Sắp ra mắt tuyển tập những bài viết về khoa học và giáo dục của GS. Hoàng Tụy

“Xin được nói thẳng” là tiêu đề của tuyển tập sắp được Nhà xuất bản Thế Giới và Omega Plus ấn hành.

Cuốn sách này là sự tổng hợp và chỉnh lý từ những bài viết của GS. Hoàng Tụy đã đăng trên Tạp chí Tia sáng (nay là ấn phẩm Tia Sáng của báo Khoa học và Phát triển) trong suốt hơn 20 năm qua, kèm theo đó là ý kiến thể hiện tình cảm và sự đánh giá từ các nhà trí thức, bạn bè thân thiết của Giáo sư dành cho ông.

Sách bao gồm 49 bài viết, được sắp xếp theo trình tự thời gian và chủ đề, từ đó độc giả có thể nhìn xuyên suốt cả quá trình phát triển của nền khoa học – giáo dục trong nước, thấy được những thay đổi cũng như tồn đọng trong các chính sách và việc thực hiện chúng ở nước ta.

GS. Hoàng Tụy là một trong hai người tiên phong trong việc xây dựng ngành Toán học Việt Nam và được coi là cha đẻ của lĩnh vực Tối ưu hóa toàn cục (Global Optimization).  Không chỉ là một nhà Toán học tiêu biểu của Việt Nam, ông còn có nhiều đóng góp cho công cuộc chấn hưng nền giáo dục Việt Nam.

Ông cũng như những tất cả các nhà khoa học lớn của Việt Nam từ trước đến nay, đều từng có cơ hội học tập, rèn luyện và hoạt động hợp tác nghiên cứu ở những quốc gia có nền khoa học đã phát triển đến đỉnh cao, nơi đã nuôi dưỡng nên nhiều thế hệ những nhà khoa học chân chính.

Vì vậy mà giáo sư càng thấu hiểu hơn ai hết chính những giá trị căn cốt thiêng liêng đó mới là điều khiến khoa học và giáo dục là nền tảng đáng tin cậy, rường cột cho sự phát triển muôn đời của các quốc gia; đồng thời, càng thấy rõ đó là điều tạo nên khác biệt sâu sắc giữa những nền khoa học tiên tiến với thực trạng lạc hậu trì trệ trong nền khoa học và giáo dục nước nhà.

Bằng hiểu biết về ngành khoa học và giáo dục trong và ngoài nước, kinh nghiệm trong nghiên cứu, giảng dạy và quản lý trực tiếp, cùng tấm lòng tha thiết muốn điều tốt đẹp nhất cho nền khoa học-giáo dục Việt Nam, ông đã không ngừng đóng góp ý kiến về các vấn đề này. Không chỉ đưa ra nhận xét về tình hình thực tế tại từng thời điểm, Giáo sư còn nêu các giải pháp một cách cụ thể và chi tiết mà ông cho là phù hợp và khả dĩ với Việt Nam.

Trong suốt mấy chục năm, theo chiều dài lịch sử, GS. Hoàng Tụy thường xuyên tranh luận, lên tiếng trên các diễn đàn để thẳng thắn chỉ ra những điều bất cập, lệch lạc, gây trở ngại cho sự tiến bộ của khoa học, giáo dục, cũng như sự nghiệp phát triển đất nước nói chung.

Và như chia sẻ của Phó Tổng biên tập Phụ trách Báo Khoa học và Phát triển – Phạm Trần Lê: “Giữa những tiếng nói của các nhà trí thức, tiếng nói của GS. Hoàng Tụy luôn nổi bật không chỉ bởi danh tiếng cá nhân của ông. Tiếng nói ấy một mặt là sự kế thừa từ tinh thần các nhà sĩ phu yêu nước, thể hiện ở tính nhân văn, mạnh mẽ quyết liệt và quả cảm – đặc biệt, tiếng nói ấy được can đảm cất lên từ rất sớm, ngay từ khi việc lên tiếng trái với quan điểm bên trên là điều cấm kỵ – mặt khác vẫn giữ được sự tỉnh táo, tính trí tuệ và khách quan, sự giản dị đúng mực của một nhà khoa học, luôn trung thành với lý tính, không cho phép cảm tính thao túng.

Bởi vậy, dù ngày nay thời cuộc thay đổi, khi những tiếng nói phản biện trở nên phổ biến và mạnh mẽ hơn trên các phương tiện thông tin đại chúng cũng như các mạng xã hội, nội dung các bài viết của Giáo sư Hoàng Tụy vẫn luôn đáng quan tâm bởi những giá trị thường hằng của chúng.”

Minh Anh