“Tất tần tật” về Roald Dahl - “Người kể chuyện số 1 thế giới”

(ICTPress) - Được mệnh danh là “Người kể chuyện số 1 thế giới”, bộ sách dành cho thiếu nhi nổi tiếng của Roald Dahl đã được trẻ em trên khắp thế giới say mê yêu thích.

Sách của ông đã bán được hơn 20 triệu bản với trên  55 ngôn ngữ trên toàn thế giới. Nhiều cuốn sách của ông đứng đầu trong danh sách các tác phẩm học sinh tiểu học phải đọc do tổ chức National Association for the Teaching of English và tạp chí TES - ấn phẩm hàng tuần của Anh chủ yếu dành cho giáo viên tiểu học bình chọn.

Nhân dịp kỉ niệm 99 năm ngày sinh nhà văn Roald Dahl (13/9/1916 - 13/9/2015), hãy cùng tìm hiểu những điều thú vị về một trong những nhà văn viết cho thiếu nhi được yêu thích nhất mọi thời đại này nhé.

A: Amundsen

Roald là một cái tên nghe có vẻ hơi buồn cười cho một nhà văn, nhưng tên này của ông được đặt theo nhà thám hiểm nổi tiếng Roald Amundsen, người anh hùng dân tộc Nauy (nơi cha mẹ ông sinh ra) thời bấy giờ. Gia đình ông chủ yếu nói tiếng Nauy, và thứ tiếng này cũng được ông nhắc đến trong nhiều tác phẩm, đặc biệt là “Phù thủy phù thủy”, khi nhân vật chính chuyển đến sống cùng người bà Nauy của mình.

B: Books - Những cuốn sách

Trong 74 năm cuộc đời, tác giả đã sáng tác 17 tiểu thuyết  và 20 cuốn sách cho trẻ em. Tổng cộng đã có 48 cuốn sách được xuất bản, chưa tính những tác phẩm dưới dạng kịch, kịch bản. Sau khi ông qua đời vào năm 1990, nhiều tác phẩm và cuốn sách của ông cũng đã được xuất bản.

C: Cardiff

Roald Dahl sinh ngày 14/9/1916 ở biệt thự Marie, đường Fairwater, Llandaff, Cardiff, là con của Harald Dahl và Sofie Magdalene Dahl. Cha ông - ngài Harald di cư đến Anh từ Sarpsborg, Nauy năm 1880 và kết hôn với mẹ ông - bà Sophie năm 1911. Khi Roald Dahl lên 3 thì cha ông không may qua đời vì viêm phổi, chị ông Astri cũng mắc căn bệnh viêm ruột thừa và qua đời năm 7 tuổi.

D: 007

Từ tiểu thuyết trẻ em đến phim trinh thám là một quãng đường dài, nhưng Roald Dahl đã đi qua cả hai “con đường” đó, ông đã sáng tác kịch bản cho phim của Bond năm 1967: You Only Live Twice (Tạm dịch: Bạn chỉ sống 2 lần) với diễn xuất của Sean Connery. Ông cũng viết kịch bản cho Chitty Chitty Bang Bang - cuốn sách của cha đẻ James Bond đã được xuất bản tại Việt Nam “Kít Kít Bùm Bùm, và đã sáng tác ra nhân vật phản diện đáng ghét nhất của trẻ em mọi thời đại: Kẻ bắt cóc trẻ em.

E: Earthworm - Giun đất

Sinh vật đáng sợ xuất hiện trong cuốn tiểu thuyết nổi tiếng đầu tiên cho trẻ em của Roald Dahl năm 1961: James và quả đào khổng lồ. Sinh vật “chỉ vui trong bóng tối mà James Henry Potter gặp trong quả đào khổng lồ tự cho rằng: “Tôi không phải là quái vật bầy nhầy”. “Tôi có ích và là tạo vật được yêu thương. Thử đi hỏi bất cứ người làm vườn nào đi”. Bộ phim “James và quả đào khổng lồ” ra mắt năm 1996 có tham gia lồng tiếng của David Thewlis vai Giun đất.

F: “Formula 86”

Công thức nghe có vẻ kì dị này là liều thuốc ma thuật để biến người uống phải nó biến thành chuột trong thời gian nhất định chỉ với vài giọt trong “Phù Thủy Phù Thủy”. Âm mưu của mụ là làm tất cả trẻ em trên đất nước Anh biến mất. Tác phẩm xuất bản năm 1983 này lấy cảm hứng từ kì nghỉ thời thơ ấu của Roald Dahl ở Nauy, nơi ông được nghe câu chuyện về mụ phù thủy và phép thuật.

G: Grown-u writing: Tác phẩm cho người lớn

Roald Dahl không chỉ sáng tác thơ văn cho trẻ em, ông còn sáng tác cho người lớn, bao gồm các bài viết cho tạp chí Playboy.

H: HB pencils: Bút chì HB

Roald Dahl qua đời ngày 23/11/1990 vì bệnh ung thư máu. Trước khi mất, ông bày tỏ mong muốn được chôn cất cùng những đồ vật yêu thích, như cây gậy bi-da, chai rượu vang đỏ, sô cô la, bút chì HB, và cái cưa.

I: Invention - Phát minh

Năm 1962, con trai ông là Theo bị tràn dịch não sau một tai nạn xe. Roald Dahl đã làm việc với kĩ sư và bác sĩ để sáng tạo ra van Wade-Dahl-Till, thiết bị giúp rút hết dịch từ não của con mình.

J: Jotting - Ghi chép nhanh

Roald Dahl luôn tràn ngập ý tưởng, luôn nghĩ về những gì mình sẽ làm, và ông thường ghi nhanh chúng xuống một quyển sổ. Ông có một túp lều trong vườn, không ai được phép đi vào, và đó là nơi ông sáng tác. Ông coi nó là “khúc ruột”, “nơi ẩn náu” của mình.

K: Kranky

“Dù chỉ mới 8 tuổi nhưng cậu bé rất dũng cảm. Cậu bé sẽ chăm sóc bà già ấy” – trích “Thần dược của George” cuốn sách được yêu thích của ông. George là con trai duy nhất của nhà Kranky, sống cùng cha mẹ và người bà khốn khổ của mình, người thường dọa cậu với những câu chuyện cổ tích – cho đến khi cậu bé quyết định tạo ra một liều thuốc…

L: Ladderless Window-Cleaning Company

Trong “Hươu cao cổ, chim bồ nông và tôi”, Billy khám phá ra ba người bạn mới sống trong căn nhà gỗ. Cần gì một cái thang khi bạn có một con hươu cao cổ? đó là một thế giới kỳ diệu nữa  của Roald Dahl.

M: Matilda

Cô gái nhỏ với năng lực trí tuệ tuyệt vời đã trở thành nguồn cảm hứng dạt dào cho trẻ em kể từ khi xuất bản cuốn sách vào năm 1988, nhưng cô bé thích hợp hơn với sự đa dạng trên màn ảnh rộng. Gần đây, công ty Royal Shakespeare của  Roald Dahl đã sản xuất nhạc kịch Matilda và công diễn tại Nhà hát Cambridge của London và Nhà hát Shubert ở  Broadway. Kịch bản của Dennis Kelly và âm nhạc của Tim Minchin, quả là một niềm vui hoàn hảo.

N: new writer: tác giả mới

Khi ở Washington DC, Roald Dahl gặp tác giả CS Forester, người khuyến khích ông vào sự nghiệp viết. Dahl xuất bản truyện ngắn đầu tiên trong Saturday Evening Post. Ông tiếp tục viết những câu chuyện và bài báo cho các tạp chí khác, trong đó có The New Yorker. Ông cho rằng sự đột phá của mình  là một "may mắn thuần túy". Theo tự truyện Lucky break của Roald Dahl, Forester hỏi Dahl về những kinh nghiệm của mình khi là một phi lái công máy bay chiến đấu.

Đó là nguồn cảm hứng khiến Roald Dahl viết câu chuyện đầu tiên của mình, A piece of Cake, vào năm 1942. Cùng năm đó, Roald Dahl đã viết câu chuyện đầu tiên của mình cho trẻ em, The Gremlins, cho Walt Disney, nhưng khi không thành công, ông trở lại viết chuyện rùng rợn và bí ẩn hướng tới độc giả người lớn.

O: Oompa-Loompas

Là một con chim? Hay Máy bay? Không đâu, đó là 50 người nhảy dù Oompa-Loompas! Để chào mừng 50 năm “Charlie Và Nhà máy Sô cô la”, quỹ từ thiện Children Marvellous của Roald Dahl đã tuyển 50 người dũng cảm để làm nên lịch sử Roald Dahl - bằng cách ăn mặc như Oompa-Loompas và nhảy dù từ trên cao. Hãy đối mặt - nếu bạn đủ dũng cảm để vẽ mặt trong sơn màu cam và đội một bộ tóc giả màu xanh lá cây, thì nhảy từ độ cao hơn 3km chỉ là chuyện nhỏ. Tổ chức từ thiện hy vọng sẽ quyên góp được £ 50.000 để cho trẻ em bị bệnh nặng và người khuyết tật tại Anh có cuộc sống tốt đẹp hơn.

P: Pratchett

Khi Roald Dahl đang học Trường Cathedral School Llandaff, lúc 8 tuổi, ông và bốn người bạn của ông đã bị đuổi học vì đặt một con chuột chết trong lọ Gobstoppers tại  một cửa hàng. Đó là một sự trừng phạt cho sự "kém cỏi và ghê tởm" đối với bà Pratchett, được biết đến trong “Thám tử chuột tài ba” xuất bản năm 1924. Sau đó, ông đã chuyển đến trường nội trú ở Anh - đây không phải là quãng thời gian hạnh phúc nhưng trải nghiệm ở đây đã truyền cảm hứng cho rất nhiều tác phẩm sau này của ông.

Q: Quentins

Các tác phẩm diệu kỳ của Roald Dahl đã từ lâu được đan xen với minh họa của Quentin Blake đã cho chúng ta biết nhân vật Roald Dahl trông như thế nào. Đạo diễn Tarantino, đã minh họa cho một trong những truyện ngắn người lớn nổi tiếng nhất của Roald Dahl, Người đàn ông từ miền Nam, ở phân đoạn cuối cùng trong tuyển tập “Four Rooms” năm 1995.

R: Royal Air Force  - Không quân Hoàng gia

Sau khi hoàn thành khoá học tháng 8 năm 1934, Roald Dahl vượt Đại Tây Dương trên RMS Nova Scotia, qua Newfoundland trước khi gia nhập Công ty Shell Petroleum. Ông được đào tạo trong hai năm ở Anh và sau đó được chuyển đến Mombasa ở Kenya trước khi đến Dar-es-Salaam, Tanzania, nhưng vào năm 1939, khi chiến tranh thế giới II bắt đầu châm ngòi, ông gia nhập quân Hoàng gia Anh với vai trò một phi công. Ông đã một lần vỡ xương sọ và mất đi thị giác trong một cuộc đổ bộ, nhưng ông may mắn đã hồi phục hoàn toàn..

S: Spies - Điệp viên

Năm 1942, nhà văn trẻ làm việc ở Washington DC trong  vai trò ngoại giao, nhưng trong chiến tranh, ông được tuyển bởi William Stephenson. Ông làm việc với Fleming - như đã nói ở trên, tác giả của James Bond, trước khi rời khỏi Không quân Hoàng gia vào năm 1946.

T: Twits - Vợ chồng lão Twit

Người ta nói rằng ngay cả trong cuộc sống thực, Roald Dahl hay hoài nghi những người đàn ông có râu, ông tin rằng họ đang che giấu một điều gì đó nham hiểm. “Vợ chồng lão Twit”, tập trung vào hai ông bà hay la mắng và cách họ sống. Thực tế, lão Twit có một bộ râu bẩn và thậm chí có đồ ăn bám vào đấy. Minh họa  của Quentin Blake còn thấy cả cá mòi đóng hộp và thậm chí cả bơ mắc kẹt trong đống râu trên khuôn mặt của lão Twit.

U: Unexpected - Bất ngờ,  trong Tale of the Unexpected

Bắt đầu là truyện ngắn, sau này đã trở thành loạt phim truyền hình “Tales of the Unexpected” vào những năm 1979 và 1988. Mỗi tập phim kể một câu chuyện, thường với lòng nham hiểm hay hài hước, với một kết thúc bất ngờ. Nhiều tác phẩm Roald Dahl viết cho người trưởng thành, nhưng những kỷ niệm của nhiều người hâm mộ đã phiêu lưu qua các trang sách của ông là khi họ vẫn còn trẻ.

V: Knids Vermicious

Trong khi Roald Dahl làm ảo thuật và những trò nghịch ngợm, ông cũng có thể viết những điều đáng sợ và tàn nhẫn, như là loài vô định ngoài hành tinh biến hình.  Đoàn quân ấy xâm nhập vào Khách sạn Space Mỹ và tiêu diệt rất nhiều phi hành đoàn trong phần tiếp theo của “Charlie và Nhà máy Sô cô la”, đặt tên là “Charlie và chiếc thang máy bằng kính”. Chúng cũng được đề cập trong “James và Quả đào khổng lồ”.

W: Willy Wonka

Câu chuyện của Charlie Bucket, tấm Vé Vàng, Oompa-Loompas và ông Willy Wonka  chắc chắn đã thấm đẫm trong văn hóa Anh,  hai lần được chuyển thể trong các rạp chiếu phim, như một vở opera, và từ năm 2013, West End công bố các cuốn sách đã bán được hơn 20 triệu bản trên toàn thế giới với trên  55 ngôn ngữ. Nó được cho là được lấy cảm hứng từ thời Roald Dahl ở Repton khi Cadbury - công ty sản xuất sô-cô-la  gửi tặng một hộp sôcôla mới đến trường để các em học sinh dung thử. Dahl dường như luôn ước mơ phát minh ra một thanh sô-cô-la sẽ giành chiến thắng giải thưởng của ông Cadbury. Đáng buồn thay, ông không phải là một fan hâm mộ của bộ phim năm 1971 này.

X: X-ray – Tia X

Trong “Câu chuyện kỳ diệu về Henry Sugar và sáu chuyện khác”, xuất bản lần đầu vào năm 1977, Roald Dahl tạo ra một bộ sưu tập  truyện ngắn cho trẻ em. Câu chuyện kỳ diệu về Henry Sugar  là chuyện dài nhất trong bộ sưu tập, kể về câu chuyện của một người đàn ông  sử dụng các kỹ thuật thôi miên, có đôi mắt mắt gần như tia X giúp nhìn xuyên qua tất cả các sự vật và cả các lá bài.

Y: Yellow – màu vàng

Tác giả rất cụ thể về phương pháp sáng tác của mình - ông luôn viết với cây bút chì HB yêu quý của mình trên tấm lót màu vàng được gửi cho ông từ New York. Mỗi tháng một lần, khi giỏ giấy đã đựng đủ các ý tưởng bị ném đi, ông sẽ đốt “lửa trại” ngay bên ngoài căn lều bằng chính những tờ giấy đó, khiến một bức tường trở nên đen bóng.

Z: Zozimus

Đối với nhiều người, kỳ diệu nhất trong  những câu chuyện Roald Dahl là BFG (Sophie Và Tên Khổng Lồ) năm 1982. BFG viết tắt của"Big Friendly Giant" - người khổng lồ thổi ước mơ vào căn phòng của trẻ em ban đêm. Khi một cô gái nhỏ tên là Sophie, đặt tên sau theo cháu gái của Roald Dahl, thấy BFG qua cửa sổ, và mang cô về vùng đất của những người khổng lồ. BFG xuất hiện trong “Danny, nhà vô địch thế giới”.

Năm 1989,  BFG đã được chuyển thể thành phim truyền hình, với sự lồng tiếng của David Jason cho Gã Khổng Lồ thân thiện. Một phiên bản phim mới của câu chuyện này được đạo diễn Steven Spielberg lên kế hoạch phát hành vào năm 2016.

Dương Phương Anh dịch (Theo Wales Online)