình Tướng Giáp bắt đầu từ cha tôi. Tôi cảm thấy như người trong cuộc khi trải qua cảm giác mất mát của gia đình ông và đất nước, không chỉ vì tình bạn của tôi với họ, mà còn vì tôi cũng vừa mất đi cha mình. Và vì tôi ước cha tôi nghe được chuyện này, ước được chia sẻ cùng cha", cô nói, nước mắt chảy lã chã xuống cằm.

Katherine Karnow, nhà báo ảnh của National Geographic, từng là người nước ngoài duy nhất được chụp ảnh Đại tướng lên Điện Biên năm 1994, nhờ sự giới thiệu của cha cô, Stanley Karnow.

Ông Karnow là nhà báo Mỹ viết cuốn sách được xem là tác phẩm toàn diện nhất về chiến tranh Việt Nam, mang tên "Vietnam: A History" (Tạm dịch: Việt Nam: Một lịch sử). Tác phẩm của ông được chuyển thể thành phim tài liệu, và ông từng giành giải Pulitzer. Ông qua đời hồi tháng 1/2013 ở tuổi 87.

Trên chuyến bay về Hà Nội, Catherine thầm nhủ sẽ phải chụp ảnh lễ tang của Đại tướng, không phải để đưa tin, mà vì tâm niệm thôi thúc. Cô muốn được chia sẻ sự mất mát với tư cách một người bạn của gia đình Đại tướng.

Khi chứng kiến đám đông khổng lồ chờ viếng Đại tướng trước nhà tang lễ, cô thốt lên: "Không thể tìm được từ nào để miêu tả. Tôi quá bất ngờ khi thấy hàng nghìn, hàng nghìn người xếp hàng xa ngút tầm mắt".

Từ sáng sớm đến đêm 12/10, một lượng người kỷ lục trong nhiều thập kỷ xếp hàng dọc các con phố Trần Thánh Tông, Pasteur, Hàn Thuyên, Phạm Đình Hổ, Hàng Chuối, Lê Quý Đôn... chờ viếng đám tang "vị tướng vĩ đại của lịch sử Việt Nam". Họ đến từ khắp các địa phương ở miền Bắc, không phân biệt già, trẻ, gái, trai, tầng lớp. 

"Điều đó cho thấy người Việt yêu đất nước của mình đến mức nào, tự hào vì quê hương của mình đến đâu. Điều đó củng cố tinh thần: 'Đây là đất nước của chúng ta. Chúng ta giành độc lập từ tất cả các nước Trung Quốc, Pháp, Mỹ, với một lịch sử chống ngoại xâm lâu dài'. Sự ra đi của Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm sống dậy tất cả những cảm xúc đó trong lòng mọi người", Catherine chia sẻ. Đoạn, cô xin lỗi vì không kiềm chế được cảm xúc.

Một bức ảnh đẹp về Tướng Giáp do Catherine Karnow chụp trong căn nhà số 30 Hoàng Diệu, Hà Nội. Cô đã rất vất vả để tìm được vị trí chụp ảnh chân dung ưng ý, nhưng cuối cùng cũng tìm thấy một nguồn sáng từ cửa sổ chiếu xuống cầu thang. Dựa trên cách ví von của người Pháp, so sánh ông với "ngọn núi lửa phủ tuyết", Catherine chọn vị trí ánh sáng chiếu vào mái đầu bạc và đôi mắt vị tướng. Ảnh: Catherine Karnow

Đến Việt Nam nhiều lần trong suốt hơn hai chục năm, nữ nhiếp ảnh gia cảm thấy vài năm gần đây, có những thái độ khác nhau trong tầng lớp thanh niên Việt. Cô tin rằng có khoảng 60 triệu người sinh ra sau chiến tranh, với những mối quan tâm khác như cơm áo gạo tiền, gia đình, sự nghiệp. Trong khi đó, 30 triệu người còn lại sinh ra trước chiến tranh là một nhóm người khác. Bởi vậy, cô hạnh phúc khi thấy trong sự kiện Tướng Giáp mất, tất cả mọi người đoàn kết lại.

"Đất nước bạn cần điều này. Thế hệ trẻ cần phải cảm thấy một phần của lịch sử chứ không chỉ những khoảnh khắc hiện tại. Những bộ phim tài liệu, những câu chuyện bất tận về Đại tướng, về Điện Biên Phủ chưa đủ. Đây là lúc những người trẻ trải nghiệm để hiểu chính lịch sử của họ", cô nói.

Theo đoàn gia quyến Đại tướng về Quảng Bình, Catherine gặp không ít khó khăn khi tác nghiệp, bởi cô không ngờ dòng người đổ ra đường đón ông về quê đông đến vậy, và cũng không hiểu các thủ tục tang lễ Việt Nam. Nhưng điều bất ngờ nhất đối với cô có lẽ là khi trông thấy vô số người cầm những bức chân dung Tướng Giáp do chính cô từng chụp. "Catherine! Chị có thấy rất rất nhiều người cầm bức ảnh chị chụp không?", một thành viên gia đình Tướng Giáp hỏi.

"Quả vậy, thật không tưởng đối với tôi, nhất là khi đây là vùng nông thôn", Catherine nói với vẻ tự hào. Tuy nhiên, cô cũng khiêm tốn cho rằng có hàng trăm bức ảnh đẹp về Tướng Giáp, có thể chỉ đơn giản vì bức của cô là tấm duy nhất người dân tiếp cận được.

Đoàn tiêu binh đưa linh cữu Đại tướng về nơi an nghỉ cuối cùng ở Quảng Bình. Ảnh: Catherine Karnow

Sau một tuần trải qua nhiều cung bậc cảm xúc, con gái nhà báo Stanley Karnow hôm nay lên máy bay trở về Mỹ, với hành lý là 16 chiếc thẻ nhớ, chứa tổng cộng khoảng 5.000 bức ảnh.

Nữ nhiếp ảnh gia dự định in một số bức gửi gia đình Đại Tướng, và đưa chúng vào cuốn sách ảnh về Việt Nam mà cô ấp ủ từ rất lâu. Cô kể lại rằng vào ngày 29/1, từ thành phố Hồ Chí Minh, cô gọi điện thoại về Mỹ để hỏi thăm cha, nói rằng cô muốn ông viết lời giới thiệu cho cuốn sách ảnh của mình. 

"Cha sẽ làm tất cả những gì con muốn", Stanley Karnow nói. Ông qua đời trong giấc ngủ vài giờ sau đó. 

"Tôi ước chúng tôi đã hoàn thành lời giới thiệu cho cuốn sách", giọng Catherine chùng xuống lẫn vào tiếng nhạc đang văng vẳng trong quán cafe bên Nhà hát Lớn. Hà Nội đang trải qua những ngày cuối thu, lá vàng rợp bay trong gió. 

 Trọng Giáp

Nguồn: vnexpress.net

Những sự cố tai hại của các người dẫn chương trình mới đây gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh cho những MC trẻ vốn quen được 'lập trình' theo quán tính, khuôn mẫu đến mức trở thành 'máy nói'!

Nỗ lực sàng lọc những gương mặt có đủ kỹ năng và kiến thức để bổ sung cho đội ngũ MC từ cuộc thi Người dẫn chương trình 2013 - Ảnh: Thế Danh

Nói dài, nói dai hóa ra nói... dại

Trong đêm công bố kết quả chương trình The Voice (Giọng hát Việt) tối 13.10, việc xuất hiện thêm nữ MC hậu trường - Yumi được khán giả và cộng đồng mạng xem là 'thảm họa MC' bởi cô vấp quá nhiều lỗi: nói vấp, lặp, lúng túng, quên kịch bản... Khi phỏng vấn hai thí sinh vào vòng đấu loại của đội Mỹ Linh, Yumi nghe thí sinh Diễm Hương nói sẽ hát thật tốt để tặng mẹ, cô liền đáp lời ngay: “Chúc chị biểu diễn thành công và chắc mẹ chị cũng đang ngồi trước ti vi để theo dõi con gái”, mà không biết mẹ của thí sinh này đã qua đời! Sự nhanh nhảu đoảng khi chưa tìm hiểu hoàn cảnh của người được phỏng vấn trở thành sự 'vô ý vô tứ' của MC, và đây cũng là lỗi mà nhiều MC trẻ khác hiện cũng mắc phải.

Nghề MC đòi hỏi nhiều kỹ năng và vốn kiến thức phong phú. MC đôi lúc là người biên tập chương trình, là người thiết kế sáng tạo cho chính chương trình của mình, chứ không đơn giản là học thuộc lời và đứng nói như cái máy MC Tạ Bích Loan

Không chỉ thế, là người dẫn chương trình nhưng MC Yumi không nắm được ai là người rơi vào vòng đấu loại để phỏng vấn ở hậu trường. Cô hỏi hai thí sinh Thái Quang, Hoàng Tôn về cảm giác rơi vào vòng đấu loại trong lúc hai thí sinh này liên tục lắc tay ra dấu, bởi họ đều đã nằm trong nhóm an toàn được công bố trước đó trên sân khấu.

Sự cố của các MC quen cách dẫn kiểu công thức thuộc lòng, nói mà không hiểu mình đang nói gì, như quen miệng “chúc vui” trong những dịp không vui quả là bài học lớn về sự “tỉnh táo” khi dẫn chương trình. Những câu nói hồn nhiên, ngây ngô đến… nghẹt thở trước hàng triệu công chúng của các MC khiến khán giả chỉ biết lắc đầu ngao ngán. MC Chế Đình Cường chia sẻ: “Mấy năm trước, một MC ở Đài T.H C.T cũng đã mở đầu phần chương trình bằng câu dẫn: "Nhân dịp sập nhịp dẫn cầu...", hoặc trong một talk show với Bà mẹ VN Anh hùng, một MC đã hỏi rất hồn nhiên, không biết mình đang nói gì: “Lúc chồng và con của mẹ hy sinh, khi hay tin mẹ có buồn không?”.

Không phải là MC thì cứ nói nhiều !

Hậu trường showbiz không thiếu những câu chuyện “dở khóc, dở cười” khi MC chạy “sô” tơi bời nhưng chưa thuộc kịch bản hoặc chưa có kinh nghiệm xử lý tình huống. MC là nghề thu hút rất đông bạn trẻ bởi hiện có quá nhiều chương trình, game show, sân khấu, event, quảng cáo, hội chợ… mở ra. Nhiều MC mắc phải lỗi nói quá nhiều khiến người xem cảm thấy khó chịu và... mệt tai vì phải nghe những lời nói không có giá trị, không có hồn. Chuyện hai MC Thanh Thảo và Trấn Thành mới đây khẩu chiến với nhau, công chúng không quan tâm ai “dìm hàng” ai, vì đó là chuyện riêng của hai MC, nhưng từ nội dung đó, có một vấn đề cần mổ xẻ là: MC có cần thiết nói nhiều và “khích tướng” người tham gia để chương trình sôi nổi hơn? 

Đặc thù của nghề dẫn chương trình cũng giống như một loại hình sân khấu. Nó đòi hỏi MC phải có nghệ thuật nói và khả năng ứng tác mọi lúc mọi nơi. Họ phải tự đưa ra quyết định và chịu trách nhiệm về những gì mình làm MC Thanh Bạch

Cụ thể, ở đêm dẫn chương trình cuộc thi Người dẫn chương trình truyền hình, MC Trấn Thành đã cùng giám khảo Lê Hoàng có màn tung hứng để cuộc thi hào hứng hơn, sau đó MC Thanh Thảo lên tiếng bày tỏ thái độ không hài lòng về lối dẫn này của MC Trấn Thành. Theo cô: “Đồng ý sự nhấn nhá của Trấn Thành có tác dụng nhưng không phải là tất cả, nếu biết tiết chế và dừng đúng lúc thì rất tuyệt!”. Tất nhiên, MC Trấn Thành - đang dẫn rất nhiều chương trình “nóng” hiện nay - không phải đến mức nói nhiều và làm thất vọng người xem, bởi anh là một MC giỏi nghề, có kinh nghiệm, nhưng quả thật việc MC Thanh Thảo đưa ra lời khuyên cho các MC trẻ về việc đừng nói nhiều và biết dừng đúng lúc là không thừa. Bởi nói dai, nói dài lắm lúc sẽ thành nói dại - một bài học mà tất cả các MC đều được chỉ dẫn nhưng không phải ai cũng tránh được hoàn toàn lỗi này.

Hãy nói từ chính tiếng lòng của mình

“Đừng biến mình thành những con vẹt biết cầm micro, hay những khúc gỗ cứng đơ cầm tập kịch bản đọc, mà hãy nói bằng chính suy nghĩ, cảm xúc, tiếng lòng của mình” là điều mà hai giám khảo: MC - diễn viên Quyền Linh và đạo diễn Lê Hoàng nhắc nhở các thí sinh bước vào vòng chung kết cuộc thi Người dẫn chương trình 2013 do Đài truyền hình TP.HCM tổ chức (đã qua 3 đêm thi, còn đêm chung kết xếp hạng diễn ra vào 20 giờ 30 thứ sáu ngày 18.10 và gala trao giải vào tối 25.10, phát sóng trực tiếp trên kênh HTV9). Bởi theo họ, khi MC nói đúng suy nghĩ của mình thì mới có thể ý thức được mình đang nói gì. Nghề dẫn chương trình đòi hỏi những kỹ năng riêng hơn là một gương mặt đẹp và "cái mác" của nghệ sĩ, ca sĩ, diễn viên (lực lượng này hiện làm MC khá nhiều). Có thể thấy các sai sót, “lỗi MC” là do các “nghệ sĩ” này có quá ít thời gian chuẩn bị, phần lớn họ chỉ nhận kịch bản trước vài tiếng, nhiều nhất là một ngày và cả những trường hợp không “biết mình biết ta”, chương trình nào cũng nhận lời mà không nghĩ đến kiến thức của mình về chuyên ngành ấy hạn hẹp.

Phan Cao Tùng

Nguồn: thanhnien.com.vn

Ông Lê Quang Trung nhấn mạnh: “Những người thực hiện chương trình đã có sai sót nghiêm trọng khi lỡ lời vô ý nói rằng để có một ngày quốc tang thật nhiều niềm vui đã làm ảnh hưởng tâm tư, tình cảm của đồng bào chiến sĩ cả nước trong ngày quốc tang của Đại tướng Võ Nguyên Giáp."

Ông Trung nói: "Tôi xin nhận trách nhiệm và vô cùng hối tiếc về sự cố này và rút kinh nghiệm sâu sắc. Đài truyền hình TP.HCM chân thành xin lỗi đồng bào, đồng chí lãnh đạo, chiến sĩ cả nước và TP.HCM, đặc biệt với gia quyến Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Trước anh linh đại tướng cầu mong Đại tướng rộng lòng tha thứ cho chúng con những lỗi  lầm.”  

 

Hoàng Lê

Nguồn: tuoitre.vn

Nữ nhà báo Catherine Karnow đang có mặt ở Hà Nội khi biết tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời. Năm 1994, bà được Đại tướng mời tới thăm Điện Biên Phủ. Bà đã ghi lại nhiều hình ảnh quý giá nhân dịp này...

Nhân vật được người Pháp mệnh danh là "Ngọn núi lửa phủ tuyết" sẽ thăm lại chiến trường xưa nhân kỷ niệm 40 năm chiến thắng Điện Biên Phủ.

Ngày 7/5/1994, những cô gái người dân tộc Thái Đen chờ đợi sự xuất hiện của Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại lòng chảo Điện Biên Phủ.

Chiếc trực thăng chở Đại tướng đáp xuống một bãi đất trống của trận địa năm xưa trong sự chờ đón của hàng nghìn người dân.

Dáng vẻ hoạt bát và khỏe khoắn của Đại tướng khiến không ai nghĩ rằng ông đã ở độ tuổi ngoại bát tuần, khi bức ảnh này được chụp.

Trong một hội trường đơn sơ ở Điện Biên Phủ, các cựu chiến binh chăm chú nghe Đại tướng nói chuyện.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp về thăm khu Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ tại Mường Phăng lần đầu tiên sau 40 năm.

Trong bức ảnh này, có lẽ Đại tướng đang bâng khuâng hồi tưởng về những tháng ngày gian khổ và hào hùng của 40 năm về trước.

Đại tướng trong túp lều lịch sử, nơi 40 năm trước ông đã chỉ huy trận đánh Điện Biên Phủ.

Đại Tướng trò chuyện với các cựu chiến binh từng tham gia trận Điện Biên Phủ.

Một cựu chiến binh nâng niu bức ảnh ông chụp chung với Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhiều thập niên trước.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp và nữ nhà báo Catherine Karnow tại nhà riêng. Cha của bà là Stanley Karnow, nhà báo nổi tiếng kiêm sử gia về cuộc chiến tranh Việt Nam, người đã phỏng vấn tướng Giáp cho tờ New York Times vào năm 1990.

Nguồn: vnexpress.net

Các hãng tin lớn thế giới hôm nay đăng nhiều bài viết và hình ảnh hàng chục nghìn người Hà Nội đổ ra các tuyến phố cho đến tận sân bay Nội Bài và quỳ xuống để tiễn biệt Đại tướng Võ Nguyên Giáp trước khi ông về với quê mẹ Quảng Bình.

Dòng người xếp hàng dọc theo chặng đường mà linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp đi qua. Ảnh: AFP

Hàng chục nghìn người dân thủ đô Hà Nội sáng nay đổ ra đường để tiễn biệt Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người chỉ huy các chiến dịch lịch sử đánh bại quân đội Pháp, Mỹ và trở thành một trong những nhà chỉ huy quân sự lỗi lạc nhất của thế kỷ 20, Reuters viết.

Đám đông xếp hàng nhiều giờ đồng hồ, trên khắp các con phố Hà Nội, đem theo di ảnh và hoa, tạo thành dòng người dài suốt 30-40 km trên đường ra đến sân bay Nội Bài. Quan tài của Đại tướng được phủ quốc kỳ, đặt trên chiếc xe quân sự, đi qua trong sự thương tiếc của dòng người đưa tiễn. Thi hài ông sau đó được an táng tại quê nhà Quảng Bình.

Đài truyền hình và phát thanh của nhà nước phát đi bản nhạc đau thương để đưa tiễn người mà nhân dân gọi là "người anh cả" của quân đội và là huyền thoại của đất nước.

Hãng tin lớn khác của Anh, BBC, cũng đưa tin trang trọng về lễ Quốc tang của Việt Nam và Đại tướng đã an nghỉ ở quê hương Quảng Bình. Tại Quảng Bình, các binh sĩ và công nhân đã gấp rút hoàn thành con đường đi vào ngôi chùa bên núi, nơi an táng Đại tướng. 

Phóng viên BBC mô tả, sau khi đoàn xe đi qua, nhiều người lớn tuổi vẫn ở lại, lần lượt chia sẻ những bức ảnh đã nhạt màu của họ thời trẻ chụp chung với vị tướng huyền thoại trong những năm tháng chiến đấu hoặc trong những nơi người tới thăm. "Rất nhiều người Việt Nam kính trọng Tướng Giáp, chỉ sau vị cha già dân tộc Hồ Chí Minh", BBC viết.

AFP đăng hình ảnh nhiều người dân quỳ xuống và hô vang "Đại tướng sống mãi" trong đoàn người xếp hàng dọc hai bên đường kéo dài suốt 50 km từ nhà tang lễ Quốc gia ở trung tâm Hà Nội kéo dài đến sân bay Nội Bài. Hãng tin nói đây là một cảnh tượng chưa từng thấy kể từ sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời bốn thập kỷ trước.

"Đại tướng là nhà lãnh đạo quân sự xuất sắc, đóng góp vô cùng to lớn vào sự thành công của cách mạng Việt Nam", AFP dẫn lời Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng viết trong sổ tang. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng ký tên trong sổ tang Đại tướng.

Người thân trong gia đình Đại tướng mặc đồ đen, đứng gần đó trong khi cả nhà tang lễ chìm trong không khí tiếc thương và khói hương nghi ngút. Phía bên ngoài, những cựu chiến binh gắn huân chương đầy ngực cho đến những thanh thiếu niên mặc chiếc áo in hình Đại tướng đều mong được tiễn biệt Đại tướng lần cuối.

"Tôi không thể ngủ được, tôi đã đến đây từ sớm để nhìn thấy ông lần cuối cùng. Đại tướng là một người vĩ đại, tài giỏi và có tâm hồn cao cả. Tôi đã khóc khi Bác Hồ mất, và bây giờ tôi khóc vì Đại tướng", bà Nguyễn Thị Bảy, 68 tuổi, nói với AFP.

Các hãng tin lớn khác như Xinhua, AP, Wall Street Journal, Ifeng... cũng đều có bài đưa tin và hình ảnh về lễ Quốc tang của Việt Nam với các tiêu đề "Việt Nam tổ chức Quốc tang vị khai quốc công thần Võ Nguyên Giáp" (Ifeng), "Việt Nam để tang vị danh tướng chống Mỹ" (Xinhua), "Hàng nghìn người tiễn đưa vị anh hùng Việt Nam" (AP)...

Linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp đi qua Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh ở quảng trường Ba Đình, Hà Nội, sáng nay. Ảnh: AP

Phóng viên ảnh của AP cũng ghi lại được những hình ảnh người dân xúc động gục khóc khi tiễn biệt Đại tướng lần cuối, hay khoảnh khắc linh cữu Đại tướng đi qua Lăng Hồ Chủ tịch, được coi là lời chào từ biệt của ông với Chủ tịch Hồ Chí Minh, trước khi về an nghỉ tại địa điểm bên bờ Biển Đông, Vũng Chùa - Đảo Yến, tỉnh Quảng Bình.

Vũ Hà

Nguồn: vnexpress.net

Các hãng thông tấn quốc tế hôm nay đưa tin về lễ Quốc tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp, trong đó nhấn mạnh tầm vóc và vai trò của ông đối với một giai đoạn hào hùng trong lịch sử Việt Nam.

Báo chí quốc tế đăng tải nhiều tin bài về tang lễ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Ảnh: AFP

AFP: "Tướng Giáp đóng góp lớn cho cách mạng Việt Nam"

"Nhà lãnh đạo quân sự tài năng xuất chúng, người đã có nhiều công lao to lớn và cống hiến đặc biệt xuất sắc đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc", AFP dẫn lời ghi sổ tang của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, cùng các lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã về hưu, đều đến tiễn đưa Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

"Sự nghiêm trang trong lễ tang ngày hôm nay, thể hiện được niềm tôn kính và nỗi đau buồn của chúng tôi khi Đại tướng qua đời", Trung tướng Nguyễn Quốc Thước nói. "Ông đã có những đóng góp lớn cho cách mạng Việt Nam". 

Hãng tin này mô tả rất đông quần chúng nhân dân đã chờ đợi để được vào tiễn đưa Đại tướng trong chiều nay, sau khi Nhà tang lễ quốc gia mở cửa cho công chúng.

BBC: "Quân dân cả nước tiễn đưa Tướng Giáp"

Hãng tin mô tả hàng trăm nghìn người dân tập trung quanh nhà riêng của Đại tướng những ngày trước, và quân nhân trên cả nước hôm nay tiếp tục tỏ lòng tôn kính đối với ông.

Phóng viên BBC khu vực Đông Nam Á, Jonathan Head cho biết, việc Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần đã dấy nên một niềm xúc động lớn trong toàn xã hội Việt Nam.

"Từ hôm qua, quốc kỳ trước Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã được treo rủ, bắt đầu thời gian Quốc tang", Head viết.

Hãng truyền thông của Anh cũng tóm tắt lại một đời cách mạng của Đại tướng, đặc biệt là những chiến thắng oanh liệt, ví dụ như chiến thắng Điện Biên Phủ.

AP: "Quốc tang có quy mô lớn nhất từ sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời"

Hãng tin Mỹ nhận định đây là lễ Quốc tang lớn nhất Việt Nam suốt 40 năm trở lại đây, kể từ sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời, với sự tham gia của các lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam, cùng nhiều tầng lớp người dân. 

"Trong thập kỷ 60 và 70 của thế kỷ trước, chúng tôi hét vang khẩu hiệu: Giáp, Giáp, Hồ Chí Minh, Việt Nam sẽ thắng", AP dẫn lời ông Polo Giovanni, đại diện của Đảng Cộng sản Italy, tham dự lễ Quốc tang. "Việt Nam đã chiến thắng. Điều đó đem lại hy vọng cho thế hệ chúng tôi và cho toàn nhân loại". 

Hãng tin cũng điểm lại quyết định táo bạo và sáng suốt của Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong việc thay đổi phương châm tác chiến, từ "đánh nhanh, thắg nhanh" sang "đánh chắc, tiến chắc", góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ hồi năm 1954.

Các báo khác

Đài phát thanh quốc tế Trung Quốc (CRI) đăng bài “Nhân dân Việt Nam vinh danh Đại tướng huyền thoại Võ Nguyên Giáp”. Đài này cho hay có hàng chục nghìn người dân Việt Nam, bao gồm các lãnh đạo cấp cao, đã tới Nhà tang lễ quốc gia để viếng Tướng Giáp, vị Tổng chỉ huy Quân đội Nhân dân Việt Nam trong hai cuộc chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.

Trong phóng sự về Quốc tang, báo The Independent của Anh dẫn lời ông Nguyen Chan, một cựu binh chiến dịch Điện Biên Phủ năm xưa: “Đại tướng là một vị tướng kiệt xuất, nhưng ông rất giản dị và gần dân. Đối với chúng tôi, ông không chỉ là một vị Tổng tư lệnh, mà còn là một người thầy và một người cha”.

Global Post (Mỹ) thì đưa tin về sự có mặt của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, Choummaly Sayasone, dự Lễ tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp, thể hiện sự kính trọng của người dân Lào với Đại tướng.

 Đức Dương

Nguồn: vnexpress.net

Có lẽ lâu lắm rồi mới có sự ra đi của một chính khách, một vị tướng khiến dư luận và báo chí thế giới quan tâm, liên tục cập nhật tin bài đến vậy.

Ngay sau khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần ngày 4/10/2013 đến nay, các phương tiện truyền thông đại chúng trên khắp thế giới đã liên tục đăng tải thông tin này cùng những tin, bài, ảnh về cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng. Tất cả đều là sự tiếc thương, kính trọng, khâm phục về một vị danh tướng tài đức vẹn toàn.

Báo chí châu Âu: "Gương mặt chính trị vĩ đại cuối cùng của thế kỷ 20"

Tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời chiều 4/10 ở tuổi 102 đã được nhiều hãng thông tấn báo chí của Pháp đưa tin đậm nét với nhiều bài viết ca ngợi thiên tài quân sự của Đại tướng, đồng thời trìu mến gọi ông là "nhà chiến lược của nền độc lập của Việt Nam".

Tờ Le Monde (Thế giới) số ra ngày 4/10 đã đăng bài viết của tác giả Jean- Claude Pomonti ca ngợi Đại tướng Võ Nguyên Giáp là vị anh hùng của nền độc lập Việt Nam. Bài báo đặc biệt nhấn mạnh tài thao lược của Đại tướng với việc sử dụng chiến thuật "hiệu ứng của sự bất ngờ" trong Chiến dịch Điện Biên Phủ khi ông quyết định hoãn tấn công theo ngày giờ đã định trước, rồi ra lệnh đưa quân ra kể cả việc phải kéo pháo, thay phương án "đánh nhanh, thắng nhanh" dựa vào việc tấn công ồ ạt, bằng phương án "đánh chắc, thắng chắc", một quyết định mà nửa thế kỷ sau đó, khi tiếp xúc với báo chí phương Tây ông đã thổ lộ là "khó khăn nhất trong cuộc đời binh nghiệp của mình".

Hãng tin Pháp AFP đã điểm lại quá trình chỉ huy quân đội của vị Tổng tư lệnh, gọi ông là tác giả đã gây ra thất bại thảm hại cho đội quân viễn chinh Pháp tại vùng lòng chảo Điện Biên Phủ, sự kiện đã đặt dấu chấm hết cho sự xâm lược của thực dân Pháp tại Đông Dương, nhận định ông là "kiến trúc sư của các thắng lợi của Việt Nam trước quân đội Pháp và Mỹ" và bình luận những chiến công đó đã đưa ông trở thành một "tượng đài trong lòng nhân dân".

Tờ Le Parisien (Người Pari) thì đánh giá Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trong những "nhà chiến lược quân sự lỗi lạc nhất" của Lịch sử với từ Lịch sử được viết hoa, một trong những "gương mặt nổi bật nhất" của Việt Nam sau Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Báo L’Humanité (Nhân Đạo) của Đảng cộng sản Pháp thì gọi ông là "nhà chiến lược cho nền độc lập của Việt Nam", đồng thời nhắc lại câu trả lời khiêm tốn và dung dị của ông với báo chí nước ngoài khi được hỏi về nguyên nhân của những chiến thắng: "Chiến lược của tôi là chiến lược của hòa bình, tôi là vị tướng của hòa bình chứ không phải vị tướng của chiến tranh".

Hầu hết các cơ quan thông tấn hàng đầu nước Anh đều có tin, bài về sự ra đi của đại tướng Võ Nguyên Giáp. Hãng tin Anh Reuters trích lại lời Tướng Giáp từng nói: "Đầu hàng không có trong từ vựng của tôi. Bất kỳ cuộc đấu tranh quân sự nào vì tự do cũng có năng lượng sáng tạo để đạt được những điều mà kẻ địch không bao giờ có thể ngờ, hoặc có thể tưởng tượng được"....

Tờ Telegraph gọi Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một “Napoleon Đỏ” còn tờ The Guardian dùng từ “huyền thoại” để nói về vị tướng đã “chỉ huy lực lượng quân đội non trẻ của Việt Nam đánh bại thực dân Pháp và sau đó tiếp tục dẫn dắt quân đội đánh bại đế quốc Mỹ”.

Trong khi đó, thời báo tài chính Financial Times bình luận Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trong những nhà lãnh đạo quân sự kiệt xuất nhất, một thiếu tướng Anh đã nghỉ hưu nhận xét rằng: “Tướng Giáp hội tụ một tầm nhìn chiến lược sâu sắc, với sự tinh thông nghệ thuật chiến tranh du kích cũng như công tác hậu cần mà kịch tính nhất là việc tạo ra tuyến đường mòn Hồ Chí Minh để tiếp viện cho miền Nam trong cuộc chiến tranh chống Mỹ”.

Báo chí Italia cũng không bỏ qua sự kiện này. Hầu hết các trang điện tử của những tờ báo lớn ở Italy chiều 4/10 đều đồng loạt đăng trang trọng tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời và ca ngợi ông là người anh hùng của nền độc lập dân tộc Việt Nam. Trang điện tử của tờ La Stampa ca ngợi Tướng Giáp là người anh hùng của toàn bộ các nước thuộc Phong trào không liên kết. Nghệ thuật quân sự của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã giúp Việt Nam giành thắng lợi trước thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Tờ La Stampa cho rằng giờ đây các học viện trên thế giới đều đang nghiên cứu "kiệt tác" của ông - trận Điện Biên Phủ.

Tại Đức, ngay sau khi thông tin Đại tướng Võ Nguyễn Giáp từ trần được truyền đi khắp thế giới, hàng loạt tờ báo lớn ở nước này đã có bài viết bày tỏ lòng tiếc thương với vị Đại tướng rất được yêu mến, kính trọng ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Với nhan đề "Người thắng cuộc ở Điện Biên Phủ đã qua đời", báo "Thời đại" bình luận chiến thuật đánh du kích của Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên của Việt Nam và là người học trò tin cậy của Chủ tịch Hồ Chí Minh - đã truyền cảm hứng cho phong trào chống thực dân trên khắp thế giới.

Báo chí Mỹ: "Napoleon Đỏ"

Với bài viết có tựa đề "Vị Tướng huyền thoại Võ Nguyên Giáp qua đời ở tuổi 102", hãng tin Mỹ AP mô tả Đại tướng là một nhà chỉ huy quân sự tài ba, một người anh hùng dân tộc, một "Napoleon Đỏ" đã từng đánh thắng thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.

Tờ New York Times mô tả Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một người rất lôi cuốn và hoạt bát, một nhà quân sự uyên bác và một người theo chủ nghĩa dân tộc quyết liệt. Ông có thể dùng sức hút của bản thân để lên tinh thần cho quân sỹ, làm bùng cháy trong họ sự sẵn sàng cống hiến cho đất nước.

Tờ Washington Post thì bình luận: “Với các học giả quân sự khắp thế giới, ông là một trong những nhà chiến lược hàng đầu trong việc áp dụng nghệ thuật chiến tranh du kích hiện đại. Suốt gần ba thập kỷ, tướng Giáp đã lãnh đạo quân giải phóng trong cuộc chiến với những kẻ thù hùng mạnh và được trang bị vũ khí hiện đại hơn nhiều. Đối với hàng triệu người Việt Nam, chiến thắng Điện Biên Phủ không chỉ đơn thuần là thắng lợi quân sự. Nó còn là chiến thắng về tâm lý và tinh thần đối với một nước đế quốc đã áp bức họ trong vài chục năm. Chiến thắng ấy cũng khiến tên tuổi của tướng Giáp trở thành một huyền thoại”.

"Sau Hồ Chí Minh, ông là nhân vật quan trọng nhất trong lịch sử Việt Nam thế kỷ 20", hãng tin Bloomberg dẫn lời Stanley Karnow, một tác giả từng được giải Pulitzer, viết về chiến tranh Việt Nam, hồi năm 2008. "Ông là một vị tướng tự học, và chìa khóa của tài chỉ huy quân sự của ông là chiến lược kiên trì bền bỉ tuyệt đối", Stanley cho biết.

Báo chí châu Á: Người mà kẻ địch cũng phải kính trọng

Đó là bình luận của tờ Thương báo Hồng Kông số ra ngày 6/10. Trong bài viết dài tới 2/3 trang, tờ báo cho hay: “Danh tướng chống Pháp, chống Mỹ của Việt Nam Võ Nguyên Giáp, người mà kẻ địch cũng phải kính trọng đã từ trần, hưởng thọ 102 tuổi”. Tờ báo dẫn lời Giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Australia nhận định Đại tướng Võ Nguyên Giáp là "nhân vật anh hùng huyền thoại của Việt Nam".

Hàng loạt tờ báo lớn ở Trung Quốc đã có các bài viết bày tỏ sự trân trọng vị danh tướng rất được yêu mến, kính trọng ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Đáng chú ý là trang quân sự của mạng Hoàn Cầu nêu bốn điểm nổi bật về Đại tướng Võ Nguyên Giáp: ông là một trong những nhà sáng lập của quân đội Việt Nam; trực tiếp tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, chỉ huy hàng loạt chiến dịch chống Pháp, đặc biệt là chiến dịch Điện Biên Phủ, dư luận phương Tây mệnh danh ông là “Hùm Xám Điện Biên”, và vào tháng 3/1972 Đại tướng Võ Nguyên Giáp phát động cuộc tấn công “lễ Phục sinh” với quy mô lớn, khiến Mỹ bắt đầu quyết định thoát khỏi cuộc chiến tại Việt Nam; là người bạn tốt của người dân Trung Quốc, có công lớn trong việc bình thường hóa quan hệ Việt Nam - Trung Quốc; tạp chí Thời đại của Mỹ từng 3 lần đăng ảnh ông trên trang bìa, ông là nhân vật được tôn kính chỉ sau Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Việt Nam.

Báo “The Hindu” của Ấn Độ số ra ngày 5/10 bình luận Tướng Giáp, người đã chỉ huy làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ, khiến lực lượng Pháp phải rút khỏi bán đảo Đông Dương, được coi là một trong những nhà lãnh đạo quân sự thiên tài của thời kỳ sau Chiến tranh thế giới lần thứ hai. Tướng Giáp nổi tiếng như một vị anh hùng dân tộc, chỉ đứng sau Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chỉ huy lực lượng Việt Nam giành thắng lợi trong chiến dịch Điện Biên Phủ kéo dài 8 tuần (từ tháng 3-5/1954), Tướng Giáp đã trở nên nổi tiếng và trở thành đỉnh cao của cuộc chiến tranh chống Pháp.

Báo chí châu Phi, châu Mỹ La tinh: "Chiến lược gia quân sự ngoại hạng"

Các hãng thông tấn Nhà nước và các báo lớn của Algeria cũng liên tục có bài viết về việc Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần. Báo chí Algeria coi Đại tướng Võ Nguyên Giáp là “người đã làm rạng danh cuộc đấu tranh của các dân tộc chống thực dân và ách thống trị của nước ngoài", "đi vào lịch sử quân sự và các công trình nghiên cứu quân sự và chiến lược của thế giới và là người "được tất cả nể trọng, kể cả các địch thủ của ông". Trong con mắt của giới báo chí Algeria, Đại tướng Võ Nguyên Giáp là "kiến trúc sư thắng lợi của Việt Nam" trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, "người anh hùng của nền độc lập Việt Nam và chiến lược gia trận Điện Biên Phủ", người khiến quân Pháp "thua đậm" ở Điện Biên Phủ, một "chiến lược gia quân sự ngoại hạng", "một trong những chiến lược gia quân sự quan trọng nhất trong lịch sử mà các tướng Pháp và Mỹ cũng phải thừa nhận".

Hãng tin Cuba Prensa Latina ca ngợi Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một chiến lược gia quân sự lỗi lạc, đã chỉ huy quân đội Việt Nam đánh đuổi thực dân Pháp với đỉnh cao là chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử, sau đó ông tiếp tục áp dụng một cách tài tình chiến lược chiến tranh toàn dân để đánh đuổi đế quốc Mỹ. Prensa Latina cũng nhấn mạnh nghệ thuật chiến tranh du kích của Tướng Giáp là nguồn cảm hứng cho các chiến sỹ đấu tranh vì độc lập dân tộc trên cả thế giới, và các cuốn sách của ông về chiến lược quân sự vẫn là những tài liệu quý giá mà các chuyên gia quân sự trên thế giới vẫn tìm đọc. Đài truyền hình Cuba cũng đăng tải những hình ảnh tư liệu quí báu về cuộc đời của Đại tướng và các cuộc gặp gỡ lịch sử của ông với lãnh tụ Fidel Castro và cố Tổng thống Venezuela Hugo Chavez khi các vị lãnh đạo này tới thăm Việt Nam. Đài truyền hình Cuba khẳng định sự ra đi của Đại tướng là một mất mát lớn lao không chỉ đối với nhân dân Việt Nam, mà cả với hàng triệu triệu người ngưỡng mộ ông trên thế giới.

Hà Trang

Nguồn: Nhà báo và Công luận